[Tạp chí ELLE MAN - 9/2016] Ngày 26/6/2015 ghi dấu ngày trọng đại trong lịch sử nước Mỹ khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ ra phán quyết ủng hộ và hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính trên toàn nước Mỹ. Cũng trong thời gian đó, Tổng thống Obama đưa ra nhận định hẳng khái trên Twitter: “Phán quyết hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính là một bước tiến lớn trên con đường tiến đến sự bình đẳng”.
Trong cuộc tranh cử năm 2008 và trước khi nhậm chức tổng thống, Barack Obama vẫn giữ quan điểm không tán thành việc hợp thức hóa hôn nhân đồng tính. Nhưng chỉ một thời gian ngắn, ông đã thay đổi thái độ mà nhân tố tác động chính đến từ hai người con gái ông. Sau những lần nói chuyện thẳng thắn và cởi mở với Malia và Sasha về những người bạn có bố mẹ là người đồng tính, ông Obama nhận ra rằng: “Đối với Malia và Sasha cũng như đối với bạn bè của chúng, phân biệt đối xử với bất kỳ ai dưới bất kỳ hình thức nào cũng đều là một việc làm không có ý nghĩa”. Và ông bắt đầu tỏ thái độ ủng hộ cộng đồng LGBT bằng cách thực hiện nhiều việc hữu ích nhằm khôi phục quyền lợi chính đáng của họ.
Bước đầu, ông bãi bỏ chính sách “Don’t ask, don’t tell” (Không hỏi, không nói), ký ban hành luật chống Hate crimes (những tội ác thực hiện bởi sự thù ghét, thành kiến về sắc tộc, giới tính hay tôn giáo). Kể từ năm 2010, ông Obama tuyên bố lấy tháng 6 hàng năm là tháng của những người thuộc cộng đồng LGBT. Trong tháng đó, khắp nước Mỹ diễn ra “Pride Parade” (Lễ diễu hành tự hào) của những LGBT, mục đích là để họ phát huy sáng kiến, tự do diễu hành trên đường phố, không còn lo lắng những ánh mắt kỳ thị…
Tháng 5/2012, trong buổi trả lời phỏng vấn trên kênh truyền hình ABCNews, Tổng thống Barack Obama bắt đầu đưa ra tuyên bố ủng hộ hôn nhân đồng tính: “Tôi muốn kết luận rằng đối với cá nhân tôi, điều quan trọng là phải tiến tới và khẳng định các cặp đồng tính nên được phép kết hôn”. Tuy nhiên, ông còn thận trọng “quyết định liệu có hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính hay không còn tùy thuộc vào từng bang”. Thời điểm đó, ông Obama đang bước vào các chặng đua quan trọng cho cuộc đua thứ hai vào Nhà Trắng. Những nhà hoạt động về quyền của người đồng tính rất phấn khích trước động thái này của ông và ghi nhận điều này có thể giúp gia tăng sự ủng hộ chính trị dành cho ông. “Tổng thống Obama đã tạo nên lịch sử khi tuyên bố thẳng thừng rằng những người Mỹ đồng tính nên được coi là một bộ phận bình đẳng và đầy đủ của xã hội Mỹ”- Joe Solmonese từ Chiến dịch nhân quyền bình luận – “Việc ông trở thành tổng thống cho thấy đất nước chúng ta có thể vượt qua lịch sử đáng xấu hổ của sự phân biệt và bất công”.
Khi mọi người Mỹ được đối xử bình đẳng, bất kể họ là ai hay ai là người họ yêu thương, lúc ấy tất cả chúng ta đều được tự do hơn.
Ở chiều đối nghịch, một số nhà phân tích chính trị đưa ra cảnh báo, ông Obama đang bước vào một “bãi mìn chính trị” khi một số nhóm cử tri then chốt tại các bang đang dao động trong việc chọn ứng cử viên tổng thống bày tỏ quan điểm rõ ràng về hôn nhân đồng tính. Những nhân vật bảo thủ sùng đạo chộp ngay cơ hội này để lên án ông Obama và động thái của họ đã tạo thêm sinh khí cho võ đài đang diễn ra cuộc so găng thú vị giữa ông với ứng cử viên đảng Cộng hòa Mitt Romney vì nhân vật này từng tuyên bố “Tôi không ủng hộ hôn nhân giữa những người có cùng giới tính” và thường có thái độ không mấy hòa nhã với các liên đoàn nhân quyền.
Đức Hồng y Timothy Dolan, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ, “nhẹ nhàng” chỉ trích lập trường của Tổng thống Obama bằng lời cầu nguyện cho tổng thống và chính quyền của ông “hành động một cách đúng đắn để duy trì và bảo vệ hôn nhân như sự hợp nhất truyền thống của một người đàn ông và một người đàn bà”. Với những người cùng thiên hướng, ngài lên giọng: “Chúng ta không thể im lặng khi đối mặt với những lời nói hay hành động làm suy yếu định chế hôn nhân vốn là thành phần xây nên nền tảng xã hội của chúng ta”.
Thay vì phản pháo, Tổng thống Obama chọn cách im lặng vì đã có nhiều người đứng về lập trường của ông – tiêu biểu là ba nhà thần học: Paul Lakeland của Fairfield University, Daniel Maguire của trường Đại học Marquette, và Frank Parella của Đại học Santa Clara. Họ nhanh chóng lên án quan điểm lỗi thời của Đức Hồng y. Daniel Maguire nói: “Đức Hồng y Timothy Dolan và Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ đang giải thích sai lạc giáo huấn Công giáo, họ đang cố gắng trình bày quan điểm của một nhóm thiểu số ở tầm như thể là quan điểm của toàn Giáo hội Công giáo.” Nhà thần học Parella cho biết, ông “không tìm thấy gì trong các sách Tin Mừng các giáo điều cơ sở hướng dẫn Giáo hội phản đối hôn nhân đồng tính”; còn nhà thần học Lakeland khẳng định: “Chẳng có cơ sở thần học nào biện minh cho lập trường của các giám mục Hoa Kỳ phản đối “hôn nhân đồng tính”.
Vừa được cổ súy tinh thần vừa kiên định với quan điểm, từ tháng 7/2013, Tổng thống Obama liên tục đề cử năm nhân vật có tiếng tăm trong chính giới cũng như trên thương trường – những người từng công khai thiên hướng đồng tính – đảm nhận các chức vụ Đại sứ Mỹ tại nước ngoài bao gồm: Rufus Gifford, cựu quan chức tài chính đảm nhận chức Đại sứ tại Đan Mạch; John Berry, Chánh văn phòng Bộ Ngoại giao, đảm nhận chức Đại sứ tại Australia; James Costos, cán bộ cao cấp kênh truyền hình HBO Mỹ đảm nhận vai trò Đại sứ Tây Ban Nha; phụ tá trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Baer đảm nhận chức Đại sứ Mỹ tại Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE), và ông Wally Brewster làm Đại sứ tại Cộng hòa Dominica. Và một nhân vật không hề xa lạ – ông Ted Osius được bổ nhiệm Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam vào ngày 18/11/2014, sau khi giành thắng lợi trước 3 ứng cử viên khác trong một cuộc biểu quyết tại Thượng viện Mỹ.
Tổng thống Obama với nụ cười đầy ý nhị xuất hiện trên trang bìa của đặc san OUT100 (xếp hạng 100 người có tầm ảnh hưởng lớn của năm 2015). Đặc biệt hơn, ông đã trở thành vị tổng thống đương nhiệm đầu tiên chụp ảnh trang bìa cho một ấn bản của cộng đồng LGBT. Trang bìa tờ tạp chí nổi tiếng của giới này tự hào gọi “tổng thống của chúng ta” cùng các danh hiệu “Đồng minh, Anh hùng, Biểu tượng”.
Tấm ảnh mặt tiền Nhà Trắng, nơi con người quyền lực nhất nước Mỹ ngự trị, biến thành phông nền khổng lồ cho lục sắc cầu vồng nhảy múa đã nhận được hàng trăm ngàn cú nhấp “like” của cư dân mạng, đồng thời được Instagram bầu chọn là tấm ảnh được nhiều người yêu thích nhất trong nửa đầu năm 2015.
Biên tập viên Aaron Hicklin viết trong phần giới thiệu về vị Tổng thống đứng đầu bảng xếp hạng 100 nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn nhất đến cuộc sống của những con người trong thế giới “cầu vồng lục sắc”:“Chính vị tổng thống này đã tập hợp và giúp đỡ chúng tôi lấy lại quyền bình đẳng hôn nhân, đồng thời đưa ra dự luật mang tính bước ngoặt giúp làm thay đổi địa vị của chúng tôi trong lòng xã hội Mỹ”.
Bằng niềm tin vào những giá trị đích thực trong từng con người, Tổng thống Obama đã đặt những bước chân đầu tiên trên lộ trình vượt qua những lối mòn của định kiến bảo thủ và nạn kỳ thị từ thâm căn cố đế. Ông tâm niệm: “Chẳng có lý do gì khiến họ không được tôn trọng và thực thi những quyền thuộc về con người. Khi nhiều người cố gắng phủ nhận đồng giới không tồn tại trong xã hội hoặc chúng ta đang cố áp đặt các giá trị ngoại lai, thì sự thật cộng đồng LGBT là một cấu phần của xã hội và trách nhiệm bảo vệ nhân quyền là điều chúng ta không thể chối bỏ”.
