Từ ngày theo dõi tuyển Việt Nam từ 1995 đến nay, giải Asian Cup vừa rồi là lần đầu tiên tuyển tôi thấy Việt Nam được đầu tư bài bản nhất về mặt hình ảnh, đặc biệt là đồng phục thi đấu. Ở thời đại mà giá trị hình ảnh đã trở thành một yếu tố quan trọng, thì vai trò của đồng phục/áo đấu không còn đơn thuần để phân biệt màu này với màu khác. Đồng phục thi đấu còn là bản sắc, là linh hồn của đội bóng, hay xa hơn nữa là một thông điệp và sự khẳng định.
Trên thế giới có rất nhiều thể loại fan bóng đá: fan chiến thuật, fan phong cách, fan cầu thủ, fan huấn luyện viên, fan phong trào,… Đa số là một trong những thể loại nà y, hoặc tổng hợp nhiều loại. Riêng tôi thì còn thuộc một thể loại khác mà có thể ít người quan tâm: fan đồng phục thi đấu!
Không phải ngẫu nhiên mà các tên tuổi lớn trong làng bóng đá, từ cấp CLB đến tuyển quốc gia, đều gắn liền với một hãng thời trang thể thao. Ở thời đại mà giá trị hình ảnh đã trở thành một yếu tố quan trọng, thì vai trò của đồng phục/áo đấu không còn đơn thuần để phân biệt màu này với màu khác. Đồng phục thi đấu còn là bản sắc, là linh hồn của đội bóng, hay xa hơn nữa là một thông điệp và sự khẳng định.
Ngày nay, sự thay đổi hãng tài trợ đồng phục thi đấu đều ảnh hưởng phần nào đến hình ảnh và triết lý của đội bóng. Thử lấy Manchester United làm ví dụ. Những năm 1990, Man Utd hợp tác với Umbro (một hãng thể thao lâu đời của Anh). Man Utd khi ấy thường ra sân trang phục họa tiết đơn giản, cổ polo chỉn chu theo kiểu rất “Ăng-lê”.
Đồng phục thi đấu Umbro của Manchester United trong những năm thập niên 90s.Ảnh: Ross Kinnaird /Allsport
Những năm 2000 đánh dấu sự “bùng nổ” của thời trang trên sân cỏ khi mà bóng đá không còn đơn thuần là “hay”, mà còn phải “đẹp” ở tất cả các nghĩa. Nike, David Beckham, Christiano Ronaldo,… đều là biểu tượng của tinh tế, điệu đàn, và hoa mỹ.
Ruud Van Nistelroy ăn mừng trong màu áo đấu Man Utd của Nike. (Ảnh: AP Photo/ Phil Noble, PA)CR7 khi còn thi đấu cho Man Utd. Ảnh: Goal
Năm 2015, Man Utd chia tay Nike sau 13 năm hợp tác để đến với một gã khổng lồ khác — lần này với phong cách hoàn toàn trái ngược: adidas. Những bộ đồng phục thi đấu của adidas đều mang một hơi hướm rất “retro” như chính biểu tượng 3-stripes của họ: mạnh mẽ, góc cạnh và cổ điển. Chẳng phải lối chơi của đội bóng áo đỏ những năm gần đây cũng phảng phất triết lý này hay sao?
Paul Pogba trong trang phục của adidas.
Đồng phục thi đấu ngày nay, ngoài những tính năng khoa học hỗ trợ vận động, phải là công cụ đắc lực phản ánh tinh thần, triết lý, phong cách của đội bóng đó.
World Cup, Euro… không chỉ là “lễ hội” cho các cổ động viên túc cầu, mà còn là dịp cho các nhà thiết kế, các hãng thời trang giới thiệu những thành quả sáng tạo của họ ra thế giới. Cứ mỗi dịp như vậy, tôi đều háo hức chờ xem những mẫu đồng phục thi đấu mới lạ, bắt mắt mà vẫn phản ánh mạnh mẽ tinh thần của những đội bóng yêu thích.
Hẳn những cổ động viên “đồng phục” như tôi đều sẽ để ý: hầu hết các đội bóng châu Phi đều dùng trang phục của Puma, vốn đặc trưng các kiểu áo bó sát tôn vinh cơ bắp, kèm họa tiết rằn ri rất “hổ báo” — một tinh thần rất Châu Phi và rất mạnh mẽ!
Trang phục của những chú “Đại bàng xanh” do Nike tài trợ. Ảnh: Nike
Tuyển Nigeria mùa World Cup 2018 vừa rồi đã tạo nên một cơn sốt nằm… bên ngoài sân cỏ: mẫu áo xanh lá của hãng Nike liên tục cháy hàng với tốc độ chóng mặt. Mẫu đồng phục thi đấu được thiết kế lạ mắt, kết hợp họa tiết zigzag, trên nền màu tương phản xanh – đen – trắng, toát lên một cảm giác hoang dã và tốc độ. Mẫu áo cũng mang chút hơi thở retro những năm 1990 – mà theo mô tả của đội ngũ thiết kế – được lấy cảm hứng gợi nhớ mẫu áo tại World Cup 1994 của những chú đại bàng xanh. Mà nhờ vậy, thành công của nó vượt ra khỏi biên giới bóng đá để trở thành một biểu tượng thời trang độc đáo.
Ảnh: Nike
Từ ngày theo dõi tuyển Việt Nam từ 1995 đến nay, giải Asian Cup vừa rồi là lần đầu tiên tuyển tôi thấy Việt Nam được đầu tư bài bản nhất về mặt hình ảnh, đặc biệt là đồng phục thi đấu. Năm nay đồng phục đẹp, form dáng phù hợp với thể hình, họa tiết, bộ chữ – số tinh tế,… làm đội bóng đá đẹp nay lên hình còn đẹp hơn. Thiết kế mới của Grand Sport có thể không phải là đẹp nhất, nhưng là chỉnh chu và hài hòa nhất trong tất cả những mẫu trang phục Việt Nam tôi từng được chứng kiến.
Thực ra, trong nhiều năm qua tuyển Việt Nam đã sử dụng không ít hãng trang phục: những hãng nổi tiếng như adidas, Nike, hay ít tên tuổi hơn như Li Ning, Grand Sport… Nhưng mỗi lần ra sân, tôi lại một lần thất vọng với sự thiếu tinh tế — đôi khi là cẩu thả — của những người quản lý trang phục đội tuyển. Các cầu thủ đôi khi ra sân với trang phục rộng thùng thình, chữ số lẫn lộn tạo nên một hình ảnh rất nghiệp dư và… buồn tẻ.
2018 đánh dấu một năm đại thành công của tuyển Việt Nam. 2019, khi chúng ta đã chính thức bước ra những sân chơi lớn hơn, sự hội nhập, tiếp cận những tư duy mới là xu hướng cần thiết.
Đương nhiên bộ trang phục đẹp hay xấu không làm cầu thủ chơi hay hơn hay khác đi, càng không thể thay đổi bản sắc của một đội bóng. Tuy nhiên, trang phục ngày nay cũng không còn đơn thuần là chiếc “quần đùi áo số” — nếu biết phát huy đúng cách — để trở thành một biểu tượng hình ảnh đại diện cho tinh thần, bản sắc và tính chuyên nghiệp của bất cứ đội bóng nào.
