Oud (cách viết khác: Aoud, Oudh, Agarwood), trong tiếng Việt, thường được biết với tên gọi trầm hương hoặc kỳ nam. Đây là lớp nhựa thơm mang sắc xám khói, được tiết ra từ cây thân gỗ bị nhiễm nấm, rồi dần chuyển hóa thành chất liệu quý giá. Trầm hương nguyên sơ là bản hòa trộn giữa cay, đắng, ngái, vừa hoang dã nồng cháy, vừa lớp lang huyền hoặc.
nước hoa
Trầm hương đắt giá bởi sự quý hiếm, khi không phải cây nào cũng dễ nhiễm nấm để tiết ra lớp dầu thơm. Khi đã hình thành, trầm hương cũng cần rất nhiều thời gian để biến đổi, chín muồi. Bên cạnh đó, những truyền thuyết bao quanh càng làm mùi hương này thêm quyền quý. Người ta gọi đây là “hương gỗ của Niết Bàn”.
Từng rất trù phú ở Đông Nam Á, trầm hương được Trung Đông xem như báu vật, trở thành nét đặc trưng văn hóa khi được đốt, hong, chiết xuất,… khắp mọi nơi. Thú vị hơn, bất kỳ loại gỗ nào tại Trung Đông cũng được gọi chung là oud, bởi trong tiếng Ả Rập, عود (oud) phát âm gần giống wood trong tiếng Anh. Nhưng chỉ trầm hương thực thụ mới được bậc đế vương chạm tới.
Ở phương Đông, trầm hương đã hiện diện suốt hàng ngàn năm. Trong những thước phim dã sử Trung Hoa hay trang sử Việt, giới cung đình luôn gắn liền với túi hương chứa bột nhuyễn từ nhựa hương và trầm. Với phương Tây, sau khi khai thác cạn kiệt các nguyên liệu quen thuộc, cũng bị cuốn hút bởi chất liệu biểu tượng của quyền quý và tâm linh này. Từ đó, trầm hương trở thành “chàng thơ” thủy chung của nước hoa đương đại.
M7 của Yves Saint Laurent: Khai mở làn sóng trầm hương
M7 của Yves Saint Laurent không phải mùi hương đầu tiên khai thác trầm hương, nhưng chính là cột mốc khởi đầu cho làn sóng trầm hương bùng nổ mạnh mẽ.
Ra mắt năm 2002 dưới thời Tom Ford, đây là dòng nước hoa nam thứ bảy của YSL. M7 vừa cổ điển (classic), vừa tinh tế (classy), hào hoa kiểu Pháp nhưng vẫn sắc sảo, nam tính và đầy nội tâm.
Mùi hương vờn nhẹ trên da, như làn khói vương trên lớp gỗ trầm ngái thanh. M7 không chỉ đồng điệu với bản năng nam giới mà còn khiến phái đẹp vấn vương.
Ảnh: Tư liệu
Oud Wood của Tom Ford: Thưởng thức hương trầm
Sau khi rời YSL, Tom Ford tiếp tục với bộ sưu tập Private Blend, ra mắt năm 2007. Trong đó, Oud Wood đánh dấu kỷ nguyên mới khi nước hoa mang danh thời trang có giá trị vượt xa nhiều dòng niche cao cấp.
Nhiều người ví Oud Wood là sự “tiến hóa” của M7. Nhưng hai mùi hương này mang vẻ đẹp khác biệt, dù được kết tinh trong giai đoạn sáng tạo thăng hoa nhất của Tom Ford. Nếu M7 gai góc, từng trải, thì Oud Wood lại mượt mà, điềm tĩnh. Cả hai đều cuốn hút, như lời mời gọi không thể chối từ.
Ảnh: Tư liệu
Black Aoud của Montale: Hoa hồng và trầm hương nước hoa
Black Aoud của Montale đã mang trầm hương bước vào địa hạt niche châu Âu
Năm 2003, Montale ra mắt tại Place Vendôme, trung tâm Paris, giữa thời điểm các tín đồ nước hoa tìm kiếm sự khác biệt khỏi tư duy thơm kiểu Pháp. Black Aoud nhanh chóng trở thành biểu tượng, đưa trầm hương và hoa hồng trở thành cặp đôi kinh điển, truyền cảm hứng cho hàng loạt sáng tạo: Oud Ispahan của Dior, Velvet Rose & Oud của Jo Malone, Rose D’Arabie của Armani, Oud Satin Mood của MFK,… Trong đó, Radical Rose của Matiere Premiere được ghi nhận là chế tác chứa tinh dầu hồng tháng 5 quý hiếm cao nhất.
Ảnh: Tư liệuẢnh: Tư liệu
Theo thời gian, sự mê hoặc của hoa hồng và trầm hương bắt đầu thay đổi. Leather Oud từ Dior là minh chứng rõ nét khi đã cân bằng hoàn hảo hai thái cực điều hương. Không bùng nổ, hoang dã như mùi hương phương Đông, Leather Oud khơi mở những bản năng, khai phóng trầm hương theo sắc thái Tây Phương.
Ảnh: Tư liệu
Ngoài Leather Oud từ Dior, cũng có rất nhiều sắc thơm mang chủ điểm trầm hương khác như: Cherry Oud và Oud Khol từ Guerlain, Gaiac 10 từ Le Labo, Wonderoud từ Comme Des Garcons, The Night, Dawn, The Moon từ Frederic Malle, Musk Aoud từ Roja Dove,…
Trầm hương tại Châu Á: Những sắc hương táo bạo nước hoa
Là nguyên liệu đậm dấu ấn phương Đông, trầm hương được các nghệ sĩ mùi hương Á châu tiếp cận theo cách táo bạo hơn.
Điển hình là Oudh Infini của Dusita – thương hiệu mang quốc tịch Thái, lập nghiệp tại Paris và vươn tầm quốc tế. Không theo chuẩn mực, Oudh Infini là hành trình bóc tách từng lớp hương, mở ra cuộc phiêu lưu không hồi kết của khứu giác. Bên cạnh đó, những sáng tạo trầm hương mang dấu ấn châu Á còn thể hiện qua: Krissana của PRIN, Satori của Satori Parfums,…
Ảnh: Tư liệu
Một trong những chế tác thú vị là Kyara của Ki Ser – cái tên gợi nhắc đến kỳ nam, loại trầm hương tinh túy nhất. Điều này khiến các nghệ sĩ mùi hương indie càng khao khát nguyên liệu này. Những chế tác trầm hương indie đáng lưu tâm có thể kể đến là L’Oudh của Andy Tauer, Legendary Oud Kinam của Russian Adam, Patchouli Oud của Affinessence, Oud Kinam của Bortnikoff, Lost in Flowers của Strangelove NYC,…
Ảnh: Tư liệu
Có thể thấy, trầm hương không chỉ là nguyên liệu, mà nó còn là cảm hứng tuyệt vời trong thế giới mùi hương và văn hóa, từ đó làm nên những chế tác thơm kết hợp hoàn hảo giữa đam mê và nghệ thuật.
