Trong huyền thoại Hy Lạp, vua Midas xứ Phrygia được thần rượu nho Dionysus ban cho khả năng biến mọi thứ trở thành vàng khi chạm vào chúng. Không nói đến đoạn kết bi hài của nhà vua, chúng ta quay trở lại thời hiện đại với ‘Vua Midas’ phiên bản Pháp Didier Deschamps, người cũng có được khả năng biến mọi thứ ông chạm vào trở thành “vàng”.
Didier Deschamps, cái tên huyền thoại của bóng đá Pháp, thuộc thế hệ ‘vàng’ của “Những chú gà trống Gaulois”, đã góp công lớn vào hai danh hiệu vô địch World Cup. Năm 2000, ông tiếp tục cùng nước Pháp lên ngôi vô địch châu Âu. Những ngày xưa thân ái đó, Fabien Barthez trấn giữ khung gỗ, Marcel Desailly hóa giải các đợt tấn công còn Didier Deschamps là người đội trưởng mẫu mực.
Ảnh: Goal.com
Didier Deschamps sinh ngày 15 tháng 10 năm 1968 tại Bayonne miền Tây Nam nước Pháp. Thị trấn nhỏ có dân số chưa đến 50.000 người tiếp giáp với đường biên giới với Tây Ban Nha và cũng là cái nôi văn hóa xứ Basque. Tổ tiên của Didier Deschamps, cả dòng họ nội lẫn ngoại, là người xứ Basque chính gốc. Didier Deschamps luôn tự hào về điều này đến nỗi lập đi lập lại nguồn gốc của gia đình ông trong các cuộc phỏng vấn.
Thuở nhỏ, Didier Deschamps đã có niềm yêu thích với thể thao, tuy nhiên môn thể thao đầu tiên mà ông chơi lại là bóng bầu dục. Ông cụ thân sinh làm hết khả năng để động viên và tạo điều kiện cho Deschamps phát triển bản thân trong lĩnh vực này nhưng không thành công bởi vì cậu bé thiếu sức bền lẫn sức mạnh. Didier Deschamps từ bỏ môn bóng bầu dục và bắt đầu chơi bóng đá.
Ảnh: VN Bóng Đá
Trong những năm tháng còn ngồi trên ghế nhà trường, Didier Deschamps theo ăn tập tại câu lạc bộ thể thao thành phố Bayonne. Bộ môn bóng đá mới được thành lập vào năm 1935 và đội bóng Bayonne thuộc dạng “sinh sau đẻ muộn” chỉ thi đấu ở các giải nghiệp dư. Trong một giải đấu nọ, các tuyển trạch viên của Nantes – được xem là câu lạc bộ mạnh nhất cả nước khi đó – bị thuyết phục bởi màn trình diễn của một cậu bé 14 tuổi, tất nhiên cậu bé đó là Didier Deschamps.
Năm 1983, Didier Deschamps bắt đầu khoảng thời gian được tập luyện ở học viện bóng đá của Nantes. Hai năm sau, Deschamps có màn ra mắt cho đội một Nantes đang thi đấu tại Ligue 1. Ở vị trí tiền vệ phòng ngự, Didier Deschamps ra sân 111 trận và ghi được 4 bàn thắng. Năm 1989, Didier Deschamps chuyển sang khoác áo Marseille và tại đây ông cùng câu lạc bộ làm nên những điều phi thường.
Ảnh: Pinterest
Mùa giải 1989/90, Didier Deschamps cùng Marseille lên ngôi vô địch nước Pháp. Mùa giải 1991/92, ông và đội bóng mới đăng quang ngôi vương Ligue 1 sau một năm trắng tay. Đặc biệt vào mùa 1992/93, Deschamps lần đầu tiên giành được danh hiệu vô địch Champion League cùng đội bóng, và cho đến ngày nay Marseille là câu lạc bộ Pháp duy nhất làm được điều này. Riêng về bản thân, Didier Deschamps đã ghi tên vào kỷ lục bóng đá Pháp: đội trưởng trẻ nhất vô địch Champion League cùng một câu lạc bộ (24 tuổi).
Tại Ý, “Bà đầm già” thành Turin đã theo dõi hành trình đến vinh quang của chàng đội trưởng tài năng và quyết định ký hợp đồng với anh. Năm 1994, Didier Deschamps từ Marseille bay đến Turin để tìm kiếm những thử thách mới ở Seria A, và Juventus cũng chính là đỉnh cao sự nghiệp cầu thủ của ông. Ông thi đấu cùng với những con người hào hoa bậc nhất Seria A thời bấy giờ như Roberto Baggio, Antonio Conte, Alessandro Del Piero, Christian Vieri, Zinedine Zidane, Filippo Inzaghi, Angelo Peruzzi, Edgar Davids… giành được vô số danh hiệu lớn nhỏ.
Ảnh: Le Monde
Trong giai đoạn 5 năm từ 1994 đến 1999, “Bà đầm già” thành Turin trở thành “Bà mệnh phụ phu nhân” quyền lực bậc nhất không chỉ trong nước mà còn cả châu lục. Phòng truyền thống của Juventus liên tục được lấp đầy bởi các danh hiệu, đó là 3 chiếc Scudetto, 1 Cúp Quốc gia Ý, 2 Siêu cúp Ý, 1 Champion League, 1 Cúp Liên lục địa, 1 Siêu cúp Châu Âu, 1 Cúp UEFA Intertoto. Didier Deschamps ra sân 124 trận, ghi được 4 bàn thắng và trở thành một mắt xích quan trọng trong lối chơi của Juventus.
Sau những tháng ngày huy hoàng đó, Didier Deschamps chia tay Turin để đến London gia nhập Chelsea. Tuy nhiên ở Anh, ông không còn cảm thấy mặn mà với sự nghiệp quần đùi áo số nên đã chuyển đến Tây Ban Nha trong màu áo của Valencia sau một mùa giải duy nhất. Tuy nhiên, Deschamps cũng chỉ phục vụ cho “Bầy Dơi” trong một thời gian ngắn ngủi trước khi tuyển bố giải nghệ và rẽ sang trang mới trên cương vị huấn luyện.
Ảnh: Sky News
Ở cấp độ quốc gia, Didier Deschamps, như đã nói, thuộc về “thế hệ vàng” của bóng đá Pháp. Ông từng sát cánh và chinh chiến bên cạnh những ‘đôi chân vàng’ như Zinedine Zidane, Marcel Desailly, Nicolas Anelka, Patrick Vieira, Lilian Thuram, Robert Pires, Thierry Henry, David Trezeguet, … Euro năm 1996, tuyển Pháp kết thúc giải đấu với vị trí Á quân. Didier Deschamps, khi ấy là đội trưởng của Les Bleus, được bình chọn là “Cầu thủ xuất sắc nhất nước Pháp” và đồng thời nằm trong “Đội hình xuất sắc nhất Euro” do FIFA bình chọn.
Hai năm sau, trên chính quê nhà, tuyển Pháp trải qua lượt vòng loại trực tiếp đầy cam go khi đụng độ Paraguay, Ý, và hiện tượng giải đấu Croatia trước khi vào chung kết gặp “Những vũ công Samba”. Thời vận của tuyển Pháp hệt như cái cách mà Napoleon Bonaparte lên ngôi, chỉ có thể gói gọn vào câu “chân mệnh thiên tử”. Ngày đó, cả Pháp và Brazil được đánh giá là “ngọa hổ tàng long” bởi hai bên đều sở hữu những hảo thủ bậc nhất làng bóng đá thế giới.
Ảnh: Goal.com
Điều khác biệt xảy ra vào buổi sáng ngày trân chung kết, phía tuyển Brazil “Người ngoài hành tinh” Ronaldo lên cơn động kinh bất ngờ để rồi Selecao gục ngã trước những “Chú gà trống” và nước Pháp lần đầu tiên lên ngôi vô địch thế giới. Người đội trưởng của Les Bleus được nhà nước tặng thưởng “Huân chương Bắc Đẩu bội tinh” vì thành tích xuất sắc. Năm 2000, Euro được tổ chức bởi hai nước chủ nhà Bỉ và Hà Lan. Les Bleus tiếp tục chinh phục châu Âu bằng chức vô địch đầy thuyết phục, hoàn thành cú đúp danh hiệu quốc tế.
Ở trận chung kết Euro 2000, tuyển Ý vươn lên dẫn trước nhờ công của Marco Delvecchio nhưng ở phút bù giờ cuối cùng của hiệp 2 người Pháp đã đưa trận đấu trở lại vạch xuất phát bằng bàn thắng của Wiltord. Bước vào hiệp phụ, người Ý tỏ ra quá mệt mỏi vì trận đấu dai dẳng và để cho đối phương liên tục khai thác điểm yếu. Trezeguet, người hùng của tuyển Pháp, là người cuối cùng ghi bàn trong trận cầu cân não mà bàn thắng của anh được các bình luận viên gọi là “bàn thắng vàng”.
Ảnh: EuroSport
Trong cương vị huấn luyện viên, Didier Deschamps bắt đầu sự nghiệp tại đội bóng Công quốc AS Monaco và giành được danh hiệu đầu tiên vào năm 2003 với chiếc cúp vô địch Liên đoàn Bóng đá Pháp. Một năm sau, AS Monaco tiến sâu vào chung kết Champion League và kết thúc ở vị trí Á quân. Mùa giải 2006/07, Didier Deschamps hội ngộ “Bà đầm già” trong bối cảnh “Bà mệnh phụ phu nhân” ngày nào đã xuống chơi Seria B sau vụ Calciopoli. Đúng là số phận, với những công thần như David Trezeguet, Alessandro Del Piero, Pavel Nedved, Giorgio Chiellini và Gianluigi Buffon huấn luyện viên Didier Deschamps đã đưa đội bóng trở lại Seria A.
Sau khi lên hạng, Didier Deschamps rời Juventus vì bất đồng chính sách chuyển nhượng với ban lãnh đạo. Mỗi nơi mà Didier Deschamps dừng chân ông đều tạo ra được những kỳ tích và tương tự với Marseille. Từ lúc bắt đầu dẫn dắt Marseille vào năm 2009 cho đến khi chuyển công tác năm 2012, Didier Deschamps đem về phòng truyền thống câu lạc bộ 1 Cúp vô địch Ligue 1, 3 Cúp Liên đoàn Bóng đá Pháp và 2 Siêu cúp Pháp. Năm 2012, FFF bổ nhiệm Didier Deschamps làm huấn luyện viên trưởng Les Bleus sau khi Laurent Blance từ nhiệm.
Ảnh: Sporting News
Với kinh nghiệm chinh chiến dày dặn khi còn là cầu thủ, ông nhanh chóng bắt tay vào xây dựng một thế hệ tuyển Pháp mới mạnh mẽ hơn, vượt trội và toàn diện. Trong những năm trở lại đây, tuyển Pháp sở hữu đội hình có giá trị chuyển nhượng đắt giá nhất thế giới với những cái tên quen thuộc như Hugo Lloris, Samuel Umtiti, Raphael Varane, Paul Pogba, N’Golo Kante, Antoine Griezmann, Kylian Mbappe và luôn được đánh giá là ứng cử viên vô địch mọi giải đấu họ tham gia.
Euro 2016, tuyển Pháp bệ vệ tiến vào chung kết gặp “kẻ già dơ” Bồ Đào Nha, một ‘trận chiến’ giữa hai ‘thế hệ’. Khi đó, tuyển Pháp là tập hợp của những cái tên trẻ đầy tài năng còn Bồ Đào Nha là sự góp mặt của những ‘’lão tướng’’ như: Cristiano Ronaldo, Luis Nani, Pepe, Rui Patricio. Cuối cùng kinh nghiệm đã chiến thắng sức trẻ, Pháp lỡ hẹn với danh hiệu vô địch Euro. Nhưng, thất bại đó chỉ làm hào quang của thành công tương lai thêm chói lòa!
Ảnh: Sports Illustrated
World Cup 2018 tại Nga, Les Bleus như ‘hổ mọc thêm cánh’, các cầu thủ tham dự giải đấu hai năm trước tại Pháp giờ đây đã chính chắn. Thêm vào đó, triết lý của Didier Deschamps thấm nhuần vào lối chơi của từng cầu thủ: chậm mà chắc. Khác với Tây Ban Nha hay Argentina, tuyển Pháp không chú trọng cầm bóng nhiều và đôi khi chủ động không cầm bóng bởi vì Deschamps tin rằng giữ bóng nhiều sẽ khiến đội bóng dễ mắc sai lầm. Thay vào đó, ông xây dựng lối chơi xoay quanh N’Golo Kante và Paul Pogba, dựa vào bộ đôi tiền vệ để thu hồi và phân phối bóng lên tuyến trên đồng thời đẩy hậu vệ cánh lên cao khi cần thiết.
Lần lượt Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Argentina, Đức – những đội cầm bóng rất nhiều – xách vali về nước, chỉ còn tuyển Pháp chễm chệ ở lại cùng những Bỉ, Anh và Croatia. Trận chung kết với Croatia, tuyển Pháp của Didier Deschamps tỏ ra quá vượt trội đến nỗi người ta có cảm giác như thời vận của Les Bleus lại đến. Sau màn phản lưới nhà của Mandzukic, lần lượt Griezmann, Pogba và Mbappe thay nhau ghi bàn cho tuyển Pháp. Croatia cố gắng hết sức cũng chỉ có được hai bàn thắng nhờ công của Mandzukic và Perisic. Tuyển Pháp và Didier Deschamps lên ngôi vô địch thế giới lần thứ hai.
Ảnh: India.com
Với thành tựu vĩ đại này, “Người xách nước” (biệt danh do Eric Cantona đặt) đi vào lịch sử bóng đá thế giới với tư cách người thứ ba sau Franz Beckenbauer, Mario Zagallo vô địch World Cup trong sự nghiệp thi đấu lẫn huấn luyện. Didier Deschamps giờ đây đã là cái tên huyền thoại của bóng đá Pháp, tuy nhiên, hiếm có ai sở hữu một sự nghiệp lẫy lừng vẹn toàn như vậy. Do đó, tất cả chúng ta hoàn toàn có cơ sở để hoài nghi về Deschamps, và chính tôi sẽ hỏi ông rằng:
“Thưa ngài Deschamps, ông là vua Midas tái sinh chăng?”
Ảnh: Challenges
Chúc mừng sinh nhật, Didier Deschamps!
__
Minh Phong (Tạp chí Phái mạnh ELLE Man, ảnh tham khảo)
