Tạp chí 26/08/2020

Văn hoá giày thể thao trong thời đại 4.0

Bài ELLE Man

van hoa giay the thao - elle man feature

Điều gì khiến những đôi sneakers (giày thể thao) trở thành thứ mà nhiều người phải chầu chực ngày đêm trước những buổi ra mắt và sẵn sàng mua lại với mức giá resell lên đến hàng nghìn đô la? Và sneakers đóng vai trò như thế nào trong toàn cảnh bức tranh văn hóa đại chúng thời đại 4.0?

Dù lịch sử thời trang là một vòng tuần hoàn nhưng trong mỗi vòng xoay lại được lồng ghép cùng nhịp thở chung của xu hướng. Giày thể thao của ngày nay không chỉ là một câu chuyện riêng lẻ mà là mảnh ghép không thể thiếu tạo nên bức tranh “thời trang” và “văn hóa”. Internet cùng các nền tảng mạng xã hội góp phần đưa sneakers lên một tầm cao mới, khi những đôi giày ngày nay mang mối quan hệ cộng sinh với văn hóa đại chúng thông qua những người nổi tiếng hay K.O.Ls (Key Opinion Leaders). Họ là những người đưa cái tôi, văn hóa mà họ theo đuổi ảnh hưởng đến người hâm mộ thông qua sneakers.

van hoa giay the thao - pharrell & nigo - elle man feature — Pharrell Williams và Nigo (Tomoaki Nagao) là hai trong số những tượng đài hip-hop dấn thân và rất thành công với những dự án collab với adidas, Louis Vuitton…

Tiêu biểu nhất phải kể đến Kanye West với “Yeezy”. Được mệnh danh là “Vua Midas của footwear”, bất cứ thiết kế giày nào, thương hiệu nào mà anh chạm tay vào đều sẽ được hàng triệu “con chiên ngoan đạo” săn đón. Làm nên sự thành công đó, chúng ta phải kể đến sự ảnh hưởng rất lớn của Mr.Ye đối với cộng đồng cùng mối quan hệ rộng trong giới showbiz Mỹ, đặc biệt là gia đình nhà vợ Kim Kardashian cùng các tên tuổi đình đám khác như Justin Bieber, Travis Scott, Virgil Abloh… Chính điều đó đã khiến nhiều người, dù không hiểu quá nhiều về văn hóa giày thể thao cũng mong mỏi được sở hữu một đôi sneakers Yeezy.

Màn trình diễn của Kanye West trong buổi ra mắt Yeezy Season 3 tại New York (11/2/2016): Ảnh: Dimitrios Kambouris/Getty Images for Yeezy Season 3

Kanye West trong show trình diễn BST của Yeezy tại Fashion Week.

Justin Bieber với phong cách ăn mặc đậm chất đường phố cùng những đôi gàiy thể thao đình đám nhất.

Một khi đã say mê,người ta sẽ có xu hướng tìm hiểu về người thiết kế, ý nghĩa cội nguồn cũng như lý do vì sao nó lại được yêu thích đến thế. Cái tên “Kanye West” luôn là “hot keyword”, và bằng cách như thế, người ta dần bị ảnh hưởng và cảm thụ văn hóa của hip-hop, của đường phố cũng như cách Kanye tôn sùng Chúa. Đó chính là văn hóa!

Cũng đừng quên nhắc đến bản hợp tác đình đám gần đây giữa Nike và G-Dragon – “Para-Noise” Air Force 1. Dù có thích Hallyu (làn sóng văn hóa Hàn) hay không, chúng ta vẫn không thể phủ nhận tài năng và sức ảnh hưởng của G-Dragon không chỉ ở mảng âm nhạc mà cả địa hạt thời trang. Mỗi lần xuất hiện tại show diễn thời trang, G-Dragon luôn là tâm điểm của sự chú ý, xuất hiện dày đặc trên các đầu báo cũng như được công nhận bởi nhiều tên tuổi thời trang lớn như Karl Lagerfeld, Pharrell Williams… Hiện tại, G-Dragon chính là cầu nối văn hóa Á – Âu. Nhiều người trong giới thời trang cho rằng Nike thật cao tay với bản hợp tác vừa qua với G-Dragon để bành trướng tầm ảnh hưởng trong thị trường, đặc biệt là với giới trẻ.

Những đôi giày do G-Dragon thiết kế cùng Nike mang nhiều dấu ấn cá nhân với vệt vẽ trên đế và các họa tiết…

Còn nhớ khi G-Dragon sải bước cùng thiết kế Balenciaga Speed Runner tại Tuần lễ thời trang Paris Xuân-Hè 2017, đôi giày nhanh chóng trở thành “vũ khí” giúp Balenciaga vụt sáng trên con đường chinh phục các fan cuồng streetwear. Ngay sau đó, đôi giày nhanh chóng xuất hiện trên các trang mạng xã hội về thời trang của sao Hàn, Nhật và Mỹ. Dĩ nhiên, Balenciaga Speed Runner luôn trong tình trạng “cháy hàng ”. Rồi người ta cũng tò mò tìm hiểu thêm về G-Dragon cũng như văn hóa Hallyu. Tất cả những gì xảy ra ở quá khứ đã trở thành bước đệm vững chắc để “cái bắt tay” Nike x PMO (Peaceminusone) ra đời trong năm 2020 – một sự giao thoa văn hóa giữa Hàn Quốc nói riêng và châu Á nói chung cùng thế giới.

Xuyên suốt trong nhiều dòng chảy văn hóa – từ jazz, punk rock và giờ là rap và indie, âm nhạc luôn song hành cùng thời trang bởi sức ảnh hưởng mãnh liệt của nó. Trong tất cả, nhạc rap với Travis Scott, A$AP Rocky, Drake… đã trở thành thứ âm nhạc thịnh hành nhất với thế hệ Gen Z. Nhờ họ và âm nhạc mà các bản collab làm hồi sinh những thiết kế xa xưa tưởng chừng sẽ bị quên lãng trong tiềm thức đại chúng dần được hồi sinh trong những hình hài và mang tinh thần mới mẻ.

Travis Scott mang thiết kế giày thể thao Air Jordan 4 Retro Black/Red trên sân khấu.

Sneakers chính là một trong những cách mà các nghệ sĩ, nhà thiết kế hay rapper truyền tải văn hóa âm nhạc, phim ảnh, hội họa… tới đại chúng. Đó chính là bức tranh toàn cảnh của văn hóa sneaker cũng như vai trò của những người mang ảnh hưởng đến cho cộng đồng trong thời đại 4.0!