Sau tiếng vang của “Chị Dâu” - bộ phim cán mốc trăm tỷ và giành loạt giải thưởng tại Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng, Khương Ngọc trở lại khá sớm với “Cục Vàng Của Ngoại”. Không ồn ào hay kịch tính, anh chọn cách kể dịu dàng hơn, đi sâu vào nỗi cô đơn, tình thương và sự hy sinh của người bà trong những gia đình hiện đại.
Trong cuộc trò chuyện cùng ELLE Man Việt Nam, đạo diễn Khương Ngọc đã có những chia sẻ sâu sắc về “đứa con tinh thần” của mình.
Xin chào đạo diễn Khương Ngọc! Bộ phim Cục Vàng Của Ngoại đang đạt doanh thu ấn tượng. Cảm giác của anh ra sao khi đứa con tinh thần của mình được khán giả đón nhận nồng nhiệt?
Đạo diễn Khương Ngọc: Tôi hạnh phúc trước sự đồng cảm và đón nhận mà khán giả dành cho Cục Vàng Của Ngoại. Hơn thế, sau mỗi dự án, điều quý giá nhất tôi nhận được là cơ hội được lắng nghe trực tiếp những lời chia sẻ, những tâm sự chân thành từ công chúng. Khi biết rằng bộ phim mình làm ra đã mang lại một giá trị tinh thần hữu ích, giúp xoa dịu hoặc kết nối cảm xúc của nhiều người, tôi cảm thấy mọi nỗ lực đều xứng đáng. Sự đón nhận nồng nhiệt, luôn lớn hơn lần trước, đã củng cố thêm niềm tin trong tôi. Nó nhắc nhở tôi rằng, trách nhiệm của một người làm phim là không ngừng cố gắng mỗi ngày để chuyển tải, chia sẻ nhiều hơn nữa những tâm tư, tình cảm đang âm thầm tồn tại trong cuộc sống của khán giả ngoài kia.
Từ “chị dâu” đến “bà ngoại”, đạo diễn Khương Ngọc luôn dành sự thấu cảm đặc biệt cho các nhân vật nữ trong phim của mình. Liệu cảm xúc ấy có bắt nguồn từ ký ức riêng tư nào của anh không?
Đạo diễn Khương Ngọc: Tôi may mắn từ thuở nhỏ đã được làm “cục vàng” của má. Má không chỉ là người mẹ, mà còn là người bạn tâm tình. Tôi luôn là người được má lắng nghe mọi sẻ chia và ngược lại, tôi cũng được đồng hành cùng má qua mọi thăng trầm, vui buồn của gia đình. Những ký ức đó đã ăn sâu vào từng hơi thở và cách tôi nhìn nhận cuộc đời. Chính vì lẽ đó, tôi luôn cảm thấy một sự thôi thúc mạnh mẽ: không có lúc nào thích hợp hơn lúc này để vẽ lên màn ảnh rộng cả một quãng đời tần tảo, hy sinh tuyệt vời của những người phụ nữ như má tôi.
Anh từng chia sẻ muốn khắc họa và tôn vinh hình ảnh người phụ nữ qua hành trình hy sinh và những cảm xúc sâu kín. Với anh, sự hy sinh của “bà Hậu” trong Cục Vàng Của Ngoại khác gì so với “chị dâu” trong tác phẩm trước?
Đạo diễn Khương Ngọc: Tôi nghĩ điểm chung cốt lõi giữa Chị Dâu và Cục Vàng Của Ngoại chính là thông điệp về sự hy sinh thầm lặng của người phụ nữ. Nhưng câu chuyện về bà ngoại lần này ấm áp, dịu dàng, nhẹ nhàng và “thơ” hơn nhiều. Chị Dâu được mô tả trong một khoảng thời gian ngắn (chỉ gói gọn trong 1 ngày 1 đêm) còn Cục Vàng Của Ngoại là cả một đời. Đó là cả một hành trình trao tặng – trao tặng cả tuổi xuân, cả niềm hy vọng và những ước mơ cho con, cho cháu. Sự hy sinh này đã vượt lên trên mọi sự áp đặt hay gánh nặng; nó trở thành niềm hy vọng, tình yêu thương vô điều kiện, một thứ tình cảm bền bỉ, chấp nhận và bao dung mọi chuyện đã xảy ra trong đời.
Ảnh: Tư liệu
Cục Vàng Của Ngoại xoay quanh mối quan hệ giữa ba thế hệ: Bà, mẹ và cháu. Anh làm thế nào để cân bằng giữa ba tuyến nhân vật và cảm xúc của họ?
Đạo diễn Khương Ngọc: Thực ra, việc cân bằng giữa ba thế hệ – bà, mẹ và cháu, không phải là một bài toán chia đều. Bởi vì, với góc nhìn của tôi, họ thực chất là một. Tôi xem mỗi nhân vật là đại diện cho một chặng đường của cuộc đời. Bà là quá khứ, là gốc rễ; mẹ là hiện tại, là sự tiếp nối và giằng xé; còn cháu là tương lai, là phiên bản đang trưởng thành. Những cảm xúc hay suy nghĩ của họ, dù khác biệt, thực chất chỉ là những phiên bản khác nhau của cùng một tâm hồn, của cùng một dòng máu qua từng giai đoạn thời gian. Việc đặt họ gần nhau trên màn ảnh giống như tôi đang quan sát sự thay đổi của chính mình qua ba cột mốc: quá khứ, hiện tại và tương lai. Điều này giúp tôi thấu hiểu rằng, mọi mâu thuẫn hay yêu thương đều bắt nguồn từ một sợi dây vô hình của tình thân, mỗi thế hệ đều phản chiếu hình ảnh của thế hệ trước.
Đạo diễn Khương Ngọc từng nói không muốn làm một bộ phim “phim ảnh quá” mà phải đậm “chất đời”. Vậy anh đã áp dụng điều đó như thế nào trong quá trình thực hiện “Cục Vàng Của Ngoại”?
Đạo diễn Khương Ngọc: Thực ra có muốn làm “phim ảnh” chắc tôi cũng không làm được. Triết lý của tôi là bất kỳ sự chuyển biến tâm lý nào của nhân vật trên màn ảnh đều phải được soi chiếu trên thực tế. Quá trình này đòi hỏi tôi phải liên tục quan sát và đặc biệt là lắng nghe. Tôi đã tìm kiếm và thu thập ý kiến từ rất nhiều người ở cùng lứa tuổi, cùng hoàn cảnh sống với các nhân vật của mình. Đôi khi, tôi may mắn gặp được những mẩu chuyện, những phản ứng rất thật từ đời sống. Từ những chất liệu sống động đó, tôi chọn lọc ra phản ứng chung nhất, chân thật nhất trong tất cả những gì tôi đã nghe được để thổi hồn vào nhân vật.
Ảnh: Tư liệu
Anh từng nói vui rằng mình “sinh ra để giải các bài toán khó”. Vậy “bài toán khó” nhất mà anh phải đối mặt trong quá trình thực hiện Cục Vàng Của Ngoại là gì?
Đạo diễn Khương Ngọc: Có hai bài toán khó mà tôi phải giải trong bộ phim lần này. Thứ nhất là bài toán về thực thi tác phẩm trong điều kiện sản xuất khắc nghiệt. Việc bảo đảm tiến độ của ê-kíp dưới sự bất như ý của thời tiết là một áp lực khủng khiếp. Chúng tôi phải quay phim theo tuyến tính câu chuyện, đồng thời giữ vững cảm xúc của diễn viên và xử lý hàng loạt hiệu ứng đặc biệt. Có những khoảnh khắc trên phim trường, tôi thực sự nghĩ: “Tiêu rồi, làm sao kịp được đây? Làm sao có thể thay đổi bối cảnh, con người, cảnh vật xung quanh cùng hàng ngàn chi tiết khác?”. Dù đầu óc có lúc trống rỗng, tôi hiểu rằng mình không thể dừng lại, buộc phải tìm ra giải pháp.
Thứ hai là chọn một điểm kết thúc khác biệt so với những tác phẩm trước mà tôi từng thực hiện. Điều này đòi hỏi tôi phải sẵn sàng đương đầu và chấp nhận tất cả những phản hồi, thậm chí là ý kiến trái chiều, từ những khán giả đã yêu thích và có kỳ vọng cố định vào phong cách của tôi từ sản phẩm trước đó. Đó là một sự mạo hiểm cần thiết trong hành trình sáng tạo.
Với đề tài gia đình và thế hệ, Cục Vàng Của Ngoại được một số khán giả so sánh với Gia Tài Của Ngoại (Thái Lan). Theo anh, đâu là dấu ấn riêng – mang đậm cá tính Khương Ngọc – mà anh muốn gửi gắm qua bộ phim này?
Đạo diễn Khương Ngọc: Tôi hiểu rằng với đề tài gia đình và mối quan hệ thế hệ, việc Cục Vàng Của Ngoại bị đặt lên bàn cân so sánh với Gia Tài Của Ngoại (Thái Lan) là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, tôi luôn giữ vững niềm tin rằng cách kể chuyện của mình là hoàn toàn khác biệt và đây là một câu chuyện rất đậm bản sắc Việt Nam. Khán giả ngày nay cực kỳ thông minh và tinh ý. Họ đủ sự tinh tế để nhận ra và phân biệt rạch ròi giữa những điểm chung về văn hóa Á Đông và màu sắc riêng biệt của người Việt mà chúng tôi đã tỉ mỉ đưa vào phim từ vật dụng, không gian căn nhà, cảnh sắc vùng quê, cho đến từng câu thoại, từng cách ứng xử. Đó là những điều chỉ có thể tìm thấy trong văn hóa Việt, tạo nên một bức tranh chân thật, gần gũi và không thể nhầm lẫn.
Ảnh: Tư liệu
Điện ảnh về đề tài gia đình Việt đang rất nở rộ trong những năm gần đây. Theo anh, chất lượng chung của dòng phim này hiện ra sao?
Đạo diễn Khương Ngọc: Tôi nhận thấy điện ảnh về đề tài gia đình Việt Nam đang có một sự phát triển rất tích cực và bền vững. Chất lượng chung của dòng phim này đã được khẳng định thông qua những con số ấn tượng, thậm chí đạt kỷ lục về doanh thu trong những năm gần đây. Tuy nhiên, với vai trò của một người làm nghề, tôi tin rằng đây chưa phải là giới hạn. Mặc dù đã đạt được những thành công nhất định, đề tài gia đình vẫn là một mảnh đất vô cùng màu mỡ để khai thác. Tôi tin chắc rằng vẫn còn rất nhiều góc nhìn khác, nhiều cảm xúc chưa được chạm tới. Đây sẽ tiếp tục là một hướng đi quan trọng và đầy tiềm năng cho điện ảnh Việt Nam trong tương lai.
Nhìn lại chặng đường từ Yêu Thì Phải Xài Chiêu đến Cục Vàng Của Ngoại, anh thấy tư duy làm nghề của mình đã thay đổi và trưởng thành ra sao?
Đạo diễn Khương Ngọc: Nhìn lại hành trình từ Yêu Thì Phải Xài Chiêu đến Cục Vàng Của Ngoại, tôi nhận ra sự thay đổi trong tư duy làm nghề song hành với sự chín chắn của tuổi đời. Mỗi giai đoạn, tôi lại có một cái nhìn khác biệt, sâu sắc hơn về cuộc sống và điện ảnh. Điều quan trọng nhất là tôi không ngừng học hỏi. Tôi lắng nghe thị trường một cách nghiêm túc, nhưng đồng thời, tôi chăm chút câu chuyện với một trách nhiệm lớn hơn. Giờ đây, tôi tập trung tối đa vào việc khai thác cảm xúc của khán giả thông qua sự tỉ mỉ trong từng khung hình, qua ngôn ngữ của ánh sáng và màu sắc. Càng học nhiều, tôi càng thấy công việc đạo diễn này giúp tôi trưởng thành hơn rất nhiều. Nó không chỉ là nghề nghiệp, mà còn là một sứ mệnh mang lại giá trị. Tôi cảm thấy mình được sống có ích hơn khi những tác phẩm mình tạo ra có thể chạm đến và mang lại sự đồng cảm cho công chúng.
Ảnh: Tư liệu
Cuối cùng, trong tương lai, anh muốn tiếp tục khai thác đề tài về người phụ nữ hay sẽ thử sức với một thể loại hoàn toàn khác để khám phá chính mình?
Đạo diễn Khương Ngọc: Với tôi, việc làm mới bản thân là một yêu cầu tự thân và cũng là một phần tất yếu của quá trình sáng tạo. Tôi không bao giờ muốn giới hạn mình trong một đề tài hay bất kỳ một thể loại cụ thể nào. Tôi luôn sẵn sàng thử sức với những miền đất điện ảnh hoàn toàn khác biệt để không ngừng khám phá và vượt qua chính mình. Dù đi theo hướng nào, tôi chỉ có một cam kết duy nhất: đó là nỗ lực làm ra những bộ phim tốt, mang lại giá trị hữu ích cho khán giả. Mục tiêu cuối cùng của tôi là xây dựng một dấu ấn cá nhân đủ mạnh mẽ để rồi, một lúc nào đó, khi nhắc đến một tác phẩm chất lượng và tử tế, khán giả sẽ nhớ đến cụm từ: “Một bộ phim của Khương Ngọc.” Đó là sự thừa nhận danh giá nhất mà tôi mong muốn đạt được.
Cảm ơn đạo diễn Khương Ngọc đã dành thời gian cho ELLE Man Việt Nam. Chúc anh luôn giữ vững đam mê và phát triển rực rỡ trong sự nghiệp!
