Đam mê bất tận với văn hóa Á Đông cùng cảm hứng từ dòng tranh lụa thế kỷ 19 - 20, Kris Nguyễn mong muốn vẽ lại một việt nam vừa rực rỡ, dịu dàng, vừa đậm hồn truyền thống.
Kris Nguyễn (Nguyễn Quốc Trí) sinh năm 1997, tốt nghiệp ngành Thiết kế Đồ họa tại Đại học Tôn Đức Thắng. Anh vừa là họa sĩ minh họa, NTK đồ họa tự do, vừa là đồng sáng lập thương hiệu Việt phục Hoa Niên. Với khả năng “thổi hồn” vào các giá trị văn hóa truyền thống, Kris Nguyễn đã ghi dấu ấn qua nhiều dự án nổi bật như bộ tranh “Nguyễn Triều Nữ Y”, series “Nếu các nhân vật cổ tích thế giới là người Việt Nam?”, và gần đây nhất là phần hoạt họa danh đề cho phim điện ảnh “Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu”. Phong cách sáng tác của anh là sự hòa quyện độc đáo giữa tinh thần hội họa Việt Nam cận đại (thế kỷ 19 – 20) và kỹ thuật digital painting hiện đại, tạo nên một ngôn ngữ nghệ thuật riêng, vừa thơ mộng vừa đậm đà bản sắc.
Với anh, trong một tác phẩm, tỷ lệ giữa việc phục dựng hoa văn nguyên bản và sáng tạo mới dựa trên hoa văn xưa là bao nhiêu phần trăm, và anh quyết định tỷ lệ này dựa trên những yếu tố nào?
Với tôi, tỷ lệ giữa việc phục dựng hoa văn nguyên bản và sựsáng tạo mới không cố định ở một con số cụ thể. Nó phụ thuộcvào tinh thần, mục đích và bối cảnh riêng của từng dự án. Có những tác phẩm đòi hỏi phải bám sát từng đường nét, chi tiết của hoa văn nguyên bản để gìn giữ trọn vẹn giá trị văn hóa truyền thống và truyền tải kiến thức một cách chính xác. Trong những trường hợp như vậy, yếu tố sáng tạo cần được tiết chế, nhường chỗ cho sự trung thực. Ngược lại, có những dự án đòi hỏi góc nhìn tái diễn giải, mang tính phái sinh văn hóa để trở nên gần gũi hơn với khán giả đương đại – khi đó, phần sáng tạo sẽ được mở rộng và phát huy mạnh mẽ hơn.
Yếu tố quan trọng nhất trong việc xác định tỷ lệ giữa phục dựng và sáng tạo chính là mục đích và hoàn cảnh sử dụng của hoa văn: thông điệp sản phẩm, mục tiêu truyền tải, đối tượng khách hàng… Tôi luôn cố gắng tìm ra “điểm chạm” cân bằng giữa giá trị văn hóa và yếu tố cá nhân của sản phẩm, để dù sáng tạo đến đâu, người xem vẫn có thể cảm nhận được hơi thở văn hóa trong đó, và sản phẩm vẫn giữ được tinh thần thương hiệu.
Bao bì Trung Thu Phúc Long do Kris Nguyễn thực hiện (Ảnh: NVCC)
Là một người có niềm đam mê bất tận với văn hóa Á Đông và Việt Nam, đã bao giờ anh cảm thấy áp lực khi phải liên tục sáng tạo trên một đề tài truyền thống nhưng vẫn phải giữ được sự tươi mới, không lặp lại chính mình?
Đối với tôi, việc không ngừng sáng tạo trên những đề tài truyền thống vừa là thách thức, vừa là cơ hội để bản thân trưởng thành hơn. Niềm đam mê với văn hóa Á Đông, đặc biệt là văn hóa Việt Nam, luôn mang đến cho tôi nguồn cảm hứng bất tận, nên tôi chưa bao giờ lo sợ sẽ cạn ý tưởng. Cái khó nằm ở cách chuyển tải những ý tưởng ấy vào ngôn ngữ thiết kế hiện đại, đồng thời dung hòa chúng với yếu tố thương hiệu để tạo nên một tổng thể vừa hài hòa, vừa sinh động. Chính nhờ hành trình đó, mỗi tác phẩm tôi thực hiện đều mang một sắc thái tươi mới, giữ được dấu ấn riêng và không bao giờ lặp lại chính mình.
Anh từng nói, dù cùng chung nguồn cảm hứng là văn hóa Việt Nam, mỗi người đều có một hướng đi riêng. Vậy theo anh, yếu tố khác biệt lớn nhất trong phong cách của Kris Nguyễn so với các họa sĩ khác là gì?
Đối với tôi, điểm khác biệt lớn nhất trong phong cách nằm ở chính góc nhìn riêng của mỗi họa sĩ. Tôi chưa bao giờ cố gắng tạo ra sự khác biệt một cách chủ ý; thay vào đó, tôi không ngừng trau dồi, học hỏi và khám phá bản thân. Quá trình ấy giúp tôi nhận ra rằng, những điều tự nhiên, chân phương và gần gũi nhất với tính cách, cảm xúc, góc nhìn của mình mới là yếu tố tạo nên sự khác biệt một cách tự nhiên, không gượng ép. Có lẽ, sự khác biệt ấy không đến từ việc tìm kiếm, mà đến từ việc sống trọn với cảm xúc, quan sát và suy tư chân thành, để chính những trải nghiệm ấy dẫn dắt bàn tay tôi trên từng tác phẩm.
Song song với sáng tác, tôi xem đây là một công việc nghiêm túc. Với mỗi dự án và nhóm khách hàng khác nhau, tôi luôn dành thời gian nghiên cứu, quan sát hành vi và sở thích của họ để điều chỉnh cách thể hiện sao cho phù hợp. Nhờ vậy, các tác phẩm không chỉ mang đậm yếu tố văn hóa mà còn có khả năng kết nối với người xem, trở nên gần gũi và có tính ứng dụng cao. Tôi luôn tin rằng, nghệ thuật chỉ thật sự sống động khi nó vừa giữ được hồn cốt văn hóa, vừa mở ra một cánh cửa để mọi người bước vào, cảm nhận và trải nghiệm.
Bao bì Trung Thu Minh Lam (Ảnh: NVCC)
Trong bối cảnh nhiều người trẻ đang tìm về với văn hóa truyền thống, anh nhìn nhận thế nào về sự khác biệt giữa “hồi sinh” và “thương mại hóa” di sản?
Theo tôi, việc “hồi sinh” di sản là bước đi không thể thiếu, bởi nó giúp duy trì và lan tỏa những giá trị cốt lõi của văn hóa, đồng thời giữ vai trò quan trọng trong việc xây dựng thương hiệu văn hóa quốc gia. Cùng với đó, “thương mại hóa” di sản – nếu được thực hiện một cách tinh tế và có trách nhiệm – cũng mang lại những giá trị thiết thực: vừa tạo nguồn lực kinh tế, vừa góp phần phát triển, hồi sinh và phổ biến văn hóa đến đông đảo công chúng. Khi cân bằng được hai yếu tố này, chúng ta không chỉ bảo tồn di sản mà còn trao cho nó sức sống mới, giúp tri thức văn hóa đến gần hơn với đời sống hiện đại mà vẫn giữ trọn hồn cốt truyền thống.
Có bao giờ anh lo ngại rằng digital painting sẽ làm mất đi “cái hồn” của tranh dân gian không?
Theo tôi, dân gian không chỉ là những hình ảnh hay hoa văn, mà còn là hệ giá trị văn hóa, nghệ thuật và tri thức được hình thành, gìn giữ và truyền lại qua nhiều thế hệ trong cộng đồng. Vì vậy, “cái hồn” của tranh dân gian nằm ở con người – ở tư duy, cảm xúc và cách truyền tải – chứ không phụ thuộc vào công cụ thể hiện. Tôi không cho rằng digital painting có thể thay thế tranh dân gian truyền thống, bởi mỗi phương tiện đều mang trong mình một giá trị riêng. Tranh truyền thống có chất liệu, nhịp điệu và sức sống đặc trưng; còn hình ảnh được sáng tác bằng digital painting, khi ứng dụng vào in ấn công nghiệp, thời trang, hoạt hình hay truyện tranh, lại mở ra những trải nghiệm khác, phù hợp với nhu cầu của thời đại. Điều quan trọng nhất là chúng ta vẫn giữ được tinh thần, cảm xúc và giá trị văn hóa, bất kể công cụ thể hiện là gì.
Hoạt họa cho phim điện ảnh “Thám tử Kiên: Kỳ án không đầu”. (Ảnh: NVCC)
Nhìn lại toàn bộ hành trình đã qua, từ khi còn là sinh viên với đồ án “Ngự Trà” cho đến khi đồng sáng lập Hoa Niên, đâu là điều anh tự hào nhất về những đóng góp của mình cho văn hóa Việt Nam?
Điều tôi tự hào nhất là đã góp phần tạo ra những sản phẩm có khả năng lan tỏa văn hóa Việt Nam một cách đa dạng và sinh động. Không chỉ dừng lại ở các dự án mang tính thương mại, tôi còn thực hiện nhiều dự án cá nhân và phi lợi nhuận, nhằm mang đến cho công chúng cái nhìn rõ nét và sâu sắc hơn về vẻ đẹp của văn hóa Việt. Đó là hành trình mà tôi luôn mong muốn theo đuổi: vừa gìn giữ giá trị truyền thống, vừa làm mới chúng, để văn hóa dân tộc được bảo tồn, lan tỏa mạnh mẽ và trở nên gần gũi hơn với mọi người.
Ảnh: NVCCMột số tác phẩm khác của Kris Nguyễn (Ảnh: NVCC)
Với kinh nghiệm của mình, anh có lời khuyên nào dành cho các họa sĩ trẻ đang tìm cách xây dựng thương hiệu cá nhân và sống được bằng niềm đam mê của mình không?
Với tôi, văn hóa Việt Nam là một kho tàng cảm hứng vô tận mà các bạn trẻ hoàn toàn có thể khai thác theo nhiều cách khác nhau. Văn hóa không nhất thiết phải hiện diện một cách trực diện trong tác phẩm; đôi khi, chỉ cần ẩn hiện qua một đường nét, một bảng màu hay cách sắp đặt bố cục. Những chi tiết tưởng chừng nhỏ bé ấy lại có thể trở thành dấu ấn riêng, giúp các bạn định hình phong cách và tạo nên bản sắc trong hành trình xây dựng thương hiệu cá nhân. Tôi luôn tin rằng, sự kiên nhẫn, lòng say mê và khả năng quan sát tinh tế chính là những yếu tố nền tảng giúp một họa sĩ trẻ vừa có thể sống được bằng đam mê, vừa góp phần đưa văn hóa Việt đến gần hơn với công chúng.
Cuối cùng, anh có thể chia sẻ một chút về dự án tương lai mà anh đang ấp ủ?
Trong tương lai, tôi đang ấp ủ nhiều dự án cá nhân. Gần nhất là việc vẽ lại và phát triển bộ tranh về trang phục Việt Nam dưới nét vẽ chibi, với mong muốn đưa hình ảnh trang phục truyền thống trở nên gần gũi và dễ tiếp cận hơn với mọi người. Tiếp đó là dự án “Bách Nghệ”, nhằm tái hiện các nghề thủ công truyền thống của Việt Nam. Tôi hy vọng những dự án này sẽ được đón nhận rộng rãi, góp phần giúp văn hóa Việt lan tỏa mạnh mẽ và bền vững hơn trong đời sống đương đại.
Cảm ơn anh đã dành thời gian cho ELLEMAN Việt Nam.
