Thái độ dứt khoát, chuyên môn vững vàng, thần thái đĩnh đạc đã khiến cho Collina trở thành vị quan tòa anh minh trên sân. Khi tiếng còi của “Kojak” cất lên thì không có chỗ cho sự tranh cãi, penalty là penalty, không phân biệt là phút thứ nhất hay chín mươi cộng ba, và ông là người đề cao tôn chi làm việc: “Đã dùng thì phải tin, không tin thì đừng dùng.”.
Trong tác phẩm “Hỏa Ngục” của Dan Brown đã ưu ái chọn nước Ý tráng lệ làm chủ thể chính trong cuộc rượt đuổi nghẹt đến số phận của nhân loại. Nước Ý có cho mình những địa danh không nhuốm màu thời gian như cung điện Vecchio, vườn Boboli, thánh đường St.Mark. Nước Ý có Dante, tác giả của bản trường ca “Thần khúc” đậm màu sắc khải huyền, có Michelangelo – nhà kiến trúc vĩ đại đã tạo nên bức tượng David và “Đức Mẹ sầu bi”. Nước Ý, nơi mà tinh hoa và cái đẹp hội tụ.
Ảnh: Meridian
Bóng đá hiện đại, nước Ý là nơi mà hai thủ thành huyền thoại Dino Zoff và Gianluigi Buffon ra đời, là quê hương của những hậu vệ lãng tữ và chung thủy như Paolo Maldini, Alexandro Nesta, hay Francesco Baresi. Trên hàng công của “Azzuri” là nơi mà “Hoàng tử thành Rome” Franceso Totti, Roberto Baggio, “Quý ông” Alessandro del Piero góp mặt. Sẽ thật là thiếu sót nếu không nhắc đến một người có ảnh hưởng rất lớn đến bóng đá hiện đại, một người mà tất cả những ngôi sao trên sân cỏ dù có là David Beckham hay Ronaldo de Lima cũng phải “một dạ, hai vâng”, đó là trọng tài huyền thoại Pierluigi Collina.
Pierluigi Collina sinh ngày 13/2/1960 tại Bologna, Đông Bắc nước Ý. Sau thời gian theo học tại đại học Bologna ở chuyên ngành kinh tế, Pierluigi Collina đã tốt nghiệp cử nhân vào năm 1984. Ở thời niên thiếu của mình, Collina đã dành phần lớn thời gian để chơi bóng cho một câu lạc bộ địa phương ở vị trí hậu vệ, và ông sớm nhận ra mình không có tố chất để trở thành một cầu thủ xuất sắc. Năm 17 tuổi, khi vẫn còn đang trong biên chế của đội bóng, Pierluigi Collina đã tham gia một khóa đào tạo trọng tài chuyên nghiệp, và phần còn lại là lịch sử.
Ảnh: Racocatala
Sau 3 năm kể từ ngày đưa ra quyết định sáng suốt nhất cuộc đời, Pierluigi Collina đã tốt nghiệp khóa đào tạo với thành tích xuất sắc, đồng thời ông cũng hoàn thành nghĩa vụ quân sự bắt buộc, nơi góp phần tôi luyện nên một Collina sắt thép để đương đầu với những thách thức to lớn trên sân cỏ. Sự nghiệp của Pierluigi Collina lên như diều gặp gió kể từ năm 1988; ông thăng tiến không ngừng sau khoảng thời gian ba mùa cầm còi tại giải hạng Ba Italia Serie C1 và Serie C2, sau đó trở thành một gương mặt quen thuộc tại Seria B rồi Seria A.
Trong cùng khoảng thời gian đó, Collina mắc phải một chứng bệnh khiến tóc ông rụng đi ngày một nhiều để rồi cái đầu trọc lóc chính là kết quả cuối cùng của căn bệnh quái đản. Pierluigi Collina trở thành tâm điểm chính trong mỗi trận đấu mà ông tham gia bắt chính, nhưng tuyệt nhiên không phải vì cái đầu bóng loáng mà là vì sự chính xác đến chết người bởi chuyên môn “đỉnh của đỉnh”. Dưới cặp mắt tinh tường sắc xảo xanh thẳm như màu nước biển Địa Trung Hải và đường gân guốc hai bên thái dương của mình, Collina thực sự đã nhìn thấu tâm can của từng cầu thủ và át lên họ cái uy tuyệt đối của một vị vua áo đen.
Ảnh: Express & Star
Trong những năm 90 của thế kỷ trước, Collina được giới chuyên môn nhân định là một trong những vị trọng tài xuất sắc nhất bóng đá thế giới. Thái độ dứt khoát, chuyên môn vững vàng, thần thái đĩnh đạc đã khiến cho Collina trở thành vị quan tòa anh minh trên sân. Khi tiếng còi của “Kojak” cất lên thì không có chỗ cho sự tranh cãi, penalty là penalty, không phân biệt là phút thứ nhất hay chín mươi cộng ba, và ông là người đề cao tôn chi làm việc: “Đã dùng thì phải tin, không tin thì đừng dùng.”.
Năm 1995, sau 43 trận cầm còi tại Seria A, ông lọt vào danh sách trọng tài của FIFA và được giao nhiệm vụ bắt chính 5 trận đấu của Thế Vận hội 1996, trong đó có trận chung kết giữa hai đối thủ đầy duyên nợ Nigeria và Argentina. UEFA Champion League 1999, Pierluigi Collina đã tham dự vào một kịch bản điên rồ nhất lịch sử giải đấu, nơi mà ông miêu tả là trận đấu khó quên nhất trong sự nghiệp cầm còi của mình. Bayern Munich sau khi dẫn trước đội bóng của Sir Alex 1-0 đến tận phút 90 thì bất ngờ 2 bàn thắng liên tiếp trong 3 phút bù giờ của Sheringham và Solskjaer làm đảo lộn mọi thứ.
Ảnh: SportStar
Trên mặt cỏ xanh mượt của sân Camp Nou, Oliver Kahn và những người đồng đội đã gục ngã. Người úp mặt khóc nức nở, kẻ ngồi bệt ném vào không trung cái nhìn vô định; một bức tranh sáng tối rõ rệt giữa niềm vui tột độ và nỗi thất vọng cùng cực. Khi đó, Pierluigi Collina đã đến bên Oliver Kahn và choàng tay qua cổ, chạy đến động viên Stefan Effenberg không chút sinh khí rồi vực dậy Kuffour đang tràn ngập nước mắt để lên bục nhận huy chương. Chính những hình ảnh không được máy quay chú ý đến đã nói lên nhiều hơn nhân cách đáng quý của vị vua áo đen nổi tiếng quyền uy và nghiêm khắc.
Năm 2002, Pierluigia Collina đạt đến đỉnh cao sự nghiệp của ông khi được giao trọng trách bắt chính trận chung kết giữa Brazil và Đức. Trước trận đấu, Oliver Kahn nói với tờ Irish Times: “Collina là trọng tài xuất sắc bậc nhất thế giới, không có gì phải bàn cãi, nhưng ông ta không mang lại may mắn, đúng không?”. Câu nói vừa chân thành vừa có chút hài hước này của thủ môn huyền thoại Bayern Munich muốn ám chỉ đến trận chung kết Champion League 1999, trận đấu giữa Đức và Anh tháng 9 năm 2001 là nơi mà anh đều nếm mùi thất bại khi có sự tham gia của trọng tài Collina.
Ảnh: Fox Sports
Bi hài thay, chia sẻ của anh với tờ Irish Times một lần nữa trở thành định mệnh khi Đức thất bại 0-2 trước nhà vô địch khi đó là Brazil. Euro 2004, Collina tiếp tục cầm còi trong trận chung kết giữa Bồ Đào Nha và Hy Lạp, nơi mà những Luis Figo, Cristiano Ronaldo đã bật khóc vì tiếc thất bại khó chấp nhận. Ông có trận bắt chính cuối cùng ở cấp độ quốc tế ở trận tranh vé tham dự World Cup giữa Bồ Đào Nha và Slovakia trước khi quyết định giải nghệ vào năm 2006 ở tuổi 45. Tuy nhiên, Liên đoàn Bóng đá Ý (FIGC) vì Collina nên đã tạo ra một tiền lệ.
FIGC đã quyết định tăng độ tuổi nghỉ hưu của trọng tài từ 45 thành 46, qua đó giúp cho Collina bắt chính thêm một mùa giải. Quyết định này gây nên một làn sóng tranh cãi giữa chính FIGC và Collina khi vị trọng tài ký hợp đồng quảng cáo với Opel – hãng xe hơi Anh quốc đồng thời cũng là nhà tài trợ cho AC Milan. FIGC gạch tên Pierluigia Collina ra khỏi danh sách những sự lựa chọn tại Seria A, và đáp lại, vị trọng tài có thâm niên gần ba thập kỷ đã đệ đơn xin từ chức. Bất chấp mọi nỗ lực từ Hiệp hội Trọng tài Italia, Collina vẫn kiên quyết giải nghệ.
Ảnh: Fox Sports
Vụ scandal chấn động Calciopoli nổ ra vào năm 2006 đã làm xáo trộn đáng kể đến bối cảnh chung tính minh bạch của trọng tài châu Âu nói chung và nước Ý nói riêng. Giám đốc điều hành của “Bà đầm già” – Luciano Moggi bị tố cáo nhúng tay vào việc sắp xếp, lựa chọn các trọng tài tham gia những trận đấu quan trọng tại Seria A mùa 2004/05, và theo sau đó rất nhiều người trở thành bị can, trừ Roberto Rosetti và Pierluigi Collina. Chính sự khách quan và công minh của Pierluigi Collina đã khiến Moggi ghét ông, bởi trong con mắt của vị giám đốc điều hành thì Collina không khác gì một robot – chỉ có đúng hoặc sai.
Sau khi nghỉ hưu, Collina không hoàn toàn rút lui khỏi sân cỏ, thay vào đó ông tham gia bắt chính những trân đấu gây quỹ từ thiện và làm cố vấn tài chính miễn phí cho Hiệp hội Trọng tài Italia, Ủy ban trọng tài UEFA. Tài năng và tính cách của Collina đã khiến ông trở thành một chuẩn mực tuyệt đối trong giới trọng tài, và tất cả những người làm chuyên môn đều được truyền cảm hứng từ Collina. Nếu muốn biết Collina đáng kính đến dường nào thì hãy hỏi David Beckham, người trọng tài duy nhất mà chàng tiền vệ hào hoa một thời của Manchester United xin đổi áo.
Ảnh: Scoopnest.com
90 phút trên sân với khán giả có thể đơn thuần chỉ là một khoảng thời gian thưởng thức cuộc so tài, nhưng riêng với Pierluigi Collina thì nó chỉ là một phần rất nhỏ trong toàn bộ quy trình mà ông cần phải làm việc. Trước mỗi trận đấu, Collina thường dành đến một khoảng thời gian lên đến 9 giờ đồng hồ nghiên cứu trận đấu để tiên liệu những khả năng có thể xảy ra trong thực tế. Nếu muốn tìm một người thân cận hiểu rõ về cách làm việc của Collina thì chắc chắn không ai khoác ngoài Graham Poll – đồng nghiệp và cũng là người cộng sự xuất sắc của “Kojak”.
“Trước trận đấu, Collina phác thảo đội hình xuất phát trên bảng và nói với chúng tôi về cách chơi của hai đội, đâu là những “cái đầu nóng”, nơi nào sẽ tiềm tàng những tranh cãi và cách xử lý chúng. Ông ấy nắm lấy tổng quan và cả chi tiết, hơn hết, ông không sai!”. Một bình luận viên từng nói rằng: “Trong bóng đá có thể sẽ có một Lionel Messi mới, một Cristiano Ronaldo mới nhưng không bao giờ có một Pierluigi Collina mới!”.
Quả thực vậy, Pierluigia Collina là một tuyệt tác độc nhất của bóng đá thế giới mà ngày nay chúng ta không thể tìm được ở đâu khác.
Chúc mừng sinh nhật, “Kojak”!
__
Minh Phong (Tạp chí Phái mạnh ELLE Man, ảnh tham khảo)
