Đồng Bitcoin và những điều chưa biết về mạng lưới internet ngầm

Bài ELLE Team

Tất cả các giao dịch trong Silk Road đều được thanh toán bằng đồng Bitcoin. Bạn có thể mua hầu như tất cả mọi thứ với loại tiền số ảo này, từ những thứ hợp pháp tới những thứ bất hợp pháp.

Quản

Ngày 13/1/2015 một phiên tòa hình sự xử người đứng đầu của trang web Silk Road (Con đường tơ lụa) đã diễn ra tại Mỹ. Giống như phần chìm của một tảng băng, trang web này được xem là một tổ chức chợ đen trên internet hay còn gọi là deep web (web chìm). Khác với môi trường “surface web” (web nổi) mà ta vẫn đang dùng hàng ngày, thế giới web chìm như một lỗ đen của vũ trụ. Nó đơn giản là nơi tổng hợp tất cả những nội dung tuyệt mật, dữ liệu của các ngân hàng, hoạt động của các chính phủ, các tập đoàn và đủ thứ trên đời. Theo thời gian, deep web dần thành nơi cư ngụ cho đủ mọi loại người có mục đích dùng nó để bảo mật danh tính. Tất cả các giao dịch trong Silk Road đều được thanh toán bằng đồng Bitcoin. Bạn có thể mua hầu như tất cả mọi thứ với loại tiền số ảo này, từ những thứ hợp pháp tới những thứ bất hợp pháp.

Đồng Bitcoin và những điều chưa biết về mạng lưới internet ngầm
Silk Road được xem là một tổ chức chợ đen trên internet hay còn gọi là deep web (web chìm).

 

Bitcoin và các giao dịch ẩn danh

Vào mùa hè năm 2011, một đoạn quảng cáo về Silk Road xuất hiện trên dark net (net bóng đêm) – khu vực ẩn của web chìm. Silk Road là một nơi dùng để trao đổi mọi loại hàng hóa, nhưng chủ yếu nó được dùng để lưu hành thuốc kích thích. Có rất nhiều trang mua bán chất kích thích trên mạng, nhưng không đâu có tổ chức quy mô, tinh vi và dễ sử dụng như trên Silk Road. Nếu có cũng chẳng tồn tại được lâu. Hàng trăm ngàn người dùng đã sử dụng trang web không thể truy dấu này để bán ma tuy, giả mạo tài liệu và thậm chí là thuê sát thủ.

dong bitcoin - elleman1
Có rất nhiều trang mua bán chất kích thích trên mạng, nhưng không đâu có tổ chức quy mô, tinh vi và dễ sử dụng như trên Silk Road.

Ta có thể truy cập vào những khu vực này nhờ phần mềm “Tor”, một phần mềm do quân đội Hoa Kỳ phát triển. Các trang này có đuôi là .onion và nó không thể xem bằng trình duyệt thường. Hiện tại nó là phần mềm mã nguồn mở và được tài trợ công khai. Việc hành pháp và giới truyền thông đã vẽ nên một bức tranh rằng Tor và dark net là những công cụ bất chính của bọn tội phạm. Tuy nhiên ta nên biết rõ rằng chúng phần lớn được dùng vào mục đích tốt, phục vụ cho các cơ quan chính phủ, nhà báo và các nhà ly khai trên thế giới.

Thành công của Silk Road chủ yếu nhờ vào ý tưởng kết hợp phần mềm Tor và đồng Bitcoin. Tất cả người tham gia dùng tiền thật để đổi thành đồng bitcoin, một công nghệ dùng các đoạn mã được mã hóa để tạo ra tiền tệ dưới dạng kĩ thuật số. Bitcoin của người gửi sẽ đi qua một trung gian gọi là “block chain” để đến với người nhận. Bitcoin không mang tính ẩn danh 100%. Nhưng nếu được dùng cẩn thận, nó sẽ rất thuận tiện để mua bán trực tuyến và dùng trong các giao dịch ẩn danh, các giao dịch mà cảnh sát không cách nào lần ra dấu vết được. Bitcoin là một loại tiền tệ lý tưởng cho trang Silk Road vì nó mang lại khả năng ẩn danh và nằm ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng và chính phủ. Doanh số bán hàng của trang này vào khoảng 1.2 tỉ USD với gần 960.000 người dùng (user), tính cả người mua và người bán hoạt động ở Mỹ và hàng chục quốc gia khác trên thế giới.

Đồng Bitcoin và những điều chưa biết về mạng lưới internet ngầm
Bitcoin của người gửi sẽ đi qua một trung gian gọi là “block chain” để đến với người nhận

Mỗi khi có giao dịch xảy ra, thay vì dựa vào một bên thứ ba làm trung gian như một ngân hàng hay nơi phát hành thẻ tín dụng ghi lại giao dịch, cộng đồng bitcoin quy định thông tin về giao dịch đó sẽ được ghi vào một cuốn block chain mà bất kỳ ai trong cộng đồng này đều phải giữ một bản. Thông tin đó cũng được gán vào phần cuối của dãy chữ và số của đoạn mã hóa nói trên, cho biết chủ nhân nó đã tiêu bao nhiêu bitcoin và tất cả đều công khai cho mọi người biết.

Ẩn họa từ đồng Bitcoin

Từ những đồng Bitcoin, người dùng có thể dễ dàng mua các loại ma túy, vũ khí, thuê hacker, mua một nô lệ tình dục hay thậm chí thuê sát thủ. Tùy vào mức độ phạm pháp mà các mệnh giá bitcoin được đưa ra: 500 bitcoin, 1000 bitcoin hay 50000 bitcoin. Chính vì vậy sau hai năm rưỡi hoạt động, Silk Road đã bị FBI đóng cửa và chủ trang web đã bị bắt. Ross William Ulbricht, chủ sở hữu và là quản trị viên chính của chợ ảo này, đã bị tố cáo chính là “Dread Pirate Roberts” (tên giả để hoạt động trên chợ ảo) và bị FBI bắt tại một thư viện công cộng ở San Francisco ngày 1/10. Đơn khiếu nại chống lại Ulbricht đưa ra các chi tiết về hoạt động của chợ ảo này và cáo buộc hắn buôn bán ma túy, cũng như thông đồng hack máy tính và rửa tiền. Hắn còn bị buộc tội trong việc thỏa thuận dịch vụ ám sát một người dùng Silk Road khác, người đã đe dọa sẽ công bố danh tính của hàng ngàn người dùng trên trang web này.

Đồng Bitcoin và những điều chưa biết về mạng lưới internet ngầm
Sau hai năm rưỡi hoạt động, Silk Road đã bị FBI đóng cửa và chủ trang web đã bị bắt

FBI cho biết rằng họ đã thu giữ lượng lớn Bitcoin với giá trị khoảng 3,6 triệu USD. Vì tất cả các giao dịch Bitcoin là công khai, chúng ta có thể dễ dàng quan sát giao dịch này trong Bitcoin block chain. Theo FBI, trong vòng hai năm rưỡi hoạt động, tổng doanh thu của Silk Road từ khi ra mắt năm 2011 cho đến này  23 /7/2013 đạt khoảng 9.519.664 Bitcoin (1,2 tỷ USD, tương đương 25.000 tỷ VNĐ), Silk Road được hưởng 614.305 Bitcoin (79,8 triệu USD) tiền hoa hồng.

Có nên đầu từ vào Bitcoin?

Mặc dù mặt trái của Bitcoin mang tới những hậu quả khôn lường, nhưng không phải khi nào nó cũng phục vụ cho những mục đích xấu. Nhờ yếu tố địa chính trị ngày càng bất ổn kết hợp với thế hệ Y (người sinh vào những năm 1980-2000) xem bitcoin là nơi trú ẩn tài sản an toàn thay vì trữ vàng như thế hệ trước, và phương thức thanh toán di động ngày càng phổ biến. Khi hệ thống tiền tệ gặp vấn đề, người ta sẽ tìm đến bitcoin để bảo vệ giá trị tài sản của mình. Nó cũng giống như cách mọi người vẫn mua vàng trước đây.

Bitcoin có xấu hay không phụ thuộc vào người dùng nó. Nếu các nhà chức trách có chế tài hợp lý, các hãng bảo mật có biện pháp tối ưu đối phó thì mặt tối của đồng Bitcoin sẽ không còn cơ hội để tồn tại và phát triển.

Thẻ


Hạnh Miu (Nguồn Tạp Chí Phái Đẹp ELLE, tham khảo Deep Web documentary)

No more