Gout là một dạng viêm khớp gây đau, sưng và viêm, thường ảnh hưởng đến khớp ngón chân cái và các khớp khác. Tại Hoa Kỳ, khoảng 9,2 triệu người đang sống chung với căn bệnh này.
Các cơn gút xảy ra khi nồng độ axit uric trong máu tăng cao. Đây là chất thải tự nhiên của cơ thể, được tạo ra khi tiêu hóa một số loại thực phẩm. Khi cơ thể không đào thải hiệu quả lượng axit uric dư thừa, chất này tích tụ, kết tinh và lắng đọng tại các khớp, gây ra những cơn đau dữ dội kèm sưng và viêm.
Bệnh gout có thể được kiểm soát hiệu quả bằng cách kết hợp thuốc điều trị, chế độ ăn uống phù hợp và thay đổi lối sống. Hãy cùng ELLE Man tìm hiểu qua bài viết sau.

THỰC PHẨM ẢNH HƯỞNG ĐẾN BỆNH GOUT NHƯ THẾ NÀO?
Đối với người mắc bệnh gout, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát các đợt bùng phát. Một số loại thực phẩm có thể kích hoạt cơn gout do làm tăng axit uric trong máu. Phần lớn các thực phẩm này chứa nhiều purin, một hợp chất tự nhiên có trong thực phẩm. Khi purin được chuyển hóa, cơ thể sẽ tạo ra axit uric như một sản phẩm thải.
Ở người không mắc bệnh gout, axit uric dư thừa thường được đào thải hiệu quả qua thận. Tuy nhiên, người bị gout có khả năng đào thải axit uric kém hơn. Vì vậy, chế độ ăn giàu purin hoặc làm tăng axit uric có thể làm gia tăng nguy cơ xuất hiện các cơn gout cấp.

NGƯỜI BỊ BỆNH GOUT NÊN ĂN GÌ?
Để kiểm soát bệnh gout, bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng thường khuyến nghị người bệnh xây dựng chế độ ăn lành mạnh, ưu tiên thực phẩm có nguồn gốc thực vật như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu.
Bên cạnh đó, thay đổi toàn diện chế độ ăn thường mang lại hiệu quả hơn so với việc chỉ bổ sung một vài thực phẩm riêng lẻ, đặc biệt nếu trước đó bạn thường ăn nhiều chất béo bão hòa và carbohydrate tinh chế. Ngoài ra, các chế độ ăn tốt cho tim mạch, như DASH hoặc Địa Trung Hải cũng đặc biệt hữu ích cho người mắc bệnh này.
Chế độ ăn DASH
DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension – Phương pháp ăn uống giúp kiểm soát huyết áp) không chỉ giúp hạ huyết áp mà còn được khuyến nghị để kiểm soát bệnh gout. Chế độ ăn DASH tập trung vào:
– Trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt
– Nguồn protein nạc từ thịt, gia cầm, cá, các loại hạt và cây họ đậu
– Dầu thực vật
– Sản phẩm từ sữa ít béo hoặc không béo
– Chế độ ăn này hạn chế chất béo bão hòa và thực phẩm chứa nhiều đường bổ sung. Một số loại cá có thể làm tăng nguy cơ bùng phát cơn gout, vì vậy bác sĩ có thể khuyến nghị giới hạn lượng cá tiêu thụ tùy theo mức độ kiểm soát bệnh.

Chế độ ăn Địa Trung Hải
Chế độ ăn Địa Trung Hải có nhiều lợi ích cho sức khỏe tim mạch và có nhiều điểm tương đồng với chế độ DASH, bao gồm:
– Trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt
– Nguồn protein nạc từ cá, hải sản, các loại hạt và cây họ đậu
– Chất béo lành mạnh từ dầu ô liu nguyên chất (extra virgin)
– Cá và hải sản thường là thành phần trung tâm của chế độ ăn Địa Trung Hải. Tuy nhiên, những thực phẩm này có thể kích hoạt các đợt bùng phát cơn gout, vì vậy bác sĩ có thể khuyến nghị điều chỉnh nguồn protein hoặc lựa chọn chế độ ăn khác phù hợp hơn.

NHỮNG THỰC PHẨM NÊN ƯU TIÊN
Người mắc bệnh gOUT thường đòi hỏi hạn chế một số thực phẩm nhất định. Tuy nhiên, người bệnh vẫn có thể yên tâm lựa chọn nhiều nhóm thực phẩm được xem là an toàn như:
– Trái cây: Tất cả các loại trái cây đều phù hợp cho người bị gout. Quả anh đào (cherry) có thể giúp ngăn ngừa các cơn gout bằng cách làm giảm nồng độ axit uric và giảm viêm.
– Rau củ: Tất cả các loại rau đều có lợi như khoai tây, đậu Hà Lan, nấm, cà tím và các loại rau lá xanh đậm.
– Cây họ đậu: Các loại đậu như đậu lăng, đậu khô, đậu nành và các sản phẩm từ đậu như đậu phụ đều phù hợp.
– Các loại hạt: Tất cả các loại hạt đều an toàn. Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy quả óc chó và hạt thông giúp giảm nguy cơ mắc bệnh gout ở người trẻ tuổi.
– Ngũ cốc nguyên hạt: Bao gồm lúa mì nguyên cám, yến mạch, gạo lứt và lúa mạch.
– Sản phẩm từ sữa: Các sản phẩm từ sữa ít béo đặc biệt có lợi.
– Trứng: Trứng chứa ít purin, là nguồn protein rất tốt cho người bị gout.
– Đồ uống: Cà phê, trà và trà xanh có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh gout.
– Dầu thực vật: Dầu cải (canola), dầu ô liu và dầu hạt lanh.

NHỮNG THỰC PHẨM NÊN ĂN VỪA PHẢI KHI BỊ GOUT
Nhu cầu dinh dưỡng của mỗi người có thể thay đổi tùy theo tình trạng sức khỏe. Bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng có thể đưa ra khuyến nghị phù hợp cho từng cá nhân.
– Protein động vật nạc có thể ăn tối đa khoảng 2 khẩu phần mỗi ngày, thịt gia cầm thường là lựa chọn an toàn hơn. Một số người cũng có thể ăn cá nếu bệnh gout được kiểm soát tốt.
– Thịt đỏ, bơ, đồ ngọt và carbohydrate tinh chế không nên ăn thường xuyên, chỉ nên tiêu thụ với lượng hạn chế.
NHỮNG THỰC PHẨM NÊN TRÁNH
Duy trì chế độ ăn tổng thể lành mạnh, ít chất béo bão hòa và đường, giàu rau củ và trái cây, thường hiệu quả hơn việc loại bỏ từng thực phẩm riêng lẻ. Tuy nhiên, một số thực phẩm có liên quan đến các đợt bùng phát cơn gout nên được hạn chế như:
– Nội tạng động vật: Gan, thận, tuyến ức (sweetbreads), não.
– Thịt thú rừng: Thịt lợn rừng, thịt nai.
– Thịt đỏ và hải sản

– Đồ uống và thực phẩm nhiều đường: Nước trái cây, nước ngọt, bánh kẹo.
– Chiết xuất nấm men: Có trong súp đóng hộp, viên nước dùng, thực phẩm chế biến sẵn.
– Hạn chế carbohydrate tinh chế và chất béo bão hòa. Thay vào đó, hãy ưu tiên chất béo không bão hòa như dầu ô liu hoặc dầu thực vật dạng lỏng.
_______
Bài: Thùy Dung
Tham khảo: healthline