Với tuyệt tác ‘No Other Choice’ mới nhất, đạo diễn Park Chan-wook đã tạo nên một tác phẩm hài đen sâu cay, buồn thảm và có thể nói là hay nhất của mình.
Vừa chiến thắng hàng loạt hạng mục tại giải Rồng xanh danh giá của điện ảnh Hàn Quốc (trong đó có Phim và Đạo diễn xuất sắc nhất), không ngoa khi nói No Other Choice là tác phẩm ấn tượng nhất năm qua của điện ảnh xứ Kim Chi. Tác phẩm này xuất hiện tại LHP Toronto, tranh Sư tử vàng tại LHP Venice cũng như trình chiếu mở màn tại LHP Busan.
Với No Other Choice, Park Chan-wook đã cho thấy mình là một đạo diễn không hề dễ đoán. Nếu người xem đã định hình ông là nhà làm phim đen tối của Oldboy và những mạng lưới tình cảm phức tạp trong The Handmaiden hay Decision to Leave, thì No Other Choice vừa quen vừa lạ. Quen trong cách đạo diễn họ Park khám phá những góc tối nội tâm, nhưng lạ trong chính phương tiện mà ông sử dụng: Hài đen, châm biếm.
Dựa trên tiểu thuyết The Axe của Donald Westlake, tác phẩm xoay quanh Yoo Man-su (Lee Byung-hun thủ vai), một chuyên gia ngành giấy đang gặp khó khăn khi anh bị công ty cắt giảm nhân sự đột ngột. Hành trình xin việc sau đó không mấy dễ dàng, khiến vợ anh Mi-ri (Son Ye-jin đóng chính) phải bỏ lớp khiêu vũ, không còn đi đánh tennis cùng lúc bán căn nhà, đổi chiếc xe nhỏ hơn, hủy cả Netflix… để trả tiền thế chấp.
Nhận thấy bản thân không đủ năng lực cạnh tranh cho công ty khác, Yoo Man-su đăng tin tuyển dụng giả trên một tạp chí để xem bản thân hiện đang ở đâu trong các CV. Sau quá trình sàng lọc, anh thấy có 2 ứng viên sở hữu trình độ cao hơn: Goo Beom-mo (Lee Sung-min đảm nhận) và Ko Si-jo (Cha Seung-won thủ vai). Để cả gia đình quay về với quỹ đạo cũ, anh lên kế hoạch giết 2 người này bằng chính khẩu súng cha mình để lại. Nhưng với bản tính nhút nhát, dự định nói trên nhanh chóng mở ra những đường hướng khác, khi mỗi “đối thủ” lại có câu chuyện phức tạp khác nhau.
Ảnh: Tư liệu
No Other Choice được xây dựng trên một kịch bản có chất phi lý, theo hướng của các bộ phim châm biếm, giễu nhại thường thấy. Nó xuất phát từ một ý tưởng táo bạo nhưng ngốc nghếch, gây cười, và trong quá trình để đi đến đích, dự định ban đầu sẽ không bao giờ y như dự tính, mà càng trở nên phức tạp và khó đoán hơn. Cái hay của Park Chan-wook và 3 đồng biên kịch Don McKellar, Lee Kyoung-mi và Lee Ja-hye là giữ được mạch phim ổn định, phần sau không bị yếu hơn hay bớt hài hước khi mà motif kịch bản lặp đi lặp lại.
Làm một bộ phim nghiêm túc có thể khó 1, nhưng để một phim hài đen vừa mang tiếng cười, vừa mang suy ngẫm lại khó đến 10. Park Chan-wook đã thực sự làm được điều đó. Từ tạo hình của vợ chồng nhân vật chính do Lee Byung-hun và Son Ye-jin đảm nhận đến mối quan hệ của họ với 2 đứa con, từ tính nhút nhát của Man-su đến sự phóng khoáng của Mi-ri… những mảng miếng hài được cài cắm rộng khắp. Bên cạnh đó, các “đại cảnh” chiến đấu như khi giết người cũng được đẩy lên đến tận cao trào.
Bên cạnh câu chuyện, đạo diễn họ Park cũng tạo điểm nhấn qua âm nhạc. Tiêu biểu, phân cảnh vợ chồng Goo Beom-mo và Man-su gặp nhau trong ý định giết người được nâng cảm xúc bằng một bài Waltz – điệu vốn thường dùng trong các đám cưới hay phân cảnh vui. Chính sự tréo ngoe ấy khiến người xem bất ngờ, tạo ấn tượng in đậm. Trong khi đó. Rock’n’roll với Hold on, I’m comin’ cũng cho thấy sự ảnh hưởng mà vị đạo diễn chịu ảnh hưởng từ các bậc thầy Âu – Mỹ trong dòng phim báo thù hài hước. Cũng như Decision to leave, các bản nhạc Hàn Quốc cổ điển tiếp tục mang một không khí rất riêng, làm nên mỹ cảm kiểu Park Chan-wook.
Ảnh: Tư liệu
Những yếu tố thành công của No Other Choice
Bên cạnh phong cách đặc trưng của nhà làm phim họ Park thì dàn diễn viên cũng vô cùng xuất sắc. Từ hình tượng lạnh lùng, kiệm lời trong 3 mùa Squid Games, Lee Byung-hun có màn lột xác ngoạn mục trong No Other Choice. Qua ánh mắt, biểu cảm cơ mặt cho đến chuyển động cơ thể, “ảnh đế” Hàn Quốc đã lột tả được một người ngây thơ bị đẩy đến bước đường cùng. Đây có thể nói là vai diễn quan trọng nhất trong sự nghiệp của nam tài tử. Trong khi đó, mỹ nhân Hương mùa hè Son Ye-jin cũng vào vai người vợ phóng túng khá tròn, còn nữ phụ Yeom Hye-ran một lần nữa có màn xuất hiện ấn tượng.
Ngoài diễn xuất, tác phẩm cũng cho thấy bước tiến của Park Chan-wook trong cách kể chuyện. Theo đó, No Other Choice không chỉ là một tác phẩm thông thường mà là tổ hợp của nhiều thể loại. Đơn cử khi con trai Man-su thấy cha làm điều bất thường trong nhà kính (khi ấy ông định phân xác đối thủ), cậu bé đã mơ, và trong mơ cậu bị ám ảnh bới vóc dáng khổng lồ của cha mình. Điều này gần giống như hiệu ứng huyền ảo trong văn chương với motif Gulliver du ký. Không dừng ở đó, khi cậu bé và mẹ dần khám phá bí mật của Man-su, các khung ảnh liên tục thay đổi, đưa họ từ mái nhà xuống đến khoảng sân, từ trong dinh thự ra đến nhà kính… với các cắt cúp nhanh chóng, như nghệ thuật stop-motion. Ở đó máy quay không lia theo nhân vật, mà các montage mới làm nên sự chuyển động.
Ảnh: Tư liệu
Ngoài ra, những khung cảnh quay theo góc nhìn thứ nhất, có lúc rung động theo chuyển động tay thay vì được giữ ổn định nhờ thiết bị quay phim, những lần zoom in – zoom out liên tục cũng như các cảnh quay đậm tính tư liệu (giả lập theo các thước phim tài liệu khoa học)… cũng tạo nên những điểm mới ở bộ phim này. Park Chan-wook cho thấy ông không chỉ thử sức với dàn diễn viên mới, một câu chuyện mới, mà còn tìm cách để bộ phim này trở nên mới lạ, không giống bản chuyển thể trước đó nói riêng và di sản phim ảnh của mình nói chung. Cũng chính điều này làm nên thành công của No Other Choice, khi những tưởng không có gì mới thì ta lại khám phá ra một tên tuổi lớn thử thách bản thân.
Tác phẩm cũng tạo dấu ấn trong việc hình thành những luồng tranh cãi. Theo đó không ít người cho rằng bộ phim đang cổ súy cho bạo lực, cho cố gắng bảo vệ gia đình bằng những cách thức không mấy vẻ vang. Tuy nhiên, cách Park Chan-wook khép lại tác phẩm bằng chiến thắng của cái ác cũng phần nào bộc lộ tính đa chiều của cuộc sống, về những điều không thể làm khác của con người trong những trường hợp cực đoan, cùng cực. Vì thế, tuy đau đớn, khốc liệt nhưng rất chân thật, No Other Choice xứng đáng được nhắc đến rất lâu sau nữa.
