Nếu như “phượt” từng là biểu tượng của tinh thần tự do thì ngày nay, một xu hướng mới đang âm thầm lan rộng - Nomadism, hay còn gọi là lối sống du mục. Không chỉ là những chuyến đi đơn thuần, Nomad là cách sống của những người chọn dịch chuyển làm trạng thái thường trực, biến chiếc xe thành mái nhà và mỗi cung đường mang ý nghĩa thật sự của tự do.
xe mobihome
Lối sống du mục thời đại kỹ thuật số
Du mục vốn là hình thái sinh tồn nguyên sơ, khi con người không định cư cố định mà di chuyển liên tục theo mùa, tài nguyên hay điều kiện khí hậu. Từ những cộng đồng chăn nuôi ở thảo nguyên Mông Cổ, bộ tộc Bedouin giữa sa mạc Trung Đông cho đến thổ dân Nam Mỹ hay các nhóm dân cư gần Bắc Cực, lối sống du mục vẫn tồn tại như một di sản văn hóa sống động đến tận ngày nay.
Trong xã hội hiện đại, tinh thần du mục đã được tái sinh trong một hình hài mới: du lịch bụi, gap year, những người làm sáng tạo nội dung du lịch và nổi bật nhất là trào lưu “vanlife” – sống và di chuyển trên những chiếc xe van lưu động. Xe van bắt nguồn từ chữ “caravan”, là dòng xe ô tô cỡ trung từ 10–16 chỗ, rộng hơn xe gia đình, dạng khối kín, thường có cửa mở phía sau và cửa trượt ngang. Sau đại dịch, khái niệm “làm việc từ xa” (remote work) và “lao động tự do” (freelance) không còn xa lạ. Cơ cấu lao động toàn cầu dần dịch chuyển sang mô hình linh hoạt, không ràng buộc không gian, mở ra điều kiện lý tưởng cho một thế hệ digital nomads – những người “du mục kỹ thuật số” vừa làm việc vừa dịch chuyển. Và để sống, làm việc, di chuyển một cách cơ động, mobihome trở thành lựa chọn tối ưu trên hành trình khám phá tự do không giới hạn.
Mobihome, hay còn gọi là motorhome hoặc RV (Recreational Vehicle), là loại xe được thiết kế như một ngôi nhà di động với đầy đủ tiện nghi: phòng khách, bếp, giường ngủ, nhà vệ sinh, thậm chí cả mái hiên và sofa. Khác với những chiếc xe van cũ hoặc xe khách cải tạo lại, các mẫu mobihome hiện đại thường là mô-đun nhà mini gọn gàng, có thể được kéo bởi rơ-moóc hoặc đặt lên thùng xe bán tải – còn gọi là truck camper. Xu hướng này đang tạo nên một cộng đồng sôi nổi tại Việt Nam, thu hút sự tham gia của những người yêu xe và đam mê xê dịch.
Mất hai năm để phục chế một chiếc xe van hai cầu cũ kỹ, chỉ với mục tiêu: thực hiện chuyến đi vòng quanh Việt Nam – đó là câu chuyện của anh Kỳ Anh, chủ nhân chiếc Toyota Van Wagon LE đời 1987.
Năm 2019, trong hành trình tìm kiếm một phương tiện đủ khỏe để vượt qua các cung đường gập ghềnh của đất nước, anh tình cờ phát hiện chiếc Toyota Van Wagon LE tại một garage xe cũ ở TP.HCM. Để đảm bảo chiếc xe hoạt động ổn định cho chuyến đi xa sắp tới, sau khi phục hồi, anh đã lái thử từ TP.HCM đến Đà Nẵng rồi quay về nhằm kiểm tra sức bền, đồng thời tìm ra lỗi để sớm khắc phục trước khi lên đường.
Chiếc Toyota Van Wagon LE của anh Kỳ Anh. (Ảnh: NVCC)
Trong khi đó, từng là người đam mê phượt bằng xe máy khi còn trẻ, nhưng khi đã có gia đình, anh Tín (TP.HCM) nhận ra rằng mình cần một cách khám phá mới, an toàn và tiện nghi hơn. Ý tưởng về một chiếc mobihome ra đời từ mong muốn được đồng hành cùng vợ con trên những chuyến đi xa. Tự tìm hiểu các thiết kế từ nước ngoài, anh Tín bắt tay vào cải tạo chiếc Toyota Van 2WD 1984 thành ngôi nhà di động với đầy đủ bếp hồng ngoại, tủ lạnh mini, tivi, laptop… tất cả đều hoạt động nhờ hai bình lithium 100Ah, đủ dùng cho các thiết bị dân dụng cơ bản.
Chỉ sau hai tháng, chiếc mobihome đầu tiên của anh đã sẵn sàng lăn bánh. Hành trình đầu tiên đưa cả gia đình từ Sài Gòn qua Vũng Tàu, Long Khánh và đến Nha Trang. “Vợ con tôi ngủ yên trên chiếc giường thiết kế phía sau, còn tôi thì nấu ăn và chụp ảnh. Không có gì tuyệt vời hơn!”, anh Tín chia sẻ.
Không chỉ riêng anh Tín hay anh Kỳ Anh, cộng đồng những người tự tạo mobihome ở Việt Nam ngày một đông đảo. Trên mạng xã hội, nhiều nhóm chuyên biệt quy tụ hàng chục nghìn thành viên, chia sẻ kinh nghiệm độ xe, lắp thiết bị và lên lộ trình. Mỗi chiếc xe là một dấu ấn cá nhân – không có bản thiết kế nào giống nhau, bởi ai cũng muốn tạo nên một mái nhà di động theo cách riêng của mình.
Ảnh: Tư liệu
Mobihome được sản xuất tại Việt Nam xe
Là người tâm huyết với dòng xe mobihome, anh Lê Thanh Tuấn – Giám đốc Nghiên cứu và Phát triển của iLux (TP.HCM) – đã cho ra đời chiếc iMoving, một sản phẩm thương mại dành cho những ai đam mê du lịch, cắm trại và khám phá thiên nhiên. Khác với những mẫu xe tự chế, iMoving là bước đi tiên phong trong việc sản xuất mobihome nội địa.
Chiếc xe được hoàn thiện trong thời gian “thần tốc” chỉ 3 tháng, tích hợp mọi tiện ích như một căn hộ nhỏ: phòng khách, sofa, bàn ăn, giường ngủ, toilet, phòng tắm, khoang hành lý, bếp từ thay vì bếp gas (để giảm rủi ro cháy nổ), thậm chí có cả không gian giải trí karaoke và khu thư giãn trên nóc xe. Đặc biệt, xe được thiết kế theo chuẩn pháp lý cho phép chở 6 người – một điểm khác biệt lớn so với các mẫu xe tự chế chỉ giới hạn 2-3 chỗ hợp pháp.
Anh Tuấn cho rằng, trước đây, thị trường mobihome ở Việt Nam chưa phát triển do thói quen du lịch trải nghiệm còn nhỏ lẻ, hạ tầng thiếu đồng bộ và không có đơn vị sản xuất nội địa. Việc nhập khẩu xe từ nước ngoài cũng gặp nhiều rào cản như chi phí cao, thủ tục đăng kiểm phức tạp và thiếu tính phù hợp với nhu cầu thực tế trong nước. “Nhưng giờ thì tình hình đã khác. Chúng tôi tin rằng mobihome Việt hoàn toàn có thể bước ra thị trường và thay đổi thói quen du lịch trong nước”, anh khẳng định.
iMoving tựa như một căn hộ thu nhỏ dành cho 6 người – một bước tiên phong của mobihome nội địa Việt. (Ảnh: Tư liệu)
Giống như anh Tuấn, anh Phong – nhà sáng lập công ty Sunlimo – cũng chọn mobihome làm nền tảng khởi nghiệp. Nhưng thay vì motorhome, anh khai thác truck camper – dòng xe nhỏ gọn, linh hoạt và phù hợp hơn với điều kiện thực tế ở Việt Nam.
Ý tưởng về mobihome đến với anh Phong từ một chuyến công tác tại Trung Quốc giai đoạn 2017-2018. Trải nghiệm du lịch trên xe của người thân đã gieo vào anh khát vọng tự do. Anh mua một chiếc Ford Transit 2012 và cải tạo thành mobihome với chi phí gần 700 triệu đồng. Tuy nhiên, thực tế sử dụng lại không như kỳ vọng: xe số sàn khó điều khiển, khó đi vào các cung đường đẹp, thủ tục đăng kiểm rườm rà, mỗi lần đăng kiểm đều phải tháo dỡ toàn bộ nội thất. Sau nhiều thử nghiệm và thất vọng, anh quyết định tự chế tạo dòng truck camper phù hợp hơn và từ đó, Sunlimo ra đời.
Mẫu mobihome đầu tiên của Sunlimo – F16S – được thiết kế dành riêng cho xe bán tải hai cầu số tự động. Mô-đun nhà dài 3,8m, rộng 1,8m, cao 2m, được đúc nguyên khối từ vật liệu composite với khung thép vững chắc. Khi lắp lên xe, tổng thể đạt kích thước 6m x 1,85m x 2,75m – vừa vặn và an toàn khi di chuyển.
Sunlimo F16S là chiếc truck camper với mô-đun nhà có thể tháo lắp dễ dàng trong 15 phút. Tiện nghi bên trong vô cùng đầy đủ và linh hoạt. (Ảnh: Tư liệu)
Bên trong, không gian được phân chia khoa học: phòng khách, khu bếp, nhà tắm (toilet với bồn chứa 300L), khu ngủ với hai giường có sức chứa 4–5 người. Trang bị tiện nghi đầy đủ như ở nhà: điều hòa 2 chiều, máy giặt mini, lò vi sóng, tủ lạnh 42L, đèn đọc sách, cửa sổ trời, bạt che ngoài trời.
Ngoài ra, xe còn được trang bị hệ thống điện mặt trời 300–600W, pin lưu trữ CATL dung lượng 8–15kWh, sạc từ dynamo 360–720W, cùng hệ thống an ninh 360 độ Full HD lưu trữ 12 ngày và điều khiển từ xa.
Ảnh: Tư liệu
Điểm đặc biệt là mô-đun nhà có thể tháo lắp dễ dàng trong 15 phút, giúp tiết kiệm thời gian và công sức mỗi khi đăng kiểm – một cải tiến mang tính chiến lược cho người sử dụng thực tế.
Sunlimo F16S là minh chứng cho thấy mobihome hay truck camper không chỉ là phương tiện di chuyển, mà còn là một lối sống – lựa chọn lý tưởng cho những digital nomad hiện đại, vừa làm việc từ xa vừa khám phá thế giới, mà vẫn tận hưởng tiện nghi như ở nhà.
