Ông bà ta có câu "Thương cho roi cho vọt" khiến tâm lý của mỗi bậc cha mẹ, nhất là người làm cha luôn định hình về cách dạy con mình phải thật nghiêm khắc và dứt khoát để rèn chúng nên người. Không chỉ tôi, chỉ bạn mà nhiều người cũng áp đặt mình với suy nghĩ ấy. Nhưng có chắc việc này đã là đúng? Hãy cùng đến với suy nghĩ của Ross McCammon, một cây viết lâu năm của tờ Men's Health và là một người cha hết mực thương con, qua bài viết sau.
Hình ảnh đầu tiên Ross McCammon nhận ra rằng mình là một người cha có cách dạy con quá nghiêm khắc là khi đứa con sáu tuổi của bạn anh so sánh Ross với Captain von Trapp. Lúc ấy, gia đình bạn Ross đang quây quần xem bộ phim kinh điển The Sound of Music (Tạm dịch: Giai điệu hạnh phúc). Cho đến khi diễn viên Christopher Plummer xuất hiện trong phân cảnh cùng vai diễn “The Captain” với đôi mắt nghiêm nghị lạnh lùng liếc qua những đứa con đang vui vẻ chơi đùa, rồi anh bắt đầu tuýt còi ra lệnh chúng phải tuân lệnh mình. Quả là hình ảnh của một người cha độc tài.
Nhưng chuyện dở khóc dở cười nhất không phải là hình ảnh những đứa trẻ bị đối xử thật tệ bởi một người cha độc tài, mà là khi đứa con của bạn Ross McCammon bắt đầu thốt lên “Chú Ross kìa!” và chỉ vào nhân vật Captain.
Ảnh: The Sound of Music/Twentieth Century-Fox
Gia đình của Ross và người bạn đã một dịp cười ra trò về việc này trong bữa tối tiếp theo. Giai thoại về một người cha độc tài đã bước ra ngoài đời thật, và đó lại là Ross, Captain Von Trapp. Bởi vì anh và nhân vật Captain đều có cái nhìn về những đứa con giống nhau.
Cái nhìn ở đây là khi trong một trong những đứa trẻ của bạn cư xử có phần không chuẩn mực ở nơi công cộng, và cái nhìn này là lời cảnh báo ngầm ý của bạn dành cho con. Bạn không muốn phải hét lên đầy to tiếng. Không hề, điều này chỉ thu hút thêm sự chú ý. Vì vậy bạn trao tặng cho chúng những ánh nhìn bằng laser cùng biểu cảm “Cha đang cực kì giận dữ đấy”. Bạn muốn đứa trẻ nhỏ bằng một cách nào đấy thần giao được cảm giác khó chịu của bạn lúc này. Bằng cái nhìn ấy, bạn nghĩ đó sẽ là cách dạy con đúng để âm thầm tiêu diệt hành vi sai trái này.
Ross chia sẻ lại trong bài viết rằng anh bắt đầu lờ mờ nhận ra đâu đó trong cách xử lí tình huống của mình về cách dạy con quá hà khắc có vấn đề. Và thực sự được xác nhận khi vợ anh nói: “Anh không muốn trở thành một người cha hà khắc đâu”.
Sau đó, Ross luôn tự vấn bản thân rằng: “Một người cha hà khắc, liệu đó có phải là hình tượng mà tôi muốn trở thành? Tôi không được lớn lên cùng cha mẹ – cha mẹ của tôi ly thân khi tôi chỉ vài tháng tuổi – vì thế niềm vui chung trong cách dạy con của các bậc phu huynh dường như là điều tôi chưa từng cảm nhận được. Do đó, trong đầu tôi đã tự đặt ra một “hình mẫu người cha” mà tôi nghĩ là sẽ như vậy. Cha là một người nghiêm nghị chỉ cho đứa con của mình cách sửa bóng đèn, đương đầu rủi ro và rèn luyện kỷ luật chứ không phải bên cạnh nói lời mật ngọt.
Khi lúc con trai tôi chào đời, tôi bắt đầu vào vai một người cha “mẫu mực”: đặt chủ nghĩa khắc kỷ lên đầu, tôn trọng kỷ luật và luôn nói về lòng tự tôn của một thằng con trai. Vô hình chung khi bạn không phân biệt được đâu chỉ là sự vui vẻ vô hại và sự sai trái thì tất cả hành động mà con bạn đều được quy chụp là tệ hại. Cũng lúc ấy, tôi nhận ra ánh mắt mà bấy lâu mình dành cho con không phải đến từ một người cha mà là của một kẻ bắt nạt”.
Suốt khoảng thời gian sau đó, Ross đã phải dành rất nhiều thời gian để thay đổi việc này. Tìm một cuốn sách phù hợp, tư vấn từ người thân và người có chuyên môn…. để đưa ra ra kết luận trong việc nhìn nhận lại về cách dạy con của bản thân mình.
Sau này, anh mong mọi người hãy nhìn nhận mọi thứ dưới ánh nhìn của trẻ thơ. Đó cũng là suy nghĩ rằng trẻ con đôi khi không nhận thức được sự sai trái của mình. Chúng chỉ muốn khám phá ra được giới hạn của mọi vấn đề là gì và nhiệm vụ của bạn là chỉ ra giới hạn đó. Trẻ con chắc chắn sẽ có những cư xử không đúng mực khi nhu cầu của chúng không được đáp ứng. Nhu cầu của một đứa trẻ bây giờ có thể chỉ là một cây kẹo, cũng như là tình yêu thương và nền tảng ủng hộ vững chắc từ bậc phụ huynh. Cách dạy con tốt đôi khi chỉ bắt đầu từ những cái ôm và một cục kẹo.
Anh luôn nhắc nhở bản thân rằng: “Một đứa trẻ con cần nhận được sự yêu thương khi chúng xứng đáng được nhận.” Đôi khi trong giờ phút khó chịu nhất, hư hỏng nhất mà một đứa trẻ mắc phải, thì tình yêu thương và bảo bọc lại cần hơn bất cứ giờ phút nào. Bởi có khi nào bạn nhận ra, đấy là những khoảnh khắc mà con bạn dễ bị tổn thương nhất. ‘Yêu cho roi cho vọt’ nhưng hãy luôn biết lúc nào cần roi vọt và khi nào cần yêu thương. Cuối cùng, anh cũng nhận ra được cách dạy con tốt nhất, chính là khi không cố gắng trở thành một người cha “lý tưởng” mà thay vào đó là tìm ra cách để trở thành “một người bạn bên con”.
Anh nói: “Tôi không chắc tôi có còn là Captain von Trapp hay không? Chắc hẳn là còn theo một khía cạnh nào đó. Nhưng đôi khi điều đó lại là một điều hay, khi bản thân nhận ra còn hơn là không bao giờ. Và chắc chỉ cần thêm vài bản “Edelweiss” để tôi có thể thoát ra khỏi cái bóng của một người cha hà khắc, để tôi nhận ra điều gì là cần nhất trong cách dạy con của mình”.
