Cafu: Biểu tượng của Brazil và bóng đá thế giới

Điểm chung của Dani Alves, Marcelo, Maicon là gì? Họ đều mang quốc tịch Brazil, đều chơi ở vị trí hậu vệ cánh và là những lá bài chiến thuật trong đội hình của các huấn luyện viên. Các cầu thủ Brazil mang trong mình DNA nghệ sĩ, luôn biết cách tạo ra những vũ điệu và sự uyển chuyển trên sân cỏ dù ở vị trí tấn công hay phòng ngự, và những cái tên kể trên đều có thể thi đấu ở vị trí tiền đạo cánh khi cần thiết. Trước khi đặc điểm riêng này của những hậu vệ Brazil trở thành yêu cầu chung của hậu vệ cánh trong bóng đá hiện đại thì chính Cafu là một trong những người tiên phong trong việc tạo ra dấu gạch nối giữa truyền thống và cách tân, biến hành lang nơi họ hoạt động trở thành đường đua sở trường.

Chuyến tàu xuyên lục địa

Cafu – cái tên mang bao hoài niệm về lứa cầu thủ vàng của Selecao với những chiến công vẻ vang gặt hái được suốt cả sự nghiệp. Anh là người hội đủ phẩm chất của một cầu thủ phòng ngự đẳng cấp và một tiền đạo giỏi: quyết đoán, mạnh mẽ, tranh chấp tốt, thể lực sung mãn và công thủ toàn diện. Cafu cũng là cái tên hiếm hoi về thành tích tham dự 4 kỳ WC liên tiếp mà trong đó đã có 2 lần giành được chiếc cúp vô địch, đồng thời cũng giữ cho mình kỷ lục về số lần khoác áo đội tuyển quốc gia. Sẽ khó lòng để nói về sự vĩ đại của Cafu, bởi vì làm đội trưởng của một tập thể gồm Ronaldo De Lima, Rivaldo, Lucio hay Ronaldinho thôi cũng đã khiến người ta nổi da gà!

Marcos Evangelista Moraes (gọi tắt là Cafu) sinh ngày 7/4/1970 tại khu cộng đồng tự trị Itaquaquecetuba và lớn lên trên đường phố của khu ổ chuột Jardim Irene thuộc Sao Paolo. Cafu nói rằng 1970 là một năm đặc biệt và anh mong muốn trở thành cầu thủ chuyên nghiệp bởi đó là năm mà đội tuyển Brazil đã giành về chiếc cúp vô địch thế giới lần thứ 3 sau khi đánh bại những người Ý không hề kém cạnh. Giống như bao đứa trẻ khác trong khu ổ chuột, Cafu chứng kiến sự khắc nghiệt của cuộc sống và rèn luyện một tinh thần không bỏ cuộc trước nghịch cảnh. Đó chính là nền tảng để làm nên một huyền thoại sau này.

Sự thành danh của Cafu như ngày hôm nay có hỗ trợ rất lớn của huấn luyện viên Telê Santana khi ông đã đưa Cafu từ vị trí tiền vệ xuống hậu vệ cánh và huấn luyên Cafu bằng triết lý bóng đá tấn công. Đó là một cuộc cách mạng về triết lý bóng đá ở Brazil và nó gây ảnh hưởng mạnh mẽ lên lứa cầu thủ sau này, đặc biệt là đối với những hậu vệ. Sau khi phải nhận lấy hàng loạt lời từ chối của các đội trẻ, đến năm 1988, Cafu được Sao Paolo thu nạp và anh có màn ra mắt chính thức cho đội bóng sọc trắng-đen 2 năm sau đó.

Cafu thi đấu cho câu lạc bộ thành phố 5 mùa giải, ra sân 95 trận và ghi được 6 bàn thắng, trong đó nổi bật nhất là thành tích 2 danh hiệu Copa Libertadores liên tiếp trong năm 1992 và 1993. Ngoài ra, Cafu cùng đồng đội giành được 2 danh hiệu vô địch quốc nội các mùa 1990/91 và 1991/92, lên ngôi Cúp liên lục địa mùa 1992/93 và 1993/94. Ở Sao Paolo, Cafu là một trụ cột, thi đấu máu lửa và luôn thể hiện được những phẩm chất của một người đội trưởng mẫu mực và danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất Nam Mỹ 1994 đã nói lên điều đó.

Năm 1995, Cafu được mở đường để đến với môi trường bóng đá đỉnh cao thế giới và anh chọn Tây Ban Nha là nơi để thử thách. Cafu giống như một vị thần tài, đi đến đâu cúp xuất hiện ở đấy và Real Zaragoza với Tàu tốc hành trong đội hình đã giành được danh hiệu Cup Winner’s Cup 1995 (sau này giải đấu được sáp nhập vào UEFA Cup năm 1999). Trong năm 1995, Cafu quay trở lại Brazil để chuyển sang đầu quân cho Palmeiras và tiếp tục quay lại châu Âu khi chấm dứt hợp đồng với câu lạc bộ sau 2 mùa giải. Ở thời điểm đó, Cafu đã nổi tiếng và như bao danh thủ Nam Mỹ khác, anh nhìn Seria A với đôi mắt đầy ngưỡng mộ để rồi phải lòng nước Ý xinh đẹp.

Cafu gia nhập AS Roma năm 1997 và phải đến 3 mùa giải sau anh mới có được danh hiệu cùng đội bóng. Mùa giải 2000/01 dưới sự dẫn dắt của Fabio Capello, AS Roma có trong tay những con át chủ bài như Francesco Totti, Gabriel Batistuta và Vincenzo Montella và xuất sắc giành Scudetto khi vượt qua Juventus với khoảng cách 2 điểm mong manh. Có thể nói rằng, danh hiệu vô địch sau 18 năm này có sự đóng góp không nhỏ bởi những chốt chặn thép như Walter Samuel hay Emerson nhưng sự khác biệt lớn nhất lại đến từ Cafu – một cỗ máy đảm đương cả khâu phòng ngự lẫn tấn công.

Một năm sau, Juventus đã thanh toán song phẳng món nợ cũ với AS Roma – một điều rất dễ hiểu khi ở Seria A thời đó, 18 đội đều có khả năng vô địch và tất nhiên với một AS Roma đã hòa đến 13 trận đấu trong mùa giải thì việc sảy mất chiếc Scudetto là vô cùng bình thường. Ở phương diện cá nhân, Cafu vẫn cho thấy sự sung mãn của mình và với sự thấu hiểu bản thân, Tàu tốc hành đã từ chối lời đề nghị đến Nhật “dưỡng già” để tiếp tục chinh chiến cho AC Milan vào năm 2003. Chỉ với 2 mùa giải đầu thi đấu cho Rossoneri, Cafu đã giành về 1 Scudetto, 2 Siêu cúp Châu Âu, 2 Siêu cúp Ý và giành quyền vào chơi chung kết UEFA Champion League 2005.

Đội hình thế kỷ của AC Milan đã không thể nào nghĩ đến một thất bại mà trong những cơn ác mộng tồi tệ nhất họ cũng không thấy được, nhưng chung kết C1 2 năm sau đó AC Milan đã thanh toán cả gốc lẫn lãi cho The Kop, riêng Cafu thì hoàn tất đủ bộ danh hiệu ở cấp câu lạc bộ. Năm 2008, Cafu chính thức giải nghệ và tên anh được lưu giữ trong Quảng trường Danh vọng của cả AS Roma lẫn AC Milan, một sự ghi nhận cho mức độ vĩ đại của người tiên phong ở vị trí của mình ở thời đại mới. Andrea Pirlo từng nói về Cafu: “Anh ấy là một trong những hậu vệ cánh vĩ đại nhất: xuất sắc khi tấn công, mạnh mẽ khi phòng ngự.”.

Nhân tố vàng của thế hệ vàng

Nếu chỉ nhìn ở phương diện câu lạc bộ thôi sẽ chưa đủ để thấy được cái tầm của Tàu tốc hành bởi sự vĩ đại của Cafu thể hiện qua đến 4 kỳ World Cup – sân chơi chỉ dành cho những gương mặt vàng của làng bóng đá. Ở tuổi 24, Cafu đã có mặt trong đội hình đến Mỹ tham gia VCK World Cup 1994 và anh là một trong những nhân tố giúp Brazil vô địch thế giới lần thứ 4. Sau màn trình diễn tuyệt vời ở xứ cờ hoa, huyền thoại Mario Zagallo tin tưởng rằng Cafu là một phần trong kế hoạch của mình và quyết định gọi anh lên tuyển họp mặt cùng Ronaldo, Roberto Carlos, Bebeto cho chiến dịch World Cup 1998.

Trên hàng công của tuyển Brazil mọi thứ đã được Rivaldo, Ronaldo và Bebeto lo liệu nhưng chính Cafu, ngay từ lúc xuất phát, là người đã làm công việc đó ngay trên phần sân của đối phương. Dưới cái nắng vàng trên sân Stade de France, Cafu đã giúp Brazil vượt lên dẫn trướt Scotland và giành lấy chiến thắng đầu tiên. Cafu sau đó chơi không thiếu một trận nào trước Ma-rốc, Na Uy, Chi-lê và Đan Mạch trước khi vào chung kết gặp chủ nhà Pháp. Sự bất ổn về thể trạng của Ronaldo ở thời điểm ấy đã khiến kế hoạch của Zagallo rơi vào thế bí và cộng hưởng từ sự xuất sắc của Zidane làm cho Brazil thất bại đầy đau đớn.

Sau khi giành Scudetto cùng AS Roma, Cafu tiếp tục được gọi lên tuyển quốc gia để đến Nhật Bản và Hàn Quốc tham dự World Cup 2002. Trước đó, HLV Vanderlei Luxemburgo đã chỉ định Emerson mang băng đội trưởng nhưng một lần nữa định mệnh đã chọn Cafu khi Emerson gặp phải một chấn thương ở vai, thế là chiếc băng thủ quân quay trở về với Tàu tốc hành. World Cup 2002 là một show diễn của riêng Ronaldo nói riêng và tuyển Brazil nói chung, họ không có đối thủ trên hành tinh này vì toàn bộ đội hình là người ngoài hành tinh cả! Sau khi giành chiến thắng trước Đức ở trận chung kết, Cafu để lộ dòng chữ “100% Jardim Irene” trên áo đấu như một lời tri ân về nguồn cội của mình.

World Cup 2006 đánh dấu lần thứ 4 tham gia giải đấu danh giá nhất hành tinh của Cafu và anh đã kết thúc sự nghiệp ở tuyển quốc gia với số lần khoác áo thứ 142. Trước khi giải nghệ, Cafu đã có được tất cả những danh hiệu mà mọi cầu thủ đều mơ ước và nghiễm nhiên anh trở thành huyền thoại của bóng đá thế giới. Sau khi giã từ sân cỏ, Cafu quay trở về Jardim Irene để thành lập một trung tâm thể thao và giải trí dành cho những trẻ em không có điều kiện. Thế đấy, Cafu là một biểu tượng, một hình mẫu và là một quý ông trong lẫn ngoài đường pitch.

https://www.youtube.com/watch?v=jWsu3n3uvtw

Chúc mừng sinh nhật, Pendolino!

__

Minh Phong (Tạp chí Phái mạnh ELLE Man, ảnh tham khảo)