Tạp chí 20/08/2017

Âm nhạc quốc tế: Đôi cánh của Icarus

Bài Tri Duc

[ELLE Man tháng 6/2017] “Anh đang cô đơn, ngông cuồng và hoang dại, cô đơn giữa không khí hoang dại, những dòng suối đen kịt, vỏ sò biển, tảo rong, ánh sáng u ám,…”

Adam Levine đứng trên sân khấu, cầm guitar hát Lost stars, dưới khán đài mênh mông biển người hâm mộ, người tình ngày nào lặng lẽ đứng một góc ngước nhìn anh rạng rỡ trong ánh hào quang. Nàng khóc khi anh hát: “Thượng đế, hãy cho con hay tại sao tuổi xuân luôn bị lãng phí khi người ta trẻ”. Anh không khóc. Cũng có thể sau đó anh sẽ khóc nhưng không ai biết, vì máy quay đã không ghi lại, vì bộ phim đã chỉ kết thúc ở đó thôi.

doi-canh-cua-icarus-elle-man-1

Tôi xem bộ phim Begin Again duy nhất một lần. Và chẳng hiểu sao, chỉ một lần duy nhất đó xem Adam Levine (tôi thích gọi đó là Adam Levine dù anh đang thủ vai nhân vật khác), tôi đã nghĩ đến lời văn hào James Joyce mô tả chàng nghệ sĩ Stephen trong Chân dung một chàng trai trẻ: “Anh đang cô đơn, ngông cuồng và hoang dại, cô đơn giữa không khí hoang dại…”

Stephen muốn có đôi cánh của Icarus để bay lên cao. Thần thoại Hy Lạp kể, Icarus vì bay quá cao mà đôi cánh bị mặt trời thiêu chảy, rồi chàng ngã xuống biển sâu, nhưng kết cục bi thảm ấy của Icarus chẳng khiến cho những kẻ đi sau nao núng. Những người đàn ông khi còn trẻ đều muốn bay thật cao, đó là điều tự nhiên nhất trên đời, ai trách được?

https://www.youtube.com/watch?v=rpG1L7lPA3Q

ED SHEERAN – Nó không phải đĩa bạch kim. Nó chỉ là chiếc đĩa gỗ

“Hoặc là đi pha trà ở phòng thu Island Records, hoặc là tôi sẽ trở thành một nhạc sĩ”, cuộc sống mở ra trước mắt Ed Sheeran hai con đường tách bạch như thế. Mỗi tối, anh diễn tại ba tụ điểm, ở cả ba nơi anh đều không được trả tiền. Bù lại, họ cho anh uống bia thỏa thích. Tiền không nhiều lên nhưng cân nặng thì tăng lên.

Đĩa ghi âm đầu tiên của anh, Spinning man, được in ra khoảng 20 bản, nhiều nhất là 21 bản, không hơn, trong 21 bản anh giữ tới 19. Đa phần các ca khúc đều kể về mối tình đầu thời trung học, một cô bạn nào đó tên Claire, anh bảo hai người họ chưa từng hôn nhau, chỉ nắm tay và chỉ thế thôi. Anh gọi nó là chiếc đĩa gỗ chứ không phải đĩa bạch kim. Buổi biểu diễn lớn nhất của anh có 500 khán giả. Lắm lúc anh ngủ ngoài đường để tiện việc đi diễn. Tất nhiên là không tắm rửa. Những gì anh có khi ấy: một cái đầu bết, một chiếc ví rỗng và một chiếc điện thoại hỏng. Một hôm, anh say rượu rồi òa khóc nói với người bạn của mình: “Chắc là tao sẽ từ bỏ đây mày ạ”.

doi canh cua icarus - elle man 2

Nhưng anh không từ bỏ, bởi chẳng phải đã nói rõ ngay từ đầu rồi sao, cùng lắm anh sẽ làm một tay lon ton pha trà, nếu không anh phải hát. Ed Sheeran khi ấy hẳn không bao giờ nghĩ, có một ngày kia, khi đang nằm ngả lưng trên tàu điện ngầm thì chợt nhận được cú điện thoại từ Elton John, nói rằng ông đã nghe nhạc của anh và nó thật tuyệt. Có thể nói, một số máy lạ đã thay đổi cuộc đời của Ed, bởi nếu không có cú điện thoại của Elton, có khi giờ này Ed đã là một tay pha trà cự phách, thi thoảng hứng chí lên sẽ sáng tác dăm ba ca khúc về cô bạn Claire, chia tay Claire rồi sẽ có thêm Mary, Janet, và mỗi mùa Thu anh sẽ đi biểu diễn trong một khu hội chợ. Họ nói không sai, những thứ tốt đẹp nhất đã bắt đầu từ một cú điện thoại, nhưng những thứ tốt đẹp nhất cũng bắt đầu từ những thứ tồi tệ nhất, như một chiếc đĩa gỗ chỉ in vỏn vẹn 21 bản vì có in thêm nữa cũng chẳng ai thèm mua. Và Castle on the hill đã bắt đầu từ những tháng ngày tự cuốn những điếu thuốc lá, hút phì phèo, mỗi khi bạn bè tổ chức đám cưới là lao ngay đến hát chung vui, “miễn sao cậu bao tôi một ít rượu và một cái giường là được”.

Giờ khác rồi, Ed đã bán hàng triệu bản, đám cưới vẫn hát nhưng chỉ khi nào rảnh rỗi, tất nhiên không còn biểu diễn cho 500 khán giả nữa. Anh đã biểu diễn trước sân vận động Wembley chật kín người, chắc chắn là không còn phải ngủ trên tàu điện, nhưng anh nghĩ, cuộc đời đâu thể kỳ diệu mãi, một lúc nào sợ rằng cũng chỉ còn 500 khán giả đến nghe anh hát thôi. Nhưng kể cả chỉ có 500 người, anh cũng sẽ vui vẻ hát hết phần đời còn lại.

Đôi cánh của Icarus dù có bị mặt trời nuốt gọn, Icarus cũng sẽ không chết. Không bay được thì Icarus sẽ bơi.

GREGORY ALAN ISAKOV – Tôi lên đường vào ngày nh ững tr ái táo tr ên cành rụng xuống

Phía Bắc bán cầu, có một Icarus khác, một Icarus lãng du. Tên anh là Gregory Alan Isakov, nhưng tôi không thích gọi anh như thế, và thực tế, tôi không nghĩ anh cần một cái tên.

Đội chiếc mũ bê-rê, đôi khi là một chiếc mũ rộng vành, anh ngồi bên một con suối nước trong nhìn thấy đáy, dưới một tán cây, và hát. Cũng có khi anh cất tiếng hát giữa rừng cây, trên thảm lá vàng rơi rụng.

doi canh cua icarus - elle man 3

Người ta ví Gregory như Bob Dylan hay Bruce Springsteen của thời đại mới, anh leo lên chiếc xe tải hiệu Volkswagen vào một ngày Hè tháng Năm mơ màng, khi những trái táo trên cành rụng hết, anh lái xe rong ruổi về phía Bắc bán cầu hoang vắng, vào buổi đêm sẽ viết những bản nhạc đẹp như những bài thơ, bởi ngôn từ dường như luôn chứa chan nhiều ý nghĩa hơn khi đêm buông xuống. Khi chán ngao du, anh trở về nhà đánh một ván cờ vua, chăm sóc khu vườn trồng rau, lựa chọn làm một kẻ vô danh trong thế giới. Tôi không thích gọi anh là Gregory là vì vậy, vì người như anh đâu cần đến một cái tên? Anh hòa tan vào những cánh đồng, những khu rừng, những dòng sông, anh mang theo ba lô nhưng không cất thân phận vào chiếc ba lô ấy:  “Trên những cung đường, chúng ta chỉ là cây, ngả nghiêng trong gió bão”.

Icarus lãng du bay trong thế giới của riêng anh, nhưng sẽ còn bay được tới bao lâu, bởi nếu đúng như anh viết trong Dandelion Wine, rằng “những ngày Hè chỉ là một tờ tạp chí”, sẽ đến lúc lật mở tới trang cuối cùng, sẽ tới lúc cuốn sách mùa Hè không còn gì để đọc.

Thực ra đầy đủ theo thần thoại Hy Lạp, Icarus cùng cha mình là Daedalus làm ra hai đôi cánh. Cuối cùng, người cha Daedalus bay được tới nơi. Còn Icarus vì bay quá gần mặt trời nên đôi cánh bị tan chảy và chàng rơi xuống biển. Những người đàn ông khi còn trẻ đều muốn được bay cao, đó là điều tự nhiên nhất trên đời. Nhưng nếu như chẳng may họ có rơi trước khi tới đích, đó cũng là điều tự nhiên nhất trên đời.

“Trên những cung đường, chúng ta chỉ là cây, ngả nghiêng trong gió bão”

doi canh cua icarus - elle man 4

Thậm chí đôi khi, sẽ là kỳ cục nếu như Icarus bay tới đích. Chẳng hạn, thật khó mà tưởng tượng Elliott Smith sau khi xuất bản album kinh điển Either/Or mà lại không rơi xuống. Elliott Smith, người đàn ông buồn nhất trần gian, đã lấy tên cuốn sách nổi tiếng của triết gia Søren Kierkegaard để làm tên album của mình. Elliott tự sát năm 34 tuổi, người ta thậm chí còn gọi anh là Chàng đau khổ, nhại lại chính ca khúc nổi tiếng của anh từng dành giải Oscar, ca khúc “Nàng đau khổ” (Miss Misery). Nhưng khi xem đến cuối bộ phim “Good Will Hunting”, đoạn nhân vật chính quyết định từ bỏ công việc để đi tìm cô gái anh yêu và nhạc nền vang lên giai điệu “Miss Misery”, chúng ta có linh cảm rằng họ sẽ tìm được nhau ở một nơi nào đó không có trong kịch bản, họ sẽ sống vô cùng hạnh phúc. Thì ra “Miss Misery”, Nàng đau khổ, không nhất thiết phải hát cho một chuyện tình kết thúc đau khổ. Nếu Elliot Smith có thể sống lâu hơn một chút, anh sẽ nhận ra điều ấy chăng? Và đôi cánh của Icarus cũng không nhất thiết phải rơi mãi thế, một ngày kia, chàng sẽ như cha mình, dù không bay thật cao tới mặt trời, nhưng nhất định sẽ bay qua đại dương rộng lớn.

Bài Hiền Trang – Ảnh tư liệu

cùng chuyên mục

No more