Victor Vũ: “Tôi biết ơn những người phụ nữ trong đời mình”

Không quá khó để nhận ra thân phận người phụ nữ luôn xuất hiện với những khía cạnh tính cách khác nhau trong phim của Victor Vũ. Điều gì thôi thúc anh lựa chọn đề tài quen thuộc nhưng chưa bao giờ cũ này?

Có thể nói, hình ảnh người phụ nữ đã quan trọng đối với tôi từ khi còn bé. Lớn lên ở Mỹ, với sự chăm sóc của mẹ và hai chị gái, tôi luôn nhìn thấy sự mạnh mẽ và nỗi khổ của mẹ mình. Càng ngày, tôi càng nhận ra rằng, người phụ nữ Việt Nam trong các câu chuyện và cả ngoài đời đều có nhiều cam chịu. Đặc biệt, càng gặp khó khăn thử thách, họ càng vươn lên, bền bỉ đến bất khuất. Trong các bộ phim Mỹ về đề tài Việt Nam, tôi lại không thấy được điều đó.

Mẹ là người gửi tôi đi học Việt ngữ, kể cho tôi nghe truyện cổ tích Việt Nam và những nhân vật huyền thoại nước Việt. Qua đó, tôi hiểu hơn về văn hóa Việt. Một trong những câu chuyện ám ảnh tôi nhất là Chuyện người con gái Nam Xương. Khi học ở trường điện ảnh, tôi đã chọn câu chuyện này để chuyển thể làm phim thực tập. Tuy có nhiều hạn chế vì khai thác đề tài Việt Nam ở Mỹ nhưng lúc đó, tôi chỉ biết rằng mình muốn đưa hình ảnh người phụ nữ và những nét văn hóa Việt vào phim của mình.  

Nhìn lại, tôi biết ơn những người phụ nữ trong đời mình. Họ cho tôi góc nhìn sống động và chân thật nhất về cuộc sống.

Hình ảnh phái đẹp trong phim của Victor Vũ như khối rubik vậy, lúc thâm sâu, quyết liệt, khi thì lại dịu dàng. Nhưng hình như phụ nữ trong phim của anh ít khi… ngây thơ. Liệu trong Người Vợ Cuối Cùng, anh có khai thác nhiều hơn về khía cạnh này?

Tôi không nghĩ một nhân vật (hoặc con người) chỉ có một cá tính. Một nhân vật thú vị và đáng khai thác thường có nhiều mâu thuẫn nội tâm. Tôi luôn chú trọng việc phát triển tâm lý của tuyến chính: Sự thay đổi của họ trước và sau khi thử thách xảy ra, những quyết định có thể sai lầm hay nghiệt ngã của họ, và những cái giá hoặc mất mát họ phải trả khi chọn con đường đó. 

Người Vợ Cuối Cùng kể về thân phận một người phụ nữ làm vợ lẽ trong thời phong kiến. Thử thách và những xung đột ập đến khi cô ta vô tình gặp lại người mình yêu thật lòng. Tôi nghĩ ở đâu có bất hạnh trong tình yêu, cuộc sống thì ở đó sẽ có người đồng cảm. Nên dù câu chuyện này xảy ra cách đây 50 năm hay 200 năm, tôi nghĩ khán giả bây giờ vẫn có thể nhìn thấy chính mình ít nhiều trong đó.

Bên cạnh đề tài và kịch bản hấp dẫn, Victor Vũ cũng nổi tiếng với những thước phim lột tả xuất sắc vẻ đẹp thiên nhiên Việt Nam. Anh có thể chia sẻ những địa danh thú vị sẽ xuất hiện trong Người Vợ Cuối Cùng?

Khi sống ở Mỹ, tôi chỉ biết Việt Nam qua sách vở hay phim (đa số là phim chiến tranh). Nên hình ảnh Việt Nam trong tôi rất hạn chế. Khi về nước làm phim cách đây 15 năm, tôi đã ngỡ ngàng với vẻ đẹp của đất nước mình. Mười mấy năm qua, tôi may mắn được chiêm ngưỡng quá nhiều cảnh đẹp, từ Nam ra Bắc. Trong lòng mình, tôi luôn luôn muốn chia sẻ những cảm xúc tuyệt vời này đến khán giả qua những bộ phim của mình. Và tôi cũng mong người nước ngoài, không biết nhiều về Việt Nam (như tôi thời xưa), sẽ được thưởng thức nét đẹp Việt thật mãn nhãn.

Yêu cầu cho bối cảnh Người Vợ Cuối Cùng cũng không quá khó, một ngôi làng ven hồ, mái nhà tranh thưa thớt. Nhưng chúng tôi chủ trương đưa ê-kíp đi nửa chiều dài đất nước để đến Bắc Kạn vì bộ phim cần không khí rét mướt đặc trưng không thể tìm thấy ở đâu khác ngoài Bắc Bộ. Thời tiết cũng là tâm trạng, khí hậu tạo nên môi trường phim. Chúng tôi may mắn, khi quay cảnh vui thì trời nắng, cảnh buồn thì trời u uất, ẩm ướt. Nhờ vậy, phục trang nhiều lớp càng phù hợp. Các diễn viên và ê-kíp đặt chân vào làng Cua Ngộp nằm ven hồ Ba Bể thì cảm giác trở về quá khứ thật, bỏ quên hết ồn ào phố thị ngoài kia, nên tiến độ quay được đảm bảo. 

Ngoài ra, phim còn quay ở một vài đình làng gần Hà Nội và một cảnh ngắn ở Đắk Nông. 

Người Vợ Cuối Cùng cũng là tác phẩm đánh dấu sự trở lại của Victor Vũ với dòng phim cổ trang Việt. Anh có thể đánh giá sự phát triển của dòng phim này tại Việt Nam trong nhiều năm trở lại đây?

Tôi luôn nghĩ cổ trang là thể loại cho nhà làm phim khai thác nét đẹp quê hương và văn hóa một cách trực tiếp. Văn hóa ở đây không chỉ là bối cảnh, di tích, hình ảnh thiên nhiên mà còn là lối sống, sinh hoạt, phong tục tập quán và giá trị tư tưởng của người xưa. 

Nhưng nhắc đến cổ trang, thành thực mà nói, nhà đầu tư dễ lắc đầu vì kinh phí cao, nhà sản xuất khá ngán vì nhiều rủi ro, tổ biên kịch cũng áp lực vì đối diện rất nhiều tình tiết gây tranh cãi. Đó là lý do phim cổ trang Việt chưa được chú ý nhiều. Với Người Vợ Cuối Cùng, tôi may mắn tìm được sự đồng cảm từ nhà đầu tư đến ê-kíp, nên dẫu nhiều thử thách, chúng tôi vẫn hoàn thành được tác phẩm, mà có thể nói là đã cố gắng chăm chút bằng cả sức lực của tất cả thành viên trong đoàn. 

Theo anh, những thuận lợi và khó khăn mà đạo diễn mà đối mặt khi thực hiện một bộ phim cổ trang như Người Vợ Cuối Cùng là gì?

Để có được bối cảnh “nhà quan”, chúng tôi phải lùng sục tất cả các đình làng cổ tại khu vực gần Hà Nội. Thử thách không nhỏ khi cần phối hợp ba nơi khác nhau thì mới làm nên nhà quan. Ngoại phủ, sân phủ và nội phủ là ba nơi hoàn toàn khác. 

Tuy nhiên, một trong những bối cảnh quan trọng nhất chính là cảnh đám giỗ tại nhà quan, lại gặp trục trặc khiến phút chót chúng tôi phải quyết định đổi địa điểm khác. Tưởng chừng cả đoàn phải án binh bất động tại Hà Nội để chờ đến cả tuần trời, nhưng may mắn là chúng tôi có tổ sản xuất và thiết kế rất linh động, đã đưa ra nhiều quyết định táo bạo và anh em trong đoàn ráo riết ngày đêm để hoàn thành điểm quay mới. Chúng tôi may mắn gặp thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Chính quyền và người dân Bắc Kạn rất ủng hộ và yêu mến cả đoàn. Bộ phim cảm giác như là đứa con cưng của thời tiết. Và yếu tố nòng cốt nhất vẫn là nhân sự. 

Tôi vô cùng biết ơn khi được làm việc với hàng trăm anh em trong ê-kíp, ai cũng tận tụy, đam mê cống hiến, thậm chí quên mình vì cái chung và vì bộ phim.

Sau đại dịch COVID-19, thị trường phim Việt trở nên sôi động hơn, nhưng ít tác phẩm Việt đạt được cả về doanh thu lẫn chất lượng nghệ thuật. Theo anh, lý do là gì?

Tôi nghĩ sau đại dịch, thị trường phim Việt cũng gặp nhiều thử thách như các thị trường quốc tế. Thói quen xem phim ở rạp đã khác nhiều. Với các nền tảng trực tuyến, khán giả có nhiều sự lựa chọn hơn, nên sẽ chọn lọc hơn khi quyết định xem phim ngoài rạp. 

Tôi tin khán giả Việt vẫn chờ đợi những bộ phim thật chỉn chu, hoàn mỹ và nhiều ý nghĩa. Khi đó, họ sẽ sẵn lòng ủng hộ và tạo nên cơn sốt phòng vé. 

Victor Vũ đã trải qua 20 năm hoạt động trong lĩnh vực điện ảnh và thử nghiệm nhiều dòng phim từ lãng mạn, giật gân, kinh dị… Theo anh, làm sao để chinh phục được nhiều thể loại khác nhau?

Tôi nghĩ quan trọng nhất vẫn là câu chuyện mình muốn kể. Nhưng khi mình đã có câu chuyện hay và nhân vật hay rồi, thì thử thách tiếp theo là tìm cách kể cho hay nhất. Và điều đó sẽ quyết định thể loại của phim. Câu chuyện sẽ thú vị hơn khi theo chính kịch, hay hài hước châm biếm, hay ly kỳ, tâm lý? Làm sao câu chuyện hấp dẫn từ đầu đến cuối, để khán giả trải qua từng cung bậc cảm xúc một cách mãnh liệt hoặc tinh tế? Như vậy là phim đã thành công rồi. 

Đạo diễn là một nghề khắc nghiệt. Anh có gặp thách thức khi phải cân bằng cuộc sống gia đình với đam mê công việc đòi hỏi phải di chuyển nhiều?

Tôi lại thấy cuộc sống gia đình mang lại sự cân bằng cho tôi. Có người chia sẻ thành bại hay cảm xúc với mình một cách chân thành là điều rất tuyệt vời.

Tôi may mắn có vợ đồng hành trong mọi hành trình, gia đình nội ngoại thì vô cùng yêu điện ảnh, có hai con đã biết đọc tên phim và hát múa theo nhạc trailer. Những điều giản dị này không chỉ cho tôi vốn sống, mà còn tiếp thêm sức lực để tôi có thể làm nhiều phim hơn nữa. 

Anh có thể chia sẻ thêm về những dự định sau bộ phim Người Vợ Cuối Cùng?

Có một số đề tài đang truyền cho tôi nhiều cảm hứng và tôi xin phép gửi thông tin đến mọi người vào đầu năm sau!

_______________

Bài: T.P

Hình ảnh: NVCC