Đề cử giải thưởng Cống hiến 2023 mới được công bố gần đây khiến nhiều khán giả cảm thấy tiêu chí của ban tổ chức vẫn còn khá mập mờ.
Cống Hiến là một trong những giải thưởng âm nhạc lâu đời – thường được ví như Grammy của Việt Nam – và đang được trông chờ trong 2023. Vào những năm đầu tổ chức, chương trình hướng đến dòng âm nhạc có tính khai phá, sáng tạo là chủ yếu. Các album chiến thắng trong giai đoạn này như “Đối thoại 06”, “Những ô màu khối lập phương” nhận được sự đón nhận khá dè dặt của khán giả nhưng lại khiến giới chuyên môn đánh giá cao bởi chất liệu âm nhạc chưa từng có tại thị trường nhạc Việt.
Album “Những ô màu lập phương” của Tùng Dương từng được đánh giá cao. (Ảnh: Tư liệu)
Tuy nhiên, những năm gần đây, Cống Hiến đã và đang đến gần với đại chúng hơn bằng việc đề cử nhiều gương mặt pop có độ phổ biến cao, theo sát với những thay đổi của thị trường. Đặc biệt, ở mùa Cống Hiến năm 2023 này, giải thưởng trao quyền cho khán giả bằng việc mở cổng bình chọn cho một số hạng mục, người chiến thắng sẽ vào thẳng top 5 đề cử. Tuy nhiên, nước đi của giải thưởng khiến cho yếu tố hàn lâm dần phai nhạt, còn yếu tố đại chúng lại chưa tới tầm.
Sự thiếu vắng khó hiểu của “See Tình”, “Waiting for you” tại giải Cống Hiến 2023
Trong năm qua, hai ca khúc thành công nhất của Vpop chắc chắn phải kể đến dấu ấn của See Tình và Waiting For You. Nếu như See tình tạo được trào lưu mạnh mẽ đối với quốc tế nhờ các bản remix sôi động, bắt tai, được phát xuyên suốt cả năm tại một loạt các sân khấu ở châu Á, thì Waiting for you lại là cú nổ lớn trong nước, trở thành bản hit dẫn đầu các bảng xếp hạng suốt nửa cuối năm 2022. Tuy nhiên, cả hai ca khúc này đều vắng mặt ở hạng mục Ca khúc của năm.
BTC giải thưởng Cống hiến đã lên tiếng về sự thiếu vắng của See tình là do Gieo quẻ là ca khúc có yếu tố “chuyên môn” cao hơn. Tuy nhiên, đây không phải là lời giải thích đủ sức thuyết phục bởi Gieo quẻ chủ yếu mang đến thông điệp về xã hội với tinh thần vượt qua đại dịch, còn về âm nhạc thì See tình rõ ràng có sự đặc sắc hơn với lối chơi chữ biến ảo và kết hợp hài hòa với làn điệu “tình tang tính” của dân ca Bắc Bộ. Đó là chưa kể phân đoạn rap của Đen vấp phải nhiều ý kiến trái chiều về sự “lạc quẻ” cũng như thông điệp tích cực độc hại.
Ảnh: Tư liệu
Ít nhất thì trường hợp của See tình cũng có một lời giải đáp. Còn trường hợp của Waiting for you thì vẫn còn là một bí ẩn. Xét về mức độ “đại chúng”, bài hát không có gì cần phải chứng minh thêm với mức độ viral lớn mà thị trường nhạc Việt đã không có được xuyên suốt vài năm trở lại đây, đặc biệt là đến từ một nghệ sĩ mới như Mono. Còn về yếu tố chuyên môn, Waiting for you cũng rất đảm bảo khi khai thác trào lưu synth pop, city pop đang thịnh hành trên quốc tế nhưng hiếm gặp tại Vpop, được nhào nặn qua bàn tay của producer kỳ cựu Onionn. – vừa có sự sáng tạo vừa có chất lượng tốt. Tất nhiên, không phải bất cứ bài hát tốt cũng phải đề cử vì số lượng chỉ có hạn. Tuy nhiên, khi nhìn vào những bài trong danh sách như Đến giờ cơm hay Hai mươi hai, cả về yếu tố đại chúng lẫn yếu tố chuyên môn đều khó lòng đuổi kịp Waiting for you, thì khán giả hoàn toàn có quyền thắc mắc về tiêu chí thực sự của giải thưởng.
Ca khúc “Waiting For You” của MONO vắng bóng
Yếu tố “chuyên môn” có còn đảm bảo?
Một bước tiến lớn của giải thưởng Cống hiến năm nay đó là trao một phần quyền lực cho khán giả khi mở cổng bình chọn. Những sự lựa chọn của công chúng cũng cho thấy sự công tâm, phản ánh thị trường sát sao khi Min chiến thắng hạng mục nữ ca sĩ của năm, Noo Phước Thịnh giành hạng nhất hạng mục nam ca sĩ của năm, còn Wren thì dẫn đầu hạng mục nghệ sĩ mới. Ngoại trừ Noo Phước Thịnh tuy không có hoạt động nổi bật nhưng sở hữu lượng người hâm mộ đông đảo, Min và Wren Evans cũng có nhiều sản phẩm âm nhạc nổi bật gây ấn tượng trên thị trường.
Tuy nhiên, để cân bằng với lựa chọn của khán giả, các đề cử còn lại của Cống Hiến nên là những khai phá mới mẻ, độc đáo, hướng đến yếu tố “hàn lâm” nhiều hơn như chính giải thưởng này vẫn tự định vị. Rất tiếc, giải thưởng vẫn đi vào lối mòn với những cái tên đã quen thuộc qua hàng chục năm như Tùng Dương, Trúc Nhân, Đinh Mạnh Ninh,…
Giải Cống Hiến 2023 xuất hiện nhiều nghệ sĩ đại chúng hơn, nhưng lại vắng bóng những nhân tố khai khác nét mới của âm nhạc. (Ảnh: Tư liệu)
Tất nhiên, đây đều là những ca sĩ có yếu tố chuyên môn tốt. Nhưng xét về sự “cống hiến” trong một năm vừa qua tại thị trường nhạc Việt, dấu ấn của họ là không nhiều về mặt nghệ thuật khi Tùng Dương thực hiện liveshow kỷ niệm 20 năm ca hát kém sự hoành tráng hơn hẳn liveshow Human của chính anh những năm trước, Đinh Mạnh Ninh phát hành một album theo đuổi R&B funk không khác gì những thứ anh vẫn làm hơn 1 thập kỷ qua, còn Trúc Nhân thì chỉ có một single chính thức, còn lại đều là các ca khúc quảng cáo. Nếu Cống Hiến muốn hướng sang yếu tố thị trường, ngoài Trúc Nhân, cả Tùng Dương hay Đinh Mạnh Ninh đều không đáp ứng được.
Hay như một hạng mục quan trọng như “Album của năm”, yếu tố “chuyên môn”, “khai phá” của Cống hiến trong những năm qua cũng đã không còn nữa. Đây là giải thưởng không có sự bình chọn của khán giả, vậy nên khó có thể nói giải thướng muốn hướng đến thị trường ở đây. Vậy nhưng, cả 5 album được đề cử đều thuộc về địa hạt pop/R&B dễ nghe với khán giả, thiếu hẳn đi sự đa dạng. Nếu xét về rock/alternative, trong năm qua có 2 album “The Poetry of Streetlights” của Hồ Trâm Anh và “Gieo” của Ngọt được giới phê bình đánh giá rất cao, nhạc điện tử/thể nghiệm cũng có “Chó ngồi đáy giếng” của Mona Evie, hay indie/folk cũng có hai đại diện nổi bật “Chỉ có thể là anh” của Trang cũng như “Diễu hành mùa hè” của Tùng. Còn nếu nói về “thị trường”, “22” của Mono hay “50/50” của Min cũng vượt trội hơn không ít những đề cử của giải thưởng.
Cống Hiến 2023 đang ở ngã ba đường, không đủ hàn lâm, cũng khó thỏa mãn đại chúng.
Xét cho cùng, đề cử của một giải thưởng khó để làm hài lòng tất cả khán giả, ngay cả Grammy cũng liên tục nổ ra tranh cãi suốt nhiều năm qua. Tuy nhiên, đối với Cống hiến, sự tranh cãi lại nằm ở việc giải thưởng đang đứng giữa ngã 3 đường, nửa muốn gần gũi hơn với công chúng, nửa lại muốn giữ lại những giá trị cũ. Vậy thì thực sự Cống hiến 2023 đang định vị mình như thế nào?
Với những đề cử hiện tại, khán giả trẻ không thực sự thấy hứng thú vì thiếu vắng rất nhiều những cái tên hot, còn giới phê bình cũng không hài lòng bởi sự kém đa dạng cũng như lựa chọn thiếu tính khai phá của giải.
