Xuất tinh sớm là một trong những rối loạn tình dục phổ biến ở nam giới, ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng quan hệ và sự tự tin của phái mạnh. Đặc biệt hơn, tình trạng này vẫn còn bị hiểu sai hoặc gắn với nhiều định kiến như thiếu bản lĩnh, mất phong độ. Chính vì vậy, không ít nam giới chọn cách im lặng thay vì tìm kiếm giải pháp chuyên môn.
Hãy cùng ELLE Man Việt Nam tìm hiểu sâu hơn về nguyên nhân, các phương pháp điều trị và cải thiện tình trạng xuất tinh sớm qua chia sẻ từ ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình – Phó khoa Nam khoa thuộc Bệnh viện Phương Nam.
Chào bác sĩ! Bác sĩ có thể định nghĩa ngắn gọn về xuất tinh sớm và những biểu hiện thường thấy của tình trạng này?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Hiện nay, vẫn còn nhiều tranh luận và chưa có sự thống nhất về định nghĩa xuất tinh sớm. Tuy nhiên, theo Hội Y học Giới tính Thế giới (ISSM), tình trạng này chẩn đoán dựa trên ba tiêu chí chính.
Thứ nhất là tình trạng nam giới luôn luôn hoặc gần như luôn luôn xuất tinh sớm. Cụ thể, ở xuất tinh sớm nguyên phát, thời gian kể từ khi dương vật đưa vào âm đạo đến lúc xuất tinh (IELT – Intravaginal Ejaculatory Latency Time) thường dưới một phút, còn ở xuất tinh sớm thứ phát thì thời gian là dưới 3 phút. Lưu ý là tiêu chí này dựa trên IELT – thời gian trì hoãn xuất tinh trong âm đạo, nên chưa có hướng dẫn rõ ràng cho các hành vi tình dục ngoài âm đạo (oral, anal, …).
Tiêu chí thứ hai là người nam không kiểm soát được việc xuất tinh theo ý muốn. Cuối cùng, là tình trạng xuất tinh sớm này gây phiền muộn, căng thẳng hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý cá nhân hoặc mối quan hệ.
Trên thực tế, xuất tinh sớm từng được xem là một lợi thế tiến hóa trong tự nhiên, giúp tối ưu hóa quá trình giao phối trong môi trường hoang dã, nơi hành vi này cần diễn ra nhanh để tránh nguy hiểm, cạnh tranh và giảm tiêu tốn năng lượng. Do đó, nếu tình trạng xuất sớm không gây ra áp lực tâm lý, xung đột trong mối quan hệ cặp đôi hay không ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống thì không nên xem là bệnh lý. Yếu tố chủ quan, đặc biệt là cảm nhận tâm lý và mức độ kiểm soát, là phần không thể thiếu trong tiêu chuẩn chẩn đoán hiện nay.
Tỷ lệ xuất tinh sớm thay đổi thế nào theo độ tuổi, thưa bác sĩ?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Theo các nghiên cứu lớn trên thế giới, xuất tinh sớm có mối liên quan đến độ tuổi. Theo nghiên cứu từ National Health and Social Life Survey (Laumann et al., JAMA 1999), tỷ lệ nam giới tự báo cáo có xuất tinh sớm ở nhóm từ 18 đến 39 tuổi là khoảng 30-32%; trong độ tuổi từ 40 đến 49, tỷ lệ giảm nhẹ còn khoảng 28%; tuy nhiên, từ 50 đến 59 thì tỷ lệ lại tăng trở lại khoảng 31%.
Ở người trẻ, nguyên nhân thường liên quan đến đến ngưỡng kiểm soát thần kinh thấp, tâm lý nôn nóng, thiếu kinh nghiệm tình dục và chủ yếu là xuất tinh sớm nguyên phát. Ngược lại, ở người lớn tuổi, đặc biệt sau tuổi 50, xuất tinh sớm thứ phát trở nên phổ biến hơn, với cơ chế bệnh sinh phức tạp gồm: rối loạn cương đi kèm, suy giảm hormone testosterone, rối loạn chức năng tuyến giáp, viêm tuyến tiền liệt mạn tính, cùng với các yếu tố tâm lý xã hội như căng thẳng kéo dài và xung đột quan hệ.
Theo nghiên cứu từ National Health and Social Life Survey (Laumann et al., JAMA 1999), tỷ lệ nam giới tự báo cáo có xuất tinh sớm ở nhóm từ 18 đến 39 tuổi là khoảng 30-32%; trong độ tuổi từ 40 đến 49, tỷ lệ giảm nhẹ còn khoảng 28%; tuy nhiên, từ 50 đến 59 thì tỷ lệ lại tăng trở lại khoảng 31%. (Ảnh: Tư liệu)
Xuất tinh sớm được phân loại như thế nào và tiêu chí chẩn đoán từng dạng là gì?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Theo phân loại kinh điển, xuất tinh sớm chia thành hai nhóm chính:
– Nguyên phát: Tình trạng xảy ra ngay từ lần quan hệ đầu tiên và kéo dài suốt đời. Nguyên nhân thường liên quan đến ngưỡng kích thích thần kinh thấp, với thời gian xuất tinh dưới một phút.
– Thứ phát: Trước đó nam giới có thời gian quan hệ bình thường, nhưng dần rút ngắn rõ rệt do nguyên nhân nào đó. Thời gian xuất tinh thường dưới ba phút.
Gần đây, các chuyên gia bắt đầu đưa thêm hai nguyên nhân mới và là biến thiên và chủ quan.
– Xuất tinh sớm biến thiên: Thời gian xuất tinh không ổn định, lúc nhanh lúc chậm, có thể do tâm lý nhất thời, stress, mệt mỏi, hoặc chất lượng quan hệ kém.
– Xuất tinh sớm chủ quan: Dù thời gian quan hệ bình thường (>5-10 phút), người bệnh vẫn lo lắng mình “ra sớm” và mất tự tin, căng thẳng kéo dài.
Đâu là những nguyên nhân gây nên tình trạng xuất tinh sớm ở nam giới hiện nay?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Nguyên nhân xuất tinh sớm được chia thành ba nhóm chính: Sinh học – thần kinh, tâm lý – xã hội và thói quen hành vi.
Nhóm sinh học – thần kinh:
Nguyên nhân phổ biến nhất của xuất tinh sớm nguyên phát là rối loạn trong hệ thống dẫn truyền serotonin – chất trung gian dẫn truyền thần kinh quan trọng trong kiểm soát xuất tinh. Sự thiếu hụt nó có thể khiến xuất tinh sớm. Đây là cơ chế chính rõ ràng nhất cho đến hiện nay, cũng được xem là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xuất tinh sớm nguyên phát.
Bên cạnh đó, các bất thường thần kinh như chấn thương sọ não, Parkinson, thoái hóa não, tổn thương tủy sống, tăng cảm giác ở dương vật hoặc quy đầu, rối loạn nội tiết (giảm testosterone, bệnh lý tuyến giáp), và viêm tuyến tiền liệt mạn tính (chiếm khoảng 20-30%) cũng là yếu tố liên quan.
Ngoài ra, xuất tinh sớm và rối loạn cương dương thường đi kèm cùng nhau và tạo thành vòng xoáy bệnh lý. Người bị rối loạn cương có xu hướng cố gắng “ra nhanh” do lo sợ mất độ cương, trong khi xuất tinh sớm lại làm tăng lo âu, khiến cương không đạt tối đa và làm nặng thêm tình trạng rối loạn cương dương.
Nhóm tâm lý – xã hội:
Nhóm nguyên nhân này thường gặp ở các thể xuất tinh sớm biến thiên và chủ quan. Nhiều nam giới bị ảnh hưởng bởi những quan niệm sai lệch về thời gian quan hệ, thường bắt nguồn từ phim khiêu dâm, mạng xã hội hoặc các nguồn thông tin thiếu kiểm chứng. Những kỳ vọng không thực tế này dễ tạo ra áp lực tâm lý, dẫn đến căng thẳng và giảm khả năng kiểm soát xuất tinh.
Ngoài ra, sang chấn tâm lý thời thơ ấu, như từng bị lạm dụng tình dục, hoặc lớn lên trong môi trường nghiêm khắc, coi tình dục là điều tội lỗi, có thể để lại ảnh hưởng lâu dài lên phản xạ tình dục và kiểm soát xuất tinh. Những mâu thuẫn trong đời sống hôn nhân, đổ vỡ quan hệ, hoặc thiếu kết nối cảm xúc trong cặp đôi cũng được xem là yếu tố góp phần làm trầm trọng tình trạng xuất tinh sớm.
Nhóm thói quen và hành vi:
Các yếu tố hành vi như lạm dụng rượu bia, thuốc lá có thể làm trầm trọng thêm tình trạng xuất tinh sớm, đặc biệt khi đi kèm với các rối loạn cương dương hay suy giảm hormone testosterone.
Một hành vi phổ biến ở nam giới trẻ là thủ dâm. Mặc dù hiện chưa có bằng chứng khoa học xác nhận thủ dâm gây xuất tinh sớm, nhưng một số nghiên cứu mô tả rằng việc thủ dâm thường xuyên trong môi trường kín đáo, trạng thái vội vã, lo lắng và có thể tạo thành phản xạ xuất tinh nhanh. Dần dần, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát xuất tinh trong các tình huống giao hợp thực tế.
“Hiện nay, vẫn còn nhiều tranh luận và chưa có sự thống nhất về định nghĩa xuất tinh sớm.” – Ths. Bs. Nguyễn Khoa Bình chia sẻ (Ảnh: NVCC)
Hiện nay có những phương pháp điều trị xuất tinh sớm nào đang được áp dụng phổ biến, thưa bác sĩ?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Điều quan trọng nhất là xác định đúng nguyên nhân, từ đó áp dụng hệ thống điều trị phù hợp. Thông thường, các phương pháp cần được phối hợp đồng thời để đạt hiệu quả tối ưu.
Đầu tiên là tư vấn tâm lý cho cá nhân hoặc cặp đôi, nhằm giảm căng thẳng và tạo nền tảng tinh thần vững vàng cho quá trình điều trị.
Tiếp theo là liệu pháp hành vi, bao gồm các bài tập kiểm soát xuất tinh. Phổ biến nhất là kỹ thuật “start-stop” (bắt đầu rồi dừng lại) và “squeeze technique” (siết quy đầu), giúp người bệnh rèn luyện khả năng kiểm soát.
Thứ ba là điều trị bằng thuốc. Bác sĩ có thể chỉ định cho nam giới sử dụng các dạng bôi hoặc xịt gây tê để giảm kích thích tại chỗ, hoặc kê đơn thuốc uống giúp ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin, hỗ trợ kiểm soát xuất tinh hiệu quả hơn.
Cuối cùng là can thiệp phẫu thuật: đây không phải là phương pháp điều trị tiêu chuẩn trong xuất tinh sớm. Một số kỹ thuật như cắt chọn lọc thần kinh lưng dương vật hoặc cấy vật liệu dưới da dương vật từng được thử nghiệm nhằm giảm cảm giác kích thích. Tuy nhiên, các thủ thuật này tiềm ẩn nguy cơ cao như dị cảm, mất cảm giác vĩnh viễn hoặc rối loạn cương, và chưa được xác nhận hiệu quả qua các nghiên cứu lớn có đối chứng. Do đó, phẫu thuật chỉ nên được cân nhắc trong những trường hợp cá biệt, sau khi tất cả các biện pháp điều trị nội khoa và hành vi đều thất bại, và bệnh nhân đã được tư vấn kỹ về rủi ro.
Với trường hợp có nguyên nhân thứ phát, hướng điều trị sẽ tùy thuộc vào trường hợp cụ thể. Ví dụ, nếu bệnh nhân lớn tuổi bị suy giảm testosterone, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung hormone nếu như không có chống chỉ định và kết hợp các phương pháp hỗ trợ khác.
Bác sĩ có thể chia sẻ tình trạng xuất tinh sớm ở nam giới Việt Nam có gia tăng trong những năm gần đây không, và đâu là nguyên nhân góp phần vào xu hướng này?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Hiện tại, Việt Nam chưa thể triển khai các nghiên cứu về tỷ lệ xuất tinh sớm trong cộng đồng do điều kiện chưa phù hợp. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng tỷ lệ này tương đương thế giới (khoảng 30%), cho thấy đây là vấn đề khá phổ biến.
Số lượng nam giới đến khám ngày càng tăng, nhờ truyền thông về sức khỏe nam khoa phát triển, giúp giảm rào cản tâm lý và nâng cao nhận thức về tình dục. Đồng thời, kỳ vọng từ đối tác cũng tạo động lực để quý ông chủ động cải thiện bản thân.
Bên cạnh đó, phim ảnh và mạng xã hội khiến không ít bạn trẻ hoang mang khi không quan hệ được lâu dù thực tế không thật sự mắc bệnh, từ đó thúc đẩy nhu cầu đi khám. Ngoài ra, việc lạm dụng thủ dâm trong đời sống số cũng góp phần gây rối loạn tình dục, làm tăng tỷ lệ thăm khám ở người trẻ.
“Bên cạnh đó, phim ảnh và mạng xã hội khiến không ít bạn trẻ hoang mang khi không quan hệ được lâu dù thực tế không thật sự mắc bệnh.” (Ảnh: Tư liệu)
Nhiều nam giới vẫn mặc cảm và chịu định kiến khi đi khám xuất tinh sớm. Theo bác sĩ, làm sao để họ tự tin hơn trong việc điều trị?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Quả thật hiện nay, nhiều nam giới vẫn e ngại khi đi khám các vấn đề sức khỏe Nam Khoa do tâm lý tự ti, e ngại. Điều này cũng dễ dẫn đến việc tự ý sử dụng sản phẩm không rõ nguồn gốc hoặc tìm đến cơ sở kém uy tín.
Hiện nay, các bác sĩ Nam khoa không chỉ điều trị mà còn tích cực truyền thông, giúp cộng đồng hiểu rằng đây là vấn đề phổ biến, không quá phức tạp và hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả. Các phòng khám sức khỏe nam khoa cũng đang được đầu tư hơn nhằm đảm bảo sự riêng tư tuyệt đối, 1-1 với bác sĩ trong phòng kín đáo tách biệt, không chỉ giúp tăng sự thoải mái mà còn góp phần nâng cao hiệu quả tư vấn và điều trị các vấn đề nhạy cảm của nam giới.
Bên cạnh đó, cần tăng cường phối hợp với các đơn vị chuyên trách nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm hỗ trợ và hoạt động của các cơ sở khám chữa bệnh. Việc này giúp hạn chế tình trạng nam giới điều trị sai cách tại nơi không đảm bảo, phải chuyển đến bệnh viện xử lý lại từ đầu.
Nhiều nam giới lựa chọn gel, thuốc xịt hoặc thực phẩm chức năng để cải thiện tình trạng xuất tinh sớm. Việc này ảnh hưởng ra sao đến hiệu quả điều trị y khoa, thưa bác sĩ?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Việc nam giới lựa chọn gel, thuốc xịt hoặc thực phẩm chức năng để cải thiện tình trạng xuất tinh sớm mà bỏ qua quá trình điều trị tại các bệnh viện uy tín sẽ tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Khi tự ý điều trị, nam giới có thể bỏ lỡ cơ hội được can thiệp y khoa đúng cách. Việc áp dụng các phương pháp không chính thống thường dẫn đến thất bại, khiến họ mất dần sự tự tin và khó phục hồi sau này.
Bên cạnh đó, nhiều sản phẩm hỗ trợ trôi nổi trên thị trường không được kiểm định, tiềm ẩn nguy cơ chứa chất cấm và gây ra tác dụng phụ nguy hiểm.
Ngoài ra, các loại thuốc xịt hoặc thuốc bôi nếu dùng không đúng cách sẽ gây biến chứng. Với trường hợp nhẹ, các sản phẩm này có thể làm kích ứng da, nặng hơn là ảnh hưởng đến đối tác nếu thuốc dính vào cơ thể họ, làm gián đoạn cuộc vui.
Bản chất của những sản phẩm này là gây tê, nên nam giới lạm dụng hoặc sử dụng sai cách có thể dẫn đến giảm phản xạ và suy giảm chất lượng cương. Thực tế, các loại thuốc này cần được bác sĩ chỉ định cụ thể. Với những trường hợp đã có dấu hiệu rối loạn mà vẫn tự ý dùng, có thể dẫn đến nguy cơ mất hoàn toàn khả năng quan hệ, khiến tình trạng trở nên nghiêm trọng và việc điều trị về sau cũng phức tạp hơn nhiều.
“Khi tự ý điều trị, nam giới có thể bỏ lỡ cơ hội được can thiệp y khoa đúng cách.” (Ảnh: Tư liệu)
Xuất tinh sớm cũng ảnh hưởng đến đời sống tình dục và cảm xúc trong mối quan hệ. Theo bác sĩ, người bạn đời nên hỗ trợ ra sao để nam giới điều trị đạt hiệu quả tốt nhất?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Trong quá trình điều trị, chúng tôi nhận thấy nhiều người vợ hoặc bạn đời rất thấu hiểu, biết cách tạo môi trường tâm lý tích cực để nam giới cảm thấy an tâm, sẵn sàng đi khám và duy trì thói quen sống lành mạnh. Sự đồng hành này thường mang lại hiệu quả rõ rệt, giúp cải thiện tình trạng xuất tinh sớm một cách đáng kể.
Ngược lại, ở những mối quan hệ thiếu sự chia sẻ và giao tiếp, vấn đề dễ bị đẩy đi xa hơn, trở thành nguyên nhân âm thầm gây rạn nứt.
Xuất tinh sớm là tình trạng có thể điều trị hiệu quả nếu cả hai cùng phối hợp. Vì vậy, bác sĩ luôn khuyến khích các cặp đôi cùng tham gia tư vấn. Khi có sự đồng cảm và hỗ trợ từ cả hai phía, kết quả điều trị sẽ toàn diện và bền vững hơn.
Theo bác sĩ, nam giới nên làm gì để hạn chế tình trạng xuất tinh sớm?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Với những trường hợp xuất tinh sớm nguyên phát, nếu nam giới nhận thấy thời gian “về đích” quá nhanh và không thoải mái với điều đó, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được kiểm tra và đánh giá đúng tình trạng.
Ngoài ra, những thay đổi trong sinh hoạt và luyện tập thể thao cũng tác động tích cực đến cơ thể phái mạnh, bao gồm tình dục. Nam giới nên duy trì thói quen sống lành mạnh như ngủ đủ, hạn chế căng thẳng, rèn luyện thể chất thường xuyên. Khi thể lực được cải thiện, hiệu quả trong chuyện chăn gối cũng sẽ được nâng cao. Đây là nền tảng vững chắc cho đời sống tình dục viên mãn hơn.
Ngoài ra, phái mạnh có thể áp dụng các bài tập hỗ trợ như kegel nhằm tăng khả năng điều khiển hoạt động xuất tinh. Một số phương pháp hành vi như “start- stop” hoặc kỹ thuật siết quy đầu cũng mang lại hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, nam giới nên thực hiện nhẹ nhàng, tránh tạo áp lực hoặc khiến bản thân cảm thấy gò bó trong quá trình rèn luyện.
“Những thay đổi trong sinh hoạt và luyện tập thể thao cũng tác động tích cực đến cơ thể phái mạnh, bao gồm tình dục.” (Ảnh: Tư liệu)
Cuối cùng, theo bác sĩ, nam giới nên đi thăm khám tình trạng xuất tinh sớm khi xuất hiện những dấu hiệu nào đáng lưu ý?
ThS. Bs. CKI. Nguyễn Khoa Bình: Có một số dấu hiệu điển hình mà nam giới nên thăm khám tại các bệnh viện uy tín:
– Nếu nam giới cảm thấy không hài lòng với thời gian xuất tinh của bản thân, cảm giác “ra quá nhanh”, đây có thể là dấu hiệu cần lưu ý. Với trường hợp như vậy, việc thăm khám sẽ giúp đánh giá chính xác tình trạng của bệnh nhân.
– Một dấu hiệu khác là mất khả năng kiểm soát xuất tinh, nghĩa là quý ông dù có cố gắng kiềm chế nhưng vẫn không thể làm chủ được thời điểm xuất tinh như ý muốn.
– Bên cạnh đó, nam giới cũng nên lưu tâm khi thiếu tự tin trong chuyện tình dục, không còn thoải mái như trước, hoặc chất lượng chăn gối trong mối quan hệ có chiều hướng giảm sút.
– Ngoài ra, các yếu tố như cơ thể thường xuyên mệt mỏi, dương vật khó cương hoặc cương kém vào buổi sáng cũng có thể là những dấu hiệu liên quan đến chức năng sinh lý. Nếu nhận thấy những thay đổi này, nam giới nên sớm tìm đến bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Cảm ơn bác sĩ đã dành thời gian chia sẻ cùng ELLE Man Việt Nam!
***
ELLE Man Health Talk là chuyên mục phỏng vấn các chuyên gia uy tín trong lĩnh vực y khoa, tâm lý và sức khỏe cộng đồng, nhằm mang đến góc nhìn khoa học, toàn diện và cập nhật về những vấn đề sức khỏe thiết yếu của nam giới hiện đại. Từ da liễu, thể lực đến tâm lý và sinh lý,… chuyên mục không chỉ cung cấp thông tin đáng tin cậy mà còn khuyến khích phái mạnh chủ động chăm sóc sức khỏe một cách thông minh và bền vững.
