Alejandro G. Iñárritu là đạo diễn nổi tiếng người Mexico vừa đoạt 3 giải Oscar hồi đầu năm 2015, trong đó có giải “Đạo diễn xuất sắc nhất” và “Phim hay nhất” với tác phẩm “Birdman”.
Vượt qua nhiều tên tuổi người Mỹ khác để đoạt giải Oscar 2015, Iñárritu thuyết phục và xứng đáng đến nỗi nam tài tử Sean Penn phải thốt lên câu nói đùa: “Ai đã cho ‘thằng khốn’ này cái thẻ xanh?”. Không chịu nghỉ ngơi lâu sau chiến thắng, ông đã nhanh chóng trở lại với tác phẩm mới nhất là The Revenant, bộ phim ly kỳ lấy bối cảnh miền Tây nước Mỹ thế kỷ 19 do Leonardo DiCaprio thủ vai chính. Quá trình quay của bộ phim này bắt đầu từ tháng 10/2014 khi Birdman ra rạp, và kéo dài đến tận tháng 8 năm nay.
Tác phẩm có sự xuất hiện của tài tử Leonardo DiCaprio
Với dự án này, ông đã bỏ rất nhiều công sức đấu tranh để phim được làm ra đúng với tầm nhìn của mình. Dường như vị đạo diễn 52 tuổi này đang ở thời điểm đỉnh cao, sung sức và quyết liệt nhất của sự nghiệp.
Đạo diễn của những kỷ lục
Trong số bộ ba đạo diễn tiên phong cho làn sóng điện ảnh mới của Mexico (hai người còn lại là Guillermo del Toro và Alfonso Cuarón), Iñárritu xem ra là người nắm giữ nhiều kỷ lục trên đấu trường điện ảnh quốc tế nhất.
Là đạo diễn Mexico đầu tiên được đề cử giải Oscar và giải thưởng của Hiệp hội Đạo diễn Hoa Kỳ cho Đạo diễn xuất sắc nhất, cũng là đạo diễn Mexico đầu tiên đoạt giải đạo diễn tại Liên hoan phim Cannes với phim Babel năm 2007. Với chiến thắng rực rỡ tại Oscar 2015, Iñárritu đã trở thành người Mexico đầu tiên đoạt tới 3 giải Oscar.
Thành công vang dội với điện ảnh, ít ai biết rằng vị đạo diễn tài danh này đã bắt đầu sự nghiệp với công việc… người dẫn chương trình tại một đài phát thanh chuyên phát nhạc rock vào đầu những năm 80! Trong suốt 9 năm làm việc tại đây, ông đã phỏng vấn rất nhiều nghệ sĩ và ngôi sao nhạc rock, truyền tiếp các buổi biểu diễn nhạc sống, đồng thời tham gia viết nhạc cho 6 bộ phim của Mexico. Bản thân vị đạo diễn này cũng từng phát biểu rằng âm nhạc có sức ảnh hưởng lên người nghệ sĩ trong ông, thậm chí còn lớn hơn cả phim ảnh.
Ông chỉ thực sự tham gia làm điện ảnh từ đầu những năm 90, khi ông thành lập hãng sản xuất Z Films cùng với một người bạn (mà về sau trở thành một trong những hãng phim lớn nhất Mexico). Từ đó ông bắt đầu viết kịch bản, sản xuất và đạo diễn nhiều phim ngắn và phim quảng cáo.
Một trong những người thầy đầu tiên và có sức ảnh hưởng lớn đối với ông là đạo diễn sân khấu người Ba Lan gốc Mexico, Ludwik Margules. Có lẽ chính vì thế mà trong ông luôn có một tình yêu lớn dành cho nghệ thuật sân khấu và tình yêu đó đã được thể hiện rất nồng nhiệt trong Birdman.
Một cảnh trong bộ phim đoạt giải Oscar “Birdman”
Hành trình bước ra thế giới
Bắt nhịp với sự trỗi dậy của làn sóng điện ảnh mới Mexico, vị đạo diễn Latin này thực hiện bộ phim đầu tay Amores Perros năm 1999. Là phim đầu tiên trong trilogy (chuỗi 3 phim) xoay quanh chủ đề cái chết, Amores Perros là 3 câu chuyện riêng biệt được kết nối với nhau bằng một vụ tai nạn xe hơi xảy ra ở Mexico City. Mỗi câu chuyện là một lát cắt về sự tàn ác của con người với động vật và đồng loại, đối lập với sự trung thành được ẩn dụ bằng hình ảnh loài chó.
Bộ phim tâm lý hồi hộp vẽ nên bức chân dung của một đất nước Mexico mới đầy ngổn ngang với những giá trị bị đảo lộn. Khi ra mắt, phim đã gây tiếng vang lớn tại Liên hoan phim Cannes và được đề cử giải Oscar cho “Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất” – một khởi đầu thuận lợi cho một đạo diễn mới.
Thừa thắng xông lên, ông tiếp tục áp dụng cấu trúc nhiều tuyến chuyện kết nối với nhau trong bộ phim thứ hai 21 Grams (2003). Cũng mượn một vụ tai nạn xe hơi thảm khốc làm tiền đề, bộ phim có cách kể phi tuyến tính khám phá ở một tầng sâu hơn về cái chết; tính nhân quả của quá khứ, hiện tại và tương lai.
Đặc biệt, đây là dự án nói tiếng Anh đầu tiên của Iñárritu và là lần đầu tiên ông làm việc với các diễn viên vốn đã có tên tuổi như Sean Penn, Naomi Watts và Benicio del Toro. Dù mang màu sắc Hollywood, tuy nhiên cái chất nồng nhiệt, rạo rực nhưng đầy suy tư đậm chất Iñárritu vẫn không lẫn vào đâu được.
Tinh thần này được ông duy trì trong tác phẩm tiếp theo cùng chủ đề Babel với dàn diễn viên cũng toàn ngôi sao mà nổi bật là Brad Pitt và Cate Blanchett. Sang đến Biutiful (2009), chúng ta lại thấy một Iñárritu ít phức tạp hơn nhưng vẫn đầy suy tư về thân phận con người.
Điều thú vị là ngay cả khi chúng ta bắt gặp trong phim của ông những gương mặt quen thuộc trong các phim thương mại, diễn xuất của họ lại rất thuyết phục và đầy sức lay động nhờ khả năng chỉ đạo diễn xuất tài tình của ông. Tiêu biểu và gần đây nhất là nam diễn viên Michael Keaton, người từng là anh hùng hành động nay đã không còn được chú ý, bỗng có cú lội ngược dòng ngoạn mục trong Birdman và được đề cử giải Oscar cho “Nam chính xuất sắc nhất”.
Vị đạo diễn người Mexico này cũng nổi tiếng là có con mắt nhìn người khi đã phát hiện ra nam diễn viên Gael García Bernal trong Amores Perros, và tạo cơ hội cho nhiều diễn viên quốc tế có thực lực vươn ra thế giới.
Là một nhà làm phim quen mặt ở hầu hết các giải thưởng điện ảnh, các tác phẩm của ông chưa bao giờ sa đà vào nghệ thuật hàn lâm để trở nên khó hiểu với khán giả. Ngược lại, chất lửa Mỹ Latin đặc trưng trong phim của ông hấp dẫn như một thứ rượu ngon khiến người ta say đắm để rồi luôn theo dõi, mong đợi được uống thêm.
