Stephen Hawking: Sự sống có hạn, nhưng cảm hứng là vĩnh cửu

Nhân dịp sinh nhật của cố thiên tài Stephen Hawking (08/01), hãy cùng ELLE Man nhìn lại những di sản, niềm cảm hứng vĩnh cửu mà ông đã để lại cho thế giới.

Người thiên tài chiến thắng bệnh tật

Stephen Hawking sinh ngày 08/01/1942, mất ngày 14/03/2018, là một nhà vật lý, vũ trụ học vĩ đại. Cả bố và mẹ của Stephen đều học tại Đại học Oxford, sau đó đến lượt ông cũng lấy tấm bằng vật lý ở ngôi trường này. Rời Oxford, ông vào Đại học Cambridge để nghiên cứu cao hơn về khoa học vũ trụ.

Stephen Hawking mắc chứng bệnh xơ cứng teo cơ (ALS) từ năm 21 tuổi, khiến ông phải sống trong trạng thái liệt toàn thân và phải ngồi xe lăn trong phần lớn cuộc đời còn lại của mình. Căn bệnh cũng lấy đi của ông khả năng nói chuyện, buộc ông phải giao tiếp thông qua một thiết bị tạo giọng nói được gắn trực tiếp vào chiếc xe lăn của ông.

Những khiếm khuyết không thể ngăn Hawking tiến đến những khám phá vĩ đại cho nhân loại. Mặc cho căn bệnh hiểm nghèo, ông vẫn nghiên cứu, tìm tòi, để phát minh ra những công trình mới. Những công trình của Hawking trải rộng trên nhiều lĩnh vực, từ khám phá về nguồn gốc vũ trụ, thăm dò tiềm năng của việc du hành thời gian cho tới bí ẩn đằng sau hố đen. Trong số những công trình khoa học quan trọng của ông, nổi bật nhất là sự hợp tác với Roger Penrose về lý thuyết kỳ dị hấp dẫn trong khuôn khổ thuyết tương đối tổng quát, và tiên đoán lý thuyết hố đen phát ra bức xạ (tức bức xạ Hawking). Hawking cũng là người đầu tiên khởi đầu một nền vũ trụ học dựa trên sự thống nhất giữa thuyết tương đối tổng quát và cơ học lượng tử. Ông là người ủng hộ mạnh mẽ cách diễn giải nhiều thế giới về cơ học lượng tử.

Bên cạnh đó, Hawking còn nổi bật với vai trò viết sách. Ông nổi tiếng với các đầu sách về thảo luận lý thuyết của ông cũng như vũ trụ học nói chung; cuốn Lược sử thời gian đứng trong danh sách bán chạy nhất của Sunday Times trong thời gian kỷ lục 237 tuần.

Trong cuộc đời, Stephen Hawking nhận nhiều vinh dự khác nhau, trong đó có Huân chương Tự do Tổng thống, Giải Wolf, là thành viên của Hội Nghệ thuật Hoàng gia và Viện Hàn lâm Khoa học Giáo hoàng. Hawking đảm nhiệm vị trí Giáo sư Toán học Lucas tại Đại học Cambridge từ năm 1979 đến năm 2009. Năm 2002, Hawking được xếp đứng thứ 25 trong cuộc bình chọn 100 người Anh vĩ đại nhất của BBC.

Stephen Hawking từ trần vào ngày 14/03/2018, hưởng thọ 76 tuổi. Sự ra đi của ông vĩnh viễn để lại niềm thương tiếc cho không chỉ những người yêu khoa học mà còn cho nhân loại nói chung. Bởi cả cuộc đời Stephen Hawking là một niềm cảm hứng bất tận cho rất nhiều người.

Cuộc sống có hạn, nhưng cảm hứng là vĩnh cửu

Stephen Hawking mãi mãi ra đi ở tuổi 76, nhưng niềm cảm hứng ông truyền lại cho thế hệ sau là vô tận. Nửa cuộc đời sống chung với căn bệnh xơ cứng teo cơ, gắn liền với chiếc xe lăn trong sinh hoạt hàng ngày, song nhà vật lý vĩ đại vẫn có thể phóng tầm nhìn của mình ra tận cùng vũ trụ, tìm kiếm câu trả lời cho những bí ẩn ở không gian ngoài trái đất.

“Tôi cố gắng sống một cuộc đời bình thường nhất có thể, không nghĩ về tình trạng của mình, không hối hận những điều mà mình không thể làm, mà cũng không nhiều những điều như thế lắm”, Hawking trả lời cho câu hỏi: “bị ALS thì sao?”.

Có lẽ, Stephen Hawking chưa bao giờ để căn bệnh hiểm nghèo làm mình khác so với những người còn lại. Ông vẫn sống, vẫn tận hưởng, bởi suy cho cùng, “bình thường” cũng chỉ là một khái niệm có thể dao động tùy theo ý chí con người. Vào những lúc gặp khó khăn hay thất bại, với tư cách là người mang khiếm khuyết, Stephen Hawking hiểu rõ chỉ cần có quyết tâm, nghị lực thì không gì có thể ngăn cản bạn thành công. Ông là tấm gương cho việc chỉ cần đừng khuyết tật trong tâm hồn, bạn vẫn xứng đáng thành công.

Một trong những câu nói nổi tiếng truyền cảm hứng nhất của Stephen Hawking khi còn sống là: “Không có thiên đường hay cuộc sống về sau cho những chiếc máy tính hỏng. Điều đó tương tự với câu chuyện cổ tích cho những người sợ bóng tối.”

Những chiếc máy tính hỏng sẽ mãi là những chiếc máy tính hỏng: không tương lai, không sức sống. Những kẻ sợ bóng tối, theo Hawking, cũng giống như chiếc máy tính hỏng: sợ hãi, không dám tiến lên, không thể hiện thực hóa câu chuyện cổ tích của cuộc đời mình. Stephen Hawking như đang dựa trên cuộc đời của chính bản thân ông. Nếu ngày ấy, ông đứng yên trong bóng tối của căn bệnh hiểm nghèo, có lẽ thế giới đã mất đi một nhà vật lý thiên tài của hiện tại, của tương lai. Ngược lại, Hawking chọn đi qua bóng tối, tự sửa chữa “chiếc máy tính hỏng” của mình, để có thể vượt lên nỗi sợ hãi và sống phần đời còn lại không hối tiếc.

Cũng theo Hawking, kẻ thù chính của kiến thức là không biết gì nhưng lại ảo tưởng về tri thức. Kiến thức vô hạn như thứ vũ trụ mà ông muốn khám phá, chính vì thế, Stephen Hawking, ở tuổi 20 hay tuổi 70, vẫn luôn hết lòng với mọi điều mới, mọi kiến thức mới.

“Ngôi sao sáng nhất trên bầu trời vũ trụ học đã tắt”, tờ Guardian viết khi đưa tin Stephen Hawking đã qua đời ở tuổi 76 tuổi. Song, ví von này của tờ báo Anh không hẳn đã chuẩn xác. Bởi ngôi sao thiên tài không phải biến mất, nó vẫn ở đó, trên vũ trụ, tiếp tục khai phá, học hỏi những điều mới tại không gian bao la mới.

Sự sống nào cũng có hạn, nhưng cuộc đời Stephen Hawking xứng đáng là một nguồn cảm hứng vô tận cho không chỉ những người đam mê khoa học mà còn cho những ai đang tuyệt vọng, bi quan trên thế giới.

Nhân loại chảy trong một niềm cảm hứng dào dạt – niềm cảm hứng từ cuộc đời nhà vật lý vĩ đại Stephen Hawking.

Chúc mừng sinh nhật, nhà vật lý thiên tài, nhà vũ trụ học vĩ đại, người truyền cảm hứng cho nhân loại – Stephen Hawking.

—

Uyên Ng (Tạp chí Phái mạnh ELLE Man)