[ELLE Man tháng 9/2017] Năm nay là một năm rất đỗi kỳ lạ của thị trường xe hơi Việt Nam. Từ việc vài “ông lớn” dính vào vòng lao lý, cặp đối thủ không đội trời chung CRV-CX5 đua nhau giảm giá đến chóng mặt cho đến sự kiện Toyota lần đầu thực hiện một chiến dịch triệu hồi xe với quy mô lớn. Tuy nhiên, nóng hơn cả vẫn là cái tên Vinfast - thương hiệu xe hơi được khai sinh vào đúng ngày Quốc khánh của dân tộc.
GIẤC MƠ VỀ MỘT THƯƠNG HIỆU XE HƠI MADE IN VIETNAM
Vinfast không chỉ là tham vọng của tỉ phú giàu có bậc nhất Việt Nam mà còn là giấc mơ “khả thi” nhất của người Việt về một thương hiệu xe hơi “Made in Vietnam”. Nói là khả thi nhất bởi ông Vượng đang có trong tay rất nhiều điều kiện cần và đủ để tạo nên một thương hiệu xe hơi. Đầu tiên chính là khía cạnh pháp lý, một hành lang phải đủ mạnh và thoáng để Vinfast yên tâm sản xuất ô-tô. Trước mắt, Bộ Tài chính đã có đề xuất chính sách có lợi cho xe lắp rắp trong nước, cụ thể là giảm thuế Tiêu thụ đặc biệt và thuế nhập khẩu linh kiện. Ấy là chưa kể, sau nhiều năm tạo điều kiện cho các thương hiệu xe hơi nước ngoài “nội địa hóa” và “chuyển giao công nghệ” sản xuất ô-tô cho Việt Nam, cái mà chúng ta nhận được chỉ là chiếc bánh vẽ to tổ bố và một nền công nghiệp xe hơi đậm chất sơ khai, tụt hậu cả chục năm so với các nước trong khu vực. Những Trường Hải hay Thành Công về cơ bản vẫn chỉ lắp ráp và gia công kiếm lời. Vậy nên một thương hiệu do chính người Việt làm chủ với cam kết nội địa hóa trên 60% chắc chắn phải được nâng niu đúng mực.
Điểm quan trọng thứ hai chính là kinh nghiệm và kỹ năng chế tạo ô-tô. Đây chắc chắn không phải là thế mạnh của Vingroup nói riêng và Việt Nam nói chung. Tuy nhiên, ông Vượng hẳn nhiên biết rõ điều này hơn ai hết, bằng chứng là những chuẩn bị vô cùng bài bản và đúng hướng ngay từ khi Vinfast thành hình. Đầu tiên, ông “vời” vị chiến tướng tài ba của Bosch Việt Nam là ông Võ Quang Huệ về làm Phó Tổng giám đốc Vinfast. Nên nhớ, ông Huệ không chỉ có 10 năm lừng lẫy ở Bosch mà còn kinh qua nhiều cương vị tại Tập đoàn BMW danh tiếng.
THƯƠNG HIỆU XE HƠI HÀNG ĐẦU ĐÔNG NAM Á 2025?
Phần khung sườn và động cơ của xe sẽ được Vinfast mua lại từ các nhà thiết kế châu Âu và Mỹ. Những cái tên như Pininfarina hay Zagato sẽ là bảo chứng cho những sản phẩm cực kỳ tinh xảo. Chính Lamborghini, BMW hay Ferrari đều là khách hàng thường xuyên của các thương hiệu nói trên. Tuy nhiên, đó chỉ là phần ngắn hạn. Về dài hạn, Vinfast sẽ có trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (R&D) nhằm thu hút các chuyên gia ô-tô đến từ Âu-Mỹ. Đây là mô hình rất hiệu quả với các thương hiệu Á Đông như Hyundai hay Lexus khi họ đưa ra đãi ngộ hấp dẫn và cam kết dài hạn để thu hút nhân tài từ chính các ông lớn như BMW hay Audi. Về tài chính, tập đoàn Credit Suisse cam kết hỗ trợ khoản vay lên tới 800 triệu USD dành cho Vinfast. Số tiền này thực ra chưa đủ để tạo nên một concept xe mới chứ chưa nói đến một dây chuyền hiện đại và khép kín với công suất cả trăm ngàn xe mỗi năm. Tỉ dụ, Bentley tiêu tốn khoảng 840 triệu bảng cho chiếc Bentayga mới trong khi Porsche chi cả tỉ đô cho mỗi model mới. Tuy nhiên, bạn đừng quên ông Vượng là tỉ phú đô la còn VinFast đang thừa hưởng rất nhiều tài sản giá trị từ VinGroup. Nói nôm na, ông Vượng không ở thế “tay không bắt giặc”.
Sự chuẩn bị của ông còn bài bản đến mức, đích thân tập đoàn tư vấn Boston Consulting Group cũng được lựa chọn để nghiên cứu, khảo sát và đánh giá thị trường. Các số liệu và danh mục sản phẩm, phụ kiện cũng như sản lượng sẽ được tập đoàn này đong đếm kỹ lưỡng. Tuy nhiên, kế hoạch có bài bản đến mấy rồi cũng thất bại nếu không có thị trường. Việt Nam có hơn 90 triệu dân trong khi doanh số xe hơi của toàn thị trường vào năm ngoái chỉ khoảng 300 ngàn xe – một con số quá khiêm tốn theo chính các chuyên gia xe hơi. Đất sống vẫn còn, thậm chí rất nhiều nếu VinFast làm được xe hơi tử tế và giá bán phù hợp túi tiền người Việt. Ấy là chưa nói đến thị trường Đông Nam Á với mức thuế suất cực kỳ ưu đãi cho các mẫu xe “nội khối hóa” cao.
Đến đây thì có người sẽ cho rằng tôi lạc quan quá trớn. Ấy là chưa kể vô số ý kiến chê bai hay “ném đá” ông Vượng: Nào là ảo tưởng, cuồng vọng hay “ông Quảng phiên bản 2.0”. Ở đời, ai cũng có lý lẽ của riêng mình. Mục tiêu “trở thành thương hiệu xe hơi hàng đầu Đông Nam Á vào năm 2025” của VinFast xem ra cũng hơi lố. Nhưng chúng ta có bao giờ cảm thấy “tủi thân” khi dân Mã Lai, Ấn Độ hay gần hơn là Trung Quốc đang ung dung cầm lái các mẫu xe do chính họ tạo ra. Chưa kể, 50 ngàn đô đủ để sắm một chiếc A6 sang chảnh ở trời Âu. Còn ở ta, số tiền đó chỉ đủ cho một chiếc Fortuner to xác.
—
Tạp chí Phái Mạnh ELLE Man
Bài: Hào Vũ – hình ảnh: tư liệu
cùng chuyên mục