Dù còn khá trẻ nhưng Nguyễn Bảo Trung (nghệ danh Trung B ao) là một beatboxer có tiếng tăm trên thế giới. Anh là nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên vô địch giải đấu solo World Beatbox Camp 2017 và còn là gương mặt quen thuộc trong top những cuộc thi beatbox quốc tế. Nhưng sẽ ngạc nhiên hơn khi bạn biết rằng Bảo Trung cùng với cộng sự của mình còn là một trong những nhóm nghệ sĩ thị giác (visual artist) đáng chú ý tại Việt Nam với nhiều sản phẩm ấn tượng. Hãy cùng ELLE Man tìm hiểu những nguồn cảm hứng sáng tạo, đam mê và khó khăn của Nguyễn Bảo Trung trên con đường nghệ thuật thị giác.
Chào Bảo Trung, bạn hãy kể về cơ duyên của bạn đến với nghệ thuật video thị giác?
Mình bắt đầu học photoshop và after effect từ năm lớp 8. Lúc đầu mình học chỉ để chỉnh ảnh và làm những video clip ngắn với các bạn cùng lớp cho vui. Nhưng sau một thời gian mày mò thì mình đào sâu hơn vào thiết kế đồ hoạ (graphic design) và mình có cơ hội được nghiên cứu về các ngôn ngữ thị giác từ đây.
Bạn thường sẽ lấy cảm hứng, ý tưởng từ đâu và có chịu ảnh hưởng phong cách nghệ thuật từ một ai đó?
Cảm hứng đến với mình từ mọi nơi, nhưng không vì thế mà mình lại bị lạc lối giữa rất nhiều phong cách. Mình là một người nghiện việc sắp xếp ngăn nắp th ế giới thực và thế giới điện tử nên cũng tự tạo lập cho bản thân thói quen lưu trữ các hình ảnh cả ngoài đời và internet khiến bản thân ấn tượng, từ đó mình sẽ phân tích lý do mà bản thân lại có ấn tượng với những hình ảnh đó. Đối với mình, đây là mấu chốt để mình có thể tìm ra phong cách riêng trong sáng tạo. Bên cạnh đó, mình cũng chịu cũng ảnh hưởng rất lớn từ bố là hoạ sĩ Nguyễn Thái Hùng, không hẳn là về phong cách hình ảnh mà là về phong cách sáng tạo và góc nhìn về sáng tạo.
Bạn cũng là một beat boxer, việc sáng tạo âm nhạc và nghệ thuật thị giác có sự tương đồng hay khác biệt?
Việc sáng tạo nên bố cục của một bản nhạc hay trên một trang giấy tĩnh, hay một đoạn animation có tính tương đồng, thể hiện qua sự hài hòa giữa các chi tiết trong một bố cục, cách mình dẫn dắt tai nghe hay mắt nhìn của khán giả thông qua sự tương phản, nhịp điệu, tính lặp, chất liệu,… Ngoài ra, việc mình tư duy trong sáng tạo như về góc nhìn hay việc giải quyết vấn đề cũng rất giống nhau.
(Trận so tài beatboxing đỉnh cao giữa Trung B ao (nghệ danh) với Pash tại VCK World Beatbox Camp 2017)
Khó khăn lớn nhất khi bạn theo con đường này là gì?
Điểm khó khăn nhất có thể nói là việc nghiên cứu về các khái niệm (concept), kĩ thuật và công nghệ để có thể đi trước được các trào lưu và trở thành những người đi tiên phong và mở ra những lối đi mới cho cộng đồng. Nhưng cũng có thể nói khó khăn và thử thách cũng chính là phần mình yêu thích nhất trong công việc.
Bạn từng điều hành một creative studio có tên Fustic cùng 4 thành viên khác nhưng hiện tại đã lập ra một kênh khác là Bawa Visual, hãy chia sẻ đôi điều vì sự thay đổi này?
Dù lập nên Bawa Visual nhưng mình vẫn gắn bó với Fustic. Fustic là sân chơi cho tất cả 5 thành viên để có cơ hội được cộng tác và thực hiện nhiều dự án lớn liên quan nghệ thuật, triển lãm, quảng cáo và âm nhạc. Còn Bawa Visual là cặp đôi visual art & âm nhạc giữa mình và bạn gái Karolina Olech (nghệ danh là Chiwawa). Bawa là sự kết hợp giữa nghệ danh của bọn mình – Trung Bao & Chiwawa và hiện đang hoạt động tại Ba Lan.
Tuy có nhiều điểm tương đồng với Fustic, nhưng Bawa giành ra nhiều thời gian để đào sâu hơn vào mảng công nghệ, âm nhạc và sự áp dụng của công nghệ trong nghệ thuật hay mối liên kết giữa hình ảnh và âm thanh. Một điểm khác biệt khác, Bawa chính là kênh sáng tạo mà hai đứa mình dùng để mở rộng network tại châu Âu.
Bạn thể hiện cá tính bản thân ra sao qua những sản phẩm của mình?
Trong tất cả các sản phẩm, mình rất chú trọng tới tất cả mọi chi tiết. Phong cách của mình không bị ràng buộc vào một hướng làm hình ảnh, mà nó là cách mình sáng tạo nó. Mình luôn muốn tạo nên sự đa dạng, khác biệt nhưng vẫn hài hoà tất cả mọi yếu tố trong mọi sản phẩn. Do đó mà yếu tố màu sắc, bố cục, độ tương phản giữa các thành phần thị giác trong một khung hình hay giữa các chuyển động đều phải được suy nghĩ rất kĩ. Và mình luôn nghĩ tới “10% cuối cùng”, đó là những yếu tố rất nhỏ và cầu kì, người xem có thể cảm thấy nhưng không nhìn thấy, nhưng đấy lại là những yếu tố tạo nên sự khác biệt.
Và có phải khách hàng tìm đến với Bảo Trung chủ yếu từ chính cá tính nghệ thuật hay từ những nguyên do khác?
Khách hàng tìm đến bởi rất nhiều lí do nhưng mình lựa chọn kỹ trước mỗi dự án, bởi mình luôn ưu tiên những khách hàng đã có khái niệm về mình hay đội ngũ của mình.
Và Bảo Trung cân bằng giữa yêu cầu của khách hàng và cá tính nghệ thuật bản thân ra sao. Nuông chiều khách hàng hay thuyết phục họ tin tưởng vào “chất riêng” của bạn?
Phương thức sáng tạo của mình là điểm tất yếu để tạo nên một sản phẩm giàu về chất lượng. Nhưng khi làm việc với khách hàng, mình phải đặt bản thân ở tâm thế người “chẩn đoán” chứ không phải chỉ là sáng tạo nên hình ảnh hay ho cho khách hàng. Mỗi đối tác đều có những mục tiêu riêng, do đó họ sẽ có những vấn đề riêng mà đôi khi họ không nhận ra.
Và với tư cách là một người làm nghệ thuật chuyên nghiệp, trách nhiệm của mình là giúp đỡ khách hàng nhận ra vấn đề đó thay vì nuông chiều họ một cách mù quáng để cố làm ra một sản phẩm có “chất riêng” về mặt hình ảnh mà không giải quyết triệt để vấn đề nội tại. Nhưng xét cho cùng, khách hàng tìm tới mình vì họ đã sẵn tin tưởng vào tầm nhìn hay cách làm việc của mình là điều tuyệt nhất.
Trong video thị giác, việc truyền tải câu chuyện hay kỹ thuật và hiệu ứng mới là yếu tố quan trọng hơn?
Câu truyện là yếu tố quan trọng nhất. Mình cần phải biết bản muốn nói lên điều gì để từ đó vận dụng những kỹ thuật và hiệu ứng phù hợp để truyền tải thông điệp đấy. Sau đó mới yếu tố kỹ thuật, mình cần phải đi sâu và tỉ mỉ từng chi tiết. Khi hình ảnh của mình đặc biệt thì những thông điệp được truyền tải cũng sẽ trở nên ấn tượng hơn, khiến người xem có trải nghiệm được nhiều tầng nghĩa của thông điệp đó.
Nguyễn Bảo Trung cân bằng ra sao giữa 2 vai trò beatboxer và visual artist?
Từ buổi ban đầu, mình luôn làm visual và beatbox song song với nhau. Các khái niệm trong hai bộ môn bổ trợ cho nhau nhiều và quá trình sáng tạo của mình ở cả 2 con đường luôn được đổi mới. Mình chưa từng bế tắc trong sáng, vì khi mình làm việc quá lâu trong một môi trường, mình có thể nghỉ giải lao và chuyển sang bộ môn kia để làm mới nguồn sáng tạo.
Bạn nhận định như thế nào về sân chơi và thị trường nghệ thuật thị giác tại Việt Nam ở hiện tại và tương lai?
Hiện tại ở Việt Nam, tuy có một vài cá nhân đã tạo nên dấu ấn đặc biệt và tìm hiểu khá sâu về nghệ thuật thị giác nhưng nhìn chung bộ môn này vẫn khá mới mẻ, cộng đồng đam mê vẫn còn non trẻ. Do đó lượng kiến thức và trải nghiệm được truyền tải cho nhau còn ít.
Mặt khác, tài chính là một vấn đề đáng suy nghĩ. Nhiều nghệ sĩ Việt Nam vì vấn đề này mà tiếng nói sáng tạo bị lấn lướt trước khách hàng và yếu tố thương mại, họ đã phải thoả hiệp với phương thức an toàn mà đã làm mất đi cá tính riêng của chính mình. Điều này thật đáng tiếc! Nhưng với đà phát triển của mạng xã hội hiện nay, mình có niềm tin rất lớn dành cho thế hệ mới. Ngoài việc có nhiều điều kiện học hỏi về kiến kiến thức, góc nhìn và cách thức sáng tạo đa dạng, thì họ sẽ có tiếng nói hơn và mạnh mẽ hơn để bảo vệ cái tôi nghệ thuật cũng như cân bằng chúng với yếu tố thương mại được khách hàng đặt ra.
Vậy Bảo Trung sẽ định hướng phát triển sự nghiệp của mình như thế nào trong tương lai?
Mình vẫn sẽ duy trì song song visual art và beatbox. Mục tiêu lớn của mình hiện tại là xoá nhoà ranh giới giữa hai thế giới hình ảnh và âm thanh, mình muốn kết hợp được tất cả các thế mạnh của mình và tạo ra những trải nghiệm mới cho người xem!
Cảm ơn bạn đã dành thời gian cho những chia sẻ thú vị cùng ELLE MAN!
—
Tạp chí Phái mạnh ELLE Man
Sản xuất & Bài viết TRÍ ĐỨC
Hình ảnh TUANTI, nvcc
Trang điểm ANH NGUYỄN – Làm tóc THU THỦY