Xin đừng nhầm tưởng giữa tư duy tích cực với mơ mộng. Mơ mộng là áp đặt, tư duy tích cực là khách quan.
Tư duy tích cực là nhân tố hàng đầu để thành công trong cuộc sống. Nếu bạn thông minh hoặc quan hệ xã hội tốt mà thiếu tư duy tích cực, hành trình đến vinh quang sẽ rất gồ ghề.
Mỗi khi đối mặt với những tình huống gây stress, bạn sẽ đưa ra hai phương án tiếp cận: Hoặc đứng lên đối mặt hoặc quay lưng bỏ chạy. Dù bạn chọn phương án nào thì đó cũng đều bắt nguồn từ những trải nghiệm trong quá khứ. Cách tư duy tiêu cực này được gọi là “căn bệnh bi quan”. Nếu tại một hội nghị kinh doanh mà bạn thuyết trình kém, chắc chắn bạn sẽ có xu hướng hoảng loạn khi gặp phải những tình huống tương tự trong tương lai.
Nếu để như vậy hoài thì bạn sẽ ngày càng bị động và quyết định sai lầm. Bạn sẽ không bao giờ trở thành một người lãnh đạo giỏi một khi bạn cứ bám riết những quyết định an toàn – luôn chạy trốn thách thức.
Tin tốt là, căn bệnh bi quan có thể được giải quyết tùy thuộc vào cách bạn tiếp cận vấn đề. Nếu bạn gặp khó khăn, trước khi hoảng loạn theo cảm tính, hãy dừng lại và hỏi: “Tại sao?”. Sau đây là ba cách tiếp cận vấn đề giúp bạn tư duy tích cực hơn:
1/ Khách quan vs Chủ quan
Nếu bạn không xác định rõ nguyên nhân của vấn đề, bạn sẽ mãi lẹt đẹt.
Đây là cách bạn giải thích nguyên nhân của vấn đề, cũng là cách để bạn quy trách nhiệm cho ai. Nhìn nhận sự kiện theo hướng chủ quan tức là bạn xem mình là nguyên nhân, không phải yếu tố khách quan. Ví dụ: “Tôi thuyết trình dở lắm” và đối nghịch lại là “Giải thích đề tài này là cả một thách thức”.
2/ Hằng vs Biến
Liệu mọi việc tồi tệ xảy ra là do bạn xui xẻo bẩm sinh?
Đây là cách bạn giải thích khung thời gian của vấn đề, liệu vấn đề đó luôn luôn xảy ra hay chỉ thoáng qua. Ví dụ: “Tôi hay quên tên người khác, bẩm sinh trí nhớ tôi đã kém rồi” (Hằng), đối nghịch là “Tối qua tôi không ngủ đủ giấc, cho nên sáng nay trí nhớ tôi không được tốt lắm” (Biến).
3/ Toàn thể vs Cá thể
Đừng nghĩ bạn là người duy nhất gặp thử thách.
Đây là cách bạn giải thích ngữ cảnh của vấn đề, liệu vấn đề đó xảy ra mọi nơi hay chỉ xảy ra ở một nơi đặc biệt. Ví dụ: “Tôi không thích tiếp xúc với người khác tại các hội thảo” (Toàn thể), đối nghịch là “Tôi không thích tiếp xúc với mấy người trong buổi hội thảo vừa qua” (Cá thể).
Đâu là cách tiếp cận vấn đề tốt nhất?
Những cách tiếp cận vấn đề có thể chia thành hai nhóm chung: Nhóm lạc quan và nhóm bi quan. Một người đáp trả các thách thức dưới góc nhìn bi quan là người tin rằng bẩm sinh họ đã dốt nát, rằng họ không bao giờ tiến bộ được, và sẽ chẳng làm gì nên thân. Đây là kiểu người bỏ chạy.
Tư duy tích cực để thành công trong cuộc sống.
Nhìn nhận nguyên nhân, khung thời gian và ngữ cảnh của vấn đề dưới góc nhìn lạc quan thường là những người kiên cường, cho rằng khó khăn chỉ là nhất thời và thay đổi là bất biến. Họ có khả năng thành công trên mọi lĩnh vực, mặc cho những thất bại trong quá khứ. Đây là kiểu người phản kháng.
Những kĩ thuật phân tích này nghe có vẻ như bạn đang biện hộ hay mơ tưởng. Nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng lối tư duy tích cực sẽ tạo ra kết quả đáng kể.
Để tư duy tích cực, bạn nên thay đổi từ góc nhìn bi quan sang lạc quan, dựa trên ba yếu tố chính: nguyên nhân (khách quan vs chủ quan), khung thời gian (hằng vs biến), ngữ cảnh (toàn thể vs cá thể).
