SPLIT – Khi tài năng của một diễn viên bị lãng phí

Từ một ý tưởng đầy tiềm năng…

Nếu chưa xem Split thì chắc hẳn 9/10 người sẽ bị thu hút bởi bộ phim. Diễn xuất được đảm bảo bởi diễn viên hạng A còn nội dung thì khơi gợi trí tò mò. Có thể nói dự án đã nắm chắc phần thắng lợi doanh thu.

(Ảnh: Blumehouse Productions)

James McAvoy, nam diễn viên quen thuộc của loạt phim X-Men vào vai Kevin Wendell Crumb, một chàng trai mang trong mình 23 nhân cách. Nói gì thì nói nhưng trước hết vẫn phải dành lời khen cho tài năng của James, anh đã thu hút khán giả từ đầu đến cuối vì sự biến hóa của mình. Dù là nhân cách của phụ nữ, đàn ông hay một đứa trẻ thì sự thể hiện của nam diễn viên vẫn rất thuyết phục. Sẽ là không quá nếu nói James là điểm sáng duy nhất của bộ phim.

(Ảnh: Blumehouse Productions)

(Ảnh: Blumehouse Productions)

Đáng tiếc rằng Split lại không phải dự án cá nhân. Bản thân người viết cũng từng rất kỳ vọng khi đến rạp thưởng thức, bên cạnh sự xuất hiện của nam chính, phim còn khai thác một đề tài thú vị đó là tội phạm và bệnh lý tâm thần. Nếu đã từng mê mẩn Sự Im Lặng Của Bầy Cừu, American Psycho, Shutter Island,… hoặc đơn giản là thích thú với các vụ án ly kỳ thì Split có vẻ là ứng viên vô cùng sáng giá.

…Đến mớ hỗn độn không lối thoát

Phải thừa nhận rằng bệnh lý tâm thần là yếu tố hàng đầu lôi kéo khán giả tới xem phim. Đơn giản vì người ta mong chờ một tác phẩm khó đoán và đầy bất ngờ. Nhưng với Split thì đây lại là chiêu trò không hơn không kém.

Điểm trừ đầu tiên đó chính là sự thiếu thực tế và logic. Xung quanh ta có đầy phim giả tưởng nhưng Split lại giả tưởng hóa một điều có thực ngoài đời, một điều có thể nói là nhạy cảm đó là sức khỏe tâm thần, cụ thể là bệnh rối loạn đa nhân cách. Trong khi những người mắc bệnh luôn phải đấu tranh ngoài đời vì mặc cảm khác biệt thì bộ phim lại “vô tình” nhấn sâu thêm vào tổn thương ấy. Nhiều khán giả cho biết họ cảm thấy xúc phạm sau khi xem phim vì chính bản thân cũng trải qua chứng bệnh được nhắc đến.

Thay vì nghiên cứu khoa học và truyền tải chân thực thì bất đắc dĩ James McAvoy lại bị đưa vào một bộ phim X-Men phiên bản lỗi. Không chỉ thay đổi về nhân cách mà cơ thể Kevin cũng phải biến hóa sao cho tương thích.  Và cái nhân cách thứ 24 kia rốt cục cũng chỉ là con quái vật vai u thịt bắp đòi đi giết người, hình ảnh thường thấy trong mấy bộ phim hạng hai. Ý tưởng thì tuyệt hay nhưng nó đã bị bóp nghẹt trong đầu óc của M. Night Shyamalan, biến Split thành tác phẩm rẻ tiền.

Ngọn nguồn của vấn đề luôn là yếu tố cần phải giải đáp và Split đã tiếp tục thất bại. Một vài cảnh phim Kevin bị bạo lực tinh thần không thể cho biết tận cùng lý do anh ta có 23 nhân cách. Tại sao phải là 23 mà không phải chỉ có Patricia và Dennis hay Hedwig? Những nhân cách còn lại đến từ đâu? Sao những nhân cách tốt không thể chống lại được? Vì đâu lại có sự khác biệt như vậy?… Có vẻ như con số 23 chỉ thể hiện sự tham lam không cần thiết của tác giả.

Một tên tội phạm sẽ chẳng là gì nếu không có nạn nhân và thế là ta có sự hiện diện của ba cô gái. Nhân vật Casey (do Anya Taylor-Joy thể hiện) được đẩy lên làm “thủ lĩnh” do sự tác động từ quá khứ tăm tối bị chú ruột làm dụng. Đây là chi tiết gây sốc khiến cho cô và nhân vật Kevin có liên kết. Thế nhưng sự thừa thãi và vô dụng của hai nạn nhân còn lại đã khiến cho tuyến truyện của Casey bị loãng. Khán giả chẳng thể tập trung xót xa cho tổn thương của cô mà thay vào đó là luôn phải lắc đầu ngao ngán vì sự ngớ ngẩn của các nhân vật.

Kết phim, kẻ phản diện thì tẩu thoát và những nhân cách xấu xa thì quyết “thay đổi thế giới”. Rốt cục thì Kevin vẫn chỉ là một bênh nhân tâm thần và anh xứng đáng được giúp đỡ. Nhưng không, M. Night Shyamalan vẫn quyết biến anh thành kẻ phản diện, áp lên một cái nhìn tiêu cực về những người đang gặp phải khó khăn này. Chẳng phải nghệ thuật và cuộc sống luôn tương phản nhau hay sao?

—

Nguyễn Gia Linh (Tạp chí Phái Mạnh – ELLE Man)