Với mong muốn đưa bộ môn nghệ thuật đường phố graffiti gần hơn tới người Việt, nghệ sĩ Graffiti gốc Việt - Cyril Kongo, người từng nổi danh với những bản collab nghệ thuật lừng lẫy cùng các thương hiệu xa xỉ như Chanel, Maserati, Richard Mille, Hermes hay tạo nên những chiếc áo customized riêng cho nhóm Big Bang trong "Fantastic Baby", đã quyết định mở phòng trưng bày cá nhân đầu tiên của mình tại Thủ đô Hà Nội.
Cyril Kongo tên thật là Cyril Phan, sinh năm 1969 tại Toulouse (Pháp) trong một gia đình có bố là người Việt và mẹ là người Pháp. Ông đã dành một phần của khoảng trời tuổi thơ sinh sống tại Sài Gòn đến năm 1975. Ngay sau đó, ông đã chuyển tới Congo (Brazzaville) và chính hai năm ngắn ngủi tại đất nước Châu Phi đã ảnh hưởng rất lớn tới con đường phát triển sự nghiệp của ông sau này. Nghệ danh Kongo cũng ra đời từ đây.
Quay trở lại Pháp vào những năm 80, Kongo cùng những người bạn có cùng đam mê đã lập nên nhóm Mort aux Cons (MAC). Bước sang tuổi 18, sau khi bỏ học giữa chừng, Cyril bắt đầu sự nghiệp graffiti như một nghệ sĩ tự do, thường sáng tác trên những mảng tường lớn và được cộng đồng graffiti đánh giá cao.
Ảnh: Archiproducts
Trong một cuộc phỏng vấn, Cyril Kongo đã từng chia sẻ ông chưa bao giờ nghĩ rằng các tác phẩm của mình có thể vươn khỏi những bức tường ở ngoại ô Paris. Vậy mà giờ đây, tên tuổi ông vươn tới đỉnh cao trong giới nghệ thuật đường phố chỉ trong vòng một thập kỷ ngắn ngủi.
Cyril Kongo và những màn collab “bạc tỷ”
Bằng việc phá vỡ giới hạn của bản thân cũng như thuần phục những quy tắc hội hoạ thông thường, Cyril Kongo đã đưa tinh thần đương đại vào graffiti và nâng tầm bộ môn này thành một loại hình nghệ thuật riêng biệt có sức ảnh hưởng rộng khắp. Sau khi “thoát ly” khỏi những bức tường, dấu ấn nghệ thuật của Kongo còn được tìm thấy trên nhiều chất liệu khác nhau, từ lĩnh vực quần áo, phụ kiện thời trang cho tới ô tô hay đồ nội thất,…
Tuy nhiên, sự nghiệp của Cyril Kongo chỉ thực sự nở rộ khi Hermès ngỏ lời mời hợp tác cùng ông trong BST Thu-Đông 2011, cụ thể, Kongo đã thoả sức sáng tạo trên những thiết kế khăn lụa Carré – một biểu tượng thời trang kinh điển của nhà mốt. Trái ngược với những lo sợ ban đầu về hai thái cực hoàn toàn đối lập, một bên là nghệ thuật đường phố, một bên là thế giới thủ công sang trọng, “màn bắt tay” này đã đem lại kết quả bất ngờ.
Ảnh: Hypebest
Tiếp bước thành công vang dội này, Hermès tiếp tục kết hợp cùng ông trong dự án thiết kế 5 chiếc áo khoác cho nhóm nhạc Big Bang trong MV “Fantastic Baby” vào đầu năm 2012. Đây cũng chính là 5 chiếc áo khoác duy nhất được Hermès “customized” riêng cho Big Bang, lấy cảm hứng từ những chiếc khăn lụa Carré thuộc BST “Graff” của thương hiệu.
Cơ duyên của Kongo với thời trang cao cấp vẫn chưa dừng lại ở đó khi ông tiếp tục bắt tay với thương hiệu đồng hồ xa xỉ Richard Mille và cho ra mắt mẫu đồng hồ RM 68-01 Tourbillon Cyril Kongo vào năm 2016. Richard Mille và Kongo đã thành công trong việc chuyển thể nghệ thuật của những bức họa đường phố sang thế giới của vi cơ học với độ chính xác cao. Đây cũng là một bước nhảy táo bạo từ bức tường thô ráp tới những chiếc cầu nối, khung đỡ và mặt đá sapphire quen thuộc.Sự kết hợp giữa kỹ thuật cơ khí đương đại và nghệ thuật thị giác đã đem tới cho ngành đồng hồ của thế kỷ 21 một cỗ máy thời gian có một không hai.
Ở mặt sau của chiếc đồng hồ, chúng ta có thể thấy bộ chuyển động Tourbillon ở chính giữa khung đỡ đồng hồ đang tỏa ra xung quanh như một mảng màu bị ném mạnh vào bức tường, trong khi đó ở mặt trước, các cầu nối của bộ chuyển động lại phóng ra các phía khác nhau như những vệt sơn hoang dại trên những bức họa đường phố.Cận cảnh chiếc RM 68-01 Tourbillon
Bên cạnh hai “ông lớn” Hermès và Richard Mille, những tác phẩm của Kongo còn gây ấn tượng mạnh với Chanel và trở thành nguồn cảm hứng trực tiếp cho bộ sưu tập Chanel Métiers d’Art 18/19 ra mắt vào cuối năm 2018 tại Bảo tàng Nghệ thuật Trung Tâm New York (The Met).
Kongo đã diễn giải tinh thần thiết kế của Chanel bằng cách kết hợp chữ tượng hình Ai Cập cổ đại với ngôn ngữ đồ hoạ của riêng ông, khởi nguồn từ loạt tác phẩm hoàn thiện tại studio cá nhân của Karl Lagerfeld ở Quai Voltaire, Paris.
Vào tháng 7/2020, Kongo lại hợp tác cùng hãng xe hơi Maserati, tái thiết kế lại chiếc Maserati GT4 để chuẩn bị cho giải đua GT4 European Cup Series. Không chỉ là một chiếc xe mang tính biểu tượng, Maserati x Cyril Kongo GT4 còn là cầu nối giúp tôn vinh các tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Phòng trưng bày đầu tiên của Cyril Kongo được mở tại Việt Nam
Năm 2011, triển lãm cá nhân đầu tiên của Cyril Kongo được tổ chức tại phòng tranh Wallworks Gallery of Claude Kunetz với 30 tác phẩm. Tới đầu năm 2020, các tác phẩm tiêu biểu xuyên suốt sự nghiệp của Kongo lại một lần nữa được tôn vinh dưới mái vòm của Grande Arche-La Défense – được xem là Khải Hoàn Môn thứ 2 của Paris.
Tuy nhiên, Kongo luôn mong muốn “những đứa con tinh thần” của mình sẽ có một mái nhà, thay vì những cuộc gặp gỡ chóng vánh sau mỗi lần triển lãm kết thúc. Chính vì vậy, ông đã quyết định mở phòng trưng bày cá nhân đầu tiên của mình tại Thủ đô Hà Nội, Việt Nam như một lời tri ân tới quê hương của mình. Và dự án lần này mang rất nhiều giá trị tinh thần với bản thân Kongo vì đây như một ngôi nhà để ông trở về sau nhiều năm khám phá thế giới.
Phòng trưng bày tranh nhiều màu sắc của Kongo thu hút mọi sự chú ý trên dãy phố Tràng Tiền, Hà Nội
Phòng trưng bày cá nhân của Kongo tại Hà Nội hiện đang lưu giữ những tác phẩm đã gắn liền với tên tuổi và sự nghiệp của “huyền thoại Graffiti gốc Việt” cũng như những tác phẩm ông mới hoàn thành.
Không gian ấm cúng bên trong phòng trưng bày.Bức “Graffiti Parisian” là tác phẩm có kích thước lớn nhất, được phòng tranh định giá hơn 2 tỷ VNĐ. Hoạ tiết trên bức tranh chính là tên của những người cộng sự đã đồng hành cùng Kongo xuyên suốt quá trình hoạt động nghệ thuật của ông. Tác phẩm này từng được trưng bày ở Paris và Việt Nam là điểm đến thứ 2.Tác phẩm “17 bis” được đặt tên từ chính địa chỉ nhà của Karl Lagerfeld ở Quai Voltaire, Paris, đánh dấu cuộc gặp gỡ định mệnh của Kongo và huyền thoại thiết kế năm 2018.Tác phẩm “Par Amour” nằm trong BST Master FlowMột số tác phẩm gắn với nhà mốt Chanel được Kongo lựa chọn trưng bày, trong đó có bức “Coco” nhằm tôn vinh những di sản thời trang mà huyền thoại Coco Chanel đã để lại.Trong 60 ngày cách ly xã hội do đại dịch Covid-19, mỗi ngày Kongo vẽ một tác phẩm graffity tại showroom của mình ở Pháp. Đây là 4/60 tác phẩm nói trên.Bộ sưu tập With love là sự kết hợp giữa kỹ thuật chế tác pha lê hàng đầu của thương hiệu Daum (Pháp) và kỹ thuật chơi màu độc đáo từ “phù thủy sắc màu” Cyril Kongo. Bình pha lê có giá trị 102,9 triệu đồng.Mới đây, Cyril Kongo đã cho ra mắt bộ sưu tập vòng BIDDIM được làm từ chất liệu da hữu cơ thân thiện với môi trường. Mỗi chiếc vòng trong bộ sưu tập này đều là sản phẩm độc nhất vô nhị bởi những hoạ tiết rực rỡ sắc màu trên đó đều được lấy từ các tác phẩm độc bản của Kongo.Khách tham quan đang chiêm ngưỡng tác phẩm bảng chỉ đường ở ga điện ngầm của Paris với kỹ thuật tráng men sứ, vẽ graffiti.Phòng trưng bày của Kongo là minh chứng của sự “không giới hạn” trong nghệ thuật. Nơi đây thu hút khách tham quan ở mọi lứa tuổi.
Là một người nghệ sĩ, Kongo luôn mong muốn mang kiến thức, kinh nghiệm cũng như tầm ảnh hưởng của mình để thúc đẩy sự phát triển của graffiti và truyền ngọn lửa đam mê cho thế hệ trẻ. Ông đã và đang tổ chức đào tạo giảng viên, dạy vẽ để khơi nguồn cảm hứng cho những trẻ em không có điều kiện tiếp xúc hoặc chưa hiểu được sức mạnh của nghệ thuật, đồng thời lan toả câu chuyện thành công của một nghệ sĩ đường phố gốc Việt tới các bạn trẻ đam mê nghệ thuật.
Cyril Kongo Vietnam Gallery toạ lạc tại:
Số 9 Tràng Tiền, phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
