Tenor Thế Huy: Gieo trồng hạt mầm opera trong lòng khán giả

tenor thế huy

Hãy cùng ELLE Man Việt Nam tìm hiểu hành trình chinh phục opera của tenor Thế Huy, nơi nghệ thuật không chỉ được cất lên, mà còn được nhìn thấy, thấu cảm và sống cùng.

Nhân vật

Từ điển thời trang: Nghệ thuật và tinh thần "Avant-garde"

Niềm đam mê với thanh nhạc và opera của Thế Huy đã bắt đầu từ khi nào?

Tenor Thế Huy: Khi còn bé, mỗi lần nghĩ đến opera, mình luôn thấy cách hát của dòng nhạc này có chút kỳ lạ, nhất là những đoạn chu môi kéo dài (cười). Có lẽ vì thế mà với những ai chưa từng nghe qua, opera dễ tạo cảm giác khó gần.

Khi quyết định thi vào nhạc viện và theo đuổi con đường ca hát, mình hoàn toàn không nghĩ sẽ chọn opera. Thời điểm đó, mình vẫn yêu thích những bản nhạc pop trẻ trung, năng động và gần gũi hơn.

Nhưng khi vào khoa Thanh nhạc, mình mới biết rằng nhạc viện chỉ giảng dạy thính phòng và nhạc cổ điển, chứ không đào tạo nhạc trẻ. Vì tò mò, mình quyết định thử theo.

Càng học, càng nghe thầy cô và các bạn trình diễn, mình dần bị cuốn vào cách họ thể hiện, vừa kỹ thuật, vừa đầy cảm xúc. Mình bắt đầu mong muốn có thể làm được như vậy. Rồi mình có cơ hội tham gia dàn hợp xướng, được làm việc cùng các soloist, các nhạc trưởng, được đứng trong những vở diễn lớn. Đó thực sự là một thử thách thú vị và là cơ hội khiến mình cảm thấy vô cùng hạnh phúc.

Từ lúc nào không hay, mình bắt đầu yêu opera, một cách tự nhiên, bền bỉ, bằng những giờ tập luyện, bằng cảm giác đứng trên sân khấu, và bằng cả trái tim.

Nếu phải mô tả cá tính âm nhạc của mình bằng hai từ, Huy sẽ chọn những từ nào?

Tenor Thế Huy: Từ đầu tiên của mình là Mộc. Mộc là kỹ thuật cốt lõi đối với người theo đuổi dòng nhạc cổ điển. Họ không sử dụng micro, dù biểu diễn trong không gian nhỏ hay giữa khán phòng rộng lớn. Nhưng Mộc không chỉ nằm ở kỹ thuật, mà còn bắt nguồn từ bên trong chính người nghệ sĩ. Khi hát opera, cảm xúc tuôn trào từ giọng hát đó chỉ tồn tại trong khoảnh khắc ấy, duy nhất và không thể lặp lại. Nếu không hay, thì sẽ không thể sửa chữa hay lấy lại. Vì vậy, với nghệ sĩ opera, sản phẩm âm nhạc chân thật nhất chính là giọng hát trực tiếp, biểu diễn ngay tại sân khấu.

Điều thứ hai mình nghĩ đến là tính người. Khác với những dòng nhạc liên tục đổi mới với nhiều sáng tác ra đời, kho tàng nhạc cổ điển lại bất biến theo thời gian. Những bản opera của Mozart hay Beethoven vẫn được hàng triệu nghệ sĩ thể hiện trong các nhà hát lớn trên thế giới. Dù giữ nguyên tinh thần truyền thống hay được hiện đại hóa bằng công nghệ và sân khấu đương đại, những bản nhạc ấy vẫn không đổi. Chính vì vậy, điều tạo nên sự khác biệt và chạm đến khán giả không chỉ là nhạc phẩm, mà là bản sắc và cá tính của người nghệ sĩ khi thể hiện những tác phẩm đã tồn tại hàng trăm năm.

Gần đây, Thế Huy vừa ra mắt buổi trình diễn mang tên gọi đầy sức gợi là “To be sung is to be seen”. Huy có thể chia sẻ thêm về cảm hứng đặt tên không?

Tenor Thế Huy: Lúc học chuyên môn ở bên Sydney, mình được đồng hành cùng với một giáo viên trong nhiều năm. Mỗi lần vào lớp, thầy thường hỏi How do you feel today?. Câu đó không chỉ là lời hỏi thăm sức khỏe, mà còn là cách để thầy giáo hiểu được trạng thái tâm lý của mình hôm đó. Cuối buổi học, thầy cũng hỏi lại How do you feel? để nói về cảm nhận kỹ thuật trong buổi học. Và câu hỏi đó cứ lặp đi lặp lại như thế.

Mình nhận ra feel trong tiếng Việt là cảm thấy. Cảm là phần bên trong, còn thấy là phần bên ngoài. Mình nhớ đến bộ phim Avatar, nơi mà mỗi lần người ngoài hành tinh gặp nhau, họ cũng nói I see you. See ở đây không phải chỉ là nhìn thấy, mà là nhìn thấu. Một con người có thể có hàng triệu phiên bản trong từng giây khắc, với hàng loạt lựa chọn khác nhau. Nhưng khi nói I see you, khoảnh khắc ấy, họ thật sự nhìn thấy tất cả con người kia.

Mình liên hệ từ cảm thấy với see you trong Avatar, và nghĩ rằng, người nghệ sĩ khi hát, nên được nhìn thấu hơn là chỉ được nghe. Nhiều người thường bị cuốn hút vào những đoạn hát thật cao, thật lạ. Nhưng opera cần nhất sự thấu hiểu qua ánh mắt, tiếng hát, diễn xuất, và cách nghệ sĩ thể hiện câu chuyện. Mình hy vọng khán giả không chỉ thưởng thức opera, mà họ còn thấy được nhân vật và cả chính mình.

Theo Thế Huy, điều tạo nên sự khác biệt lớn nhất của “To be sung is to be seen” so với những buổi recital trước đó?

Tenor Thế Huy: Trong những buổi biểu diễn trước đó, mình từng thể hiện các nhạc phẩm hoàn toàn bằng tiếng Việt, hoặc kết hợp giữa cổ điển và các thể loại khác. Nhưng đến với To be sung is to be seen, mình hát hoàn toàn bằng thể loại opera.

Trong chương trình lần này, mình đã giới thiệu những nhân vật kinh điển thuộc giọng tenor. Đây là một dịp để mình trở về đúng bản chất của opera, đúng với con đường mà bản thân đã theo đuổi. Vì sau tất cả mình muốn mọi người nhớ tới Thế Huy là một nghệ sĩ opera.

Là nghệ sĩ từng có những cách tân trẻ trung cho dòng nhạc opera, có khi nào Huy nhận những phản hồi trái chiều từ những người theo trường phái truyền thống? Và nếu có, Huy đối thoại với điều đó ra sao?

Tenor Thế Huy: Mình không gặp vấn đề đó. Bởi sau tất cả, mình vẫn muốn giữ trọn vẹn nét tinh túy nhất của nhạc opera, cũng như mong muốn được dành toàn bộ thời gian, tâm huyết cho loại hình nghệ thuật này.

Tuy nhiên, ở Việt Nam, đó là một thách thức không nhỏ. Bởi bên cạnh nghệ thuật, người nghệ sĩ còn phải làm kinh tế để tồn tại và phát triển. Vì vậy, bạn buộc phải có thêm những kỹ năng khác như khả năng tổ chức, xây dựng hình ảnh, phát triển các mối quan hệ ngoại giao hay thay đổi để phù hợp với công chúng…

Mình nghĩ, những công việc đó không khiến mình mất đi tinh thần của một nghệ sĩ hàn lâm. Ngược lại, nếu điều đó tốt cho hành trình nghệ thuật thì mình sẵn sàng làm. Nhưng sau cùng, cốt lõi vẫn là quay về với những gì tinh túy nhất của âm nhạc opera.

Huy có nghĩ bản thân là người nghệ sĩ vừa giữ được chất nghệ thuật, vừa có đầu óc kinh doanh để tồn tại và phát triển?

Tenor Thế Huy: Mình nghĩ cả tư duy nghệ thuật lẫn kinh doanh đều hình thành một cách tự nhiên trong con người mình. Xuất thân từ một gia đình không khá giả, mình đã quen với việc tự lập từ sớm và học cách xoay xở để tồn tại.

Khi theo đuổi con đường nghệ sĩ, mình nhận ra bản thân có thể cân bằng giữa sáng tạo và việc tổ chức, vận hành, vừa đảm bảo đời sống, vừa không đánh mất sự nghiêm túc với nghệ thuật.

Hơn nữa, ở thời điểm hiện tại, mình chưa thật sự được biết đến rộng rãi đến mức cần một người quản lý riêng. Nhưng mình vẫn đủ khả năng chủ động, tự lo liệu những công việc cần thiết cho hành trình của mình.

Với Huy, điều gì làm nên một buổi diễn trọn vẹn và thành công?

Tenor Thế Huy: Mình thường hình dung những nghệ sĩ trẻ giống như người đang gieo một hạt giống trên mảnh đất yêu nghệ thuật. Với opera cũng vậy. Mình là người đi gieo, tưới tắm, chăm chút cho nó từng ngày. Mỗi show diễn là một lần gieo trồng, là bước đầu tiên trong hành trình gây dựng một khu rừng, dù hiện tại tất cả mới chỉ là những hạt mầm.

Với mình, một buổi diễn thành công là khi khán giả không chỉ yêu thích âm nhạc, mà còn cảm nhận được nỗ lực phía sau người nghệ sĩ. Cái đẹp không nằm ở những tràng vỗ tay, mà ở chỗ họ thật sự thấy được mình, người thể hiện và nét đẹp của một loại hình nghệ thuật.

Huy có lời khuyên nào dành cho những nghệ sĩ trẻ đang ấp ủ ý định tự tổ chức một buổi biểu diễn của riêng mình không?

Tenor Thế Huy: Đó là đừng để rào cản về kinh tế khiến bạn chùn bước. Nếu chỉ xem tiền nong là điều kiện tiên quyết thì đôi khi, có rất nhiều tiền cũng chưa chắc đã làm nên một show diễn tốt. Nhưng nếu bạn chưa có vốn, vẫn có nhiều cách để bắt đầu như tìm nhà tài trợ, xin hỗ trợ từ bạn bè, cộng đồng hay những mối quan hệ có sẵn.

Khi chưa có gì trong tay nhưng vẫn dám làm, bạn sẽ có động lực mạnh mẽ hơn, đủ để nuôi dưỡng những rung động khác mới xuất hiện trong tương lai.

Cảm ơn Huy đã cùng trò chuyện cùng ELLE Man Việt Nam!

Style Guide

Từ điển thời trang: Những quý ông “Sartorialist“ điển trai

________

Bài: T.P