Không để thua đối thủ Boeing, Airbus bắt tay cùng Rolls-Royce và Siemens để tiến hành siêu dự án E-Fan X với tham vọng thống lĩnh giấc mơ hàng không với những chiếc máy bay điện.
Từ xe hơi điện đến máy bay điện
Xe hơi điện và xe bus điện đang bùng nổ trong kỷ nguyên công nghệ cũng như dần được cộng đồng chấp nhận như là hình thức giao thông trong tương lai gần. Những mẫu mã cứ liên tục được cải tiến, thử nghiệm và lăn bánh khắp nơi. Sự ủng hộ trong cộng đồng cũng như động thái mạnh mẽ của những công ty sản xuất xe hơi là minh chứng chắc chắn rằng những phương tiện điện sẽ là giải pháp cho một tương lai không phụ thuộc vào công nghiệp xăng dầu.
Ảnh: Tesla
Thị trường mặt đất nhộn nhịp là thế, nhưng một hình thức vận tải quan trọng khác vẫn chưa thấy được sự tiến triển tương tự, bầu trời. Mặc dù đã có rất nhiều dự án và ý tưởng xoay quanh vấn đề này nhưng mọi việc có vẻ diễn ra khá chậm rãi. Lý do dễ hiểu, một chiếc máy bay có cấu trúc động cơ và cách vận hành phức tạp hơn một chiếc xe rất nhiều, và việc điều kiển một chiếc máy bay cũng khó hơn rất nhiều lái một chiếc xe hơi.
Vào tháng 10/2017, hãng hàng không Boeing đã thâu nạp một công ty chuyên phát triển phương tiện bay điện Aurora Flight Sciences cũng như đầu tư vào một công ty startup là Near Earth Autonomy để đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển phương tiện vận chuyển hàng không dân dụng bằng điện. Chưa hết, một công ty startup khác là Zunum Aero, từng được Boeing hậu thuẫn trong quá khứ, đang ấp ủ hy vọng cho ra mắt dòng máy bay hybrid-electric (lai giữa năng lượng điện và xăng dầu) và đưa vào hoạt động trong năm 2022.
Không để danh tiếng nằm ngoài cuộc chơi, Airbus cùng Roll-Royce và Siemens vừa tuyên bố hợp tác với nhau trong một dự án khổng lồ nhằm “biến đổi” những chiếc máy bay sử dụng động cơ điện. Bộ tam gọi dự án này là “E-Fan X”, sẽ dần dần thay thế dòng máy bay BAe146 sử dụng tua-bin chạy xăng bằng những mô-tơ chạy điện có công suất 2 megawatt.
Hình ảnh cho thấy những phần phụ trách của 3 công ty trong dự án E-Fan X. Hình ảnh: Airbus
Trong một tuyên bố, Trưởng phòng kỹ thuật của Airbus là Paul Eremenko giải thích vì sao E-Fan X thật sự là “công trình vĩ đại” dưa trên những dự án máy bay điện trước đó:
“E-Fan X là một bước tiến quan trọng trong mục tiêu tạo ra một chiếc máy bay điện thực sự trong một tương lai được thấy trước. Những bài học mà chúng tôi có được từ lịch sử dài thử nghiệm những sản phẩm bay bằng điện trước đây, bắt đầu với Cri-Cri, e-Genius, E-Star, và gần đây nhất là E-Fan 1.2, cũng như việc hợp tác với Siemens sẽ mở ra hướng đi cho dòng máy bay thương mại lai (hybrid single-aisle commercial aircraft) đủ chuẩn an toàn, hiệu quả, và tiết kiệm chi phí. Chúng tôi thấy được hướng đi tập trung vào động cơ lai điện (hybrid-electric) là công nghệ đầy thuyết phục cho tương lai của ngành hàng không”.
E-Fan 1.2. Ảnh: Airbus
Đóng góp và tranh tài
Cả 3 công ty sẽ đảm trách những phần riêng biệt của dự án. Airbus sẽ giám sát toàn bộ việc lắp ráp máy bay, bao gồm kiến trúc điều khiển của hệ thống động cơ lai cũng như nguồn pin năng lượng và cả hệ thống điều khiển. Rolls-Royce sẽ cung cấp động cơ tuabin trục (Turbo-shaft engine), máy phát điện công suất 2 megawatt và những thiết bị điện tử. Siemens sẽ cung cấp mô-tơ điện 2 megawatt, đơn vị điều khiển năng điện năng, bộ chuyển đổi DC/DC và hệ thống phân phối điện.
“E-Fan X là cơ hội và thách thức cho phép chúng tôi xây dựng nên một chuyên môn giàu mạnh về năng lượng điện để thực hiện cách mạng hóa những chuyến bay, từ đó chúng tô sẽ mở ra thế hệ thứ 3 của ngành hàng không. Đây là thời gian tuyệt vời cho chúng tôi khi những tiến bộ trong công nghệ này sẽ giúp Rolls-Royce tạo ra được máy phát điện dùng cho máy bay mạnh mẽ nhất thế giới”.
E-Fan X được mong chờ là sẽ cất cánh vào năm 2020, có nghĩa là trước Zunum Aero tận 2 năm. Nhưng đối thủ trước mắt của họ sẽ là Eviation Aircraft, với dự án máy bay điện có sức chứa 9 hành khách và có thể bay 600 dặm chỉ với một lần sạc.
Ảnh: Eviation
Airbus cũng đặt ra một tham vọng khác với những chiếc taxi bay sử dụng điện năng vào năm 2018, cũng như tạo ra những chiếc máy bay thân thiện môi trường với 43 triệu USD đầu tư từ NASA. Có cạnh tranh thì chắc chắn có sự thúc đẩy, điều này hứa hẹn cho chúng ta một tương lai rộng mở khi những chiếc máy bay thương mai động cơ điện có thể sải cánh trên bầu trời vào năm 2026.
—
Lược dịch: Đức Nguyễn (Tạp chí Phái Mạnh ELLE Man, tham khảo: Futurism)
