thói quen
Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam hiện khoảng 73,7 tuổi (nam giới trung bình là 71,1 tuổi, còn nữ giới khoảng 76,5 tuổi). Nhưng ở một số vùng trên thế giới, người dân thường sống khỏe mạnh và năng động đến tận tuổi 90, thậm chí hơn. Điều thú vị là họ đạt được điều này mà không cần dựa vào thực phẩm bổ sung, tắm lạnh, hay những bí quyết sống lâu hiện đại đang được quảng bá. Các vùng đất mà người trường thọ sinh sống được gọi là Blue Zone.
BLUE ZONE LÀ GÌ?
Thuật ngữ Blue Zone được nhà nhân khẩu học Michel Poulain đặt ra vào năm 2000 khi nghiên cứu số lượng người sống thọ phi thường ở đảo Sardinia (Ý).
Đến năm 2005, nhà thám hiểm kiêm tác giả Dan Buettner, cùng các nhà nhân khẩu học và dịch tễ học, đã xác định thêm những vùng đất khác có tỉ lệ người sống trên 100 tuổi cao bất thường.
5 Blue Zones nổi tiếng hiện nay gồm có:
– Okinawa, Nhật Bản
– Sardinia, Ý
– Icaria, Hy Lạp
– Nicoya, Costa Rica
– Loma Linda, California, Mỹ
Vậy, các cư dân đến từ vùng đất này đã có những thói quen nào góp phần giúp họ sống khóe mạnh và hạnh phúc?
II. CÁC THÓI QUEN GIÚP BẠN SỐNG KHỎE MẠNH HƠN
Giảm căng thẳng qua các nghi thức cầu nguyện thói quen
Một trong những thói quen nổi bật là thực hiện các nghi thức giảm căng thẳng, từ cầu nguyện, thiền định cho đến tưởng nhớ tổ tiên. Những hoạt động này không chỉ giúp tâm trí chúng ta tĩnh lặng, giảm lo âu mà còn củng cố cảm giác kết nối và niềm tin, từ đó nâng cao sức mạnh tinh thần.
Bên canh đó, thiền và các hình thức rèn luyện nội tâm khác còn được chứng minh là giảm hormone căng thẳng, bảo vệ não bộ, đồng thời cải thiện khả năng kiểm soát cảm xúc.
Trên thực tế, khi stress kéo dài, cơ thể dễ sản sinh quá nhiều cortisol, một loại hormone làm tăng tốc độ lão hóa tế bào và gia tăng nguy cơ bệnh tật. Ngoài ra, căng thẳng mãn tính còn khiến vùng não quan trọng cho trí nhớ và học tập bị thu nhỏ. Chính vì vậy, việc xây dựng những “khoảng chậm” trong ngày, thông qua các nghi thức tinh thần hoặc thói quen thư giãn, trở thành bí quyết cốt lõi để duy trì sức khỏe và tuổi thọ.
Sống có mục đích ( “Ikigai”) thói quen
Một điểm chung ở các cộng đồng Blue Zones là họ đều nuôi dưỡng một ý thức mạnh mẽ về mục đích sống. Người Okinawa duy trì “Ikigai”, tạm gọi là triết lý tìm kiếm “lý do để tồn tại”. Trong khi đó, người Nicoya gắn bó với “Plan de Vida”, được xem như mục đích tâm hồn, khuyến khích lối sống chậm rãi, hài hòa với giá trị cá nhân.
Sống có mục tiêu rõ ràng không chỉ mang lại định hướng và ý nghĩa trong những giai đoạn khó khăn, mà còn giúp con người tự tin hơn, lạc quan hơn và duy trì động lực mỗi ngày. Đây cũng được xem là yếu tố góp phần kéo dài tuổi thọ, bởi khi tinh thần mất đi mục đích, khả năng duy trì chức năng sống sẽ dần suy giảm.
Đặt ưu tiên cho các mối quan hệ xã hội
Các cộng đồng trong Blue Zones phát triển nhờ sự gắn kết xã hội bền chặt. Người Sardinia duy trì lối sống xoay quanh gia đình và cộng đồng nhỏ gắn bó. Ở đó, những cụ già trăm tuổi không chỉ được kính trọng mà còn trở thành điểm kết nối, chia sẻ câu chuyện và tình cảm như thể là người thân.
Tại Okinawa, truyền thống “Moai” – những nhóm bạn gắn bó trọn đời – đóng vai trò quan trọng. Đây không chỉ là vòng tròn bạn bè mà còn là nơi chia sẻ giá trị, mục tiêu và niềm tin, giúp con người tìm thấy sự đồng điệu.
Những mối quan hệ xã hội giàu sự hỗ trợ không loại bỏ căng thẳng, nhưng giúp con người đối diện nó nhẹ nhàng hơn. Việc được sẻ chia, cùng cười hay chỉ đơn giản ngồi cạnh người thấu hiểu giúp hệ thần kinh cân bằng trở lại. Kết quả là những ai duy trì được mối liên kết vững chắc thường sống thọ hơn, ít bệnh mãn tính hơn và có sức bật tinh thần tốt hơn trước thử thách.
Chế độ ăn uống giàu thực vật
Chế độ ăn của các cộng đồng Blue Zones tương đồng với mô hình Địa Trung Hải: Hạn chế muối, đường tinh luyện, ưu tiên thực phẩm có nguồn gốc thực vật, cá và chất béo lành mạnh như dầu ô liu. Một chế độ cân bằng, giàu omega-3, chất xơ và lợi khuẩn không chỉ bảo vệ sức khỏe thể chất mà còn hỗ trợ điều hòa tâm trạng, cải thiện trí nhớ và chức năng nhận thức. Ngược lại, tiêu thụ quá nhiều đường và thực phẩm chế biến sẵn dễ dẫn đến tâm trạng thất thường, mệt mỏi và gia tăng nguy cơ lo âu, trầm cảm.
Người dân Blue Zones cũng rất chú trọng đến lượng ăn. Người Okinawa nổi tiếng với triết lý Hara Hachi Bu – dừng lại khi no khoảng 80% thay vì ăn tới no căng. Thói quen này giúp tránh dư thừa năng lượng và hạn chế các rủi ro sức khỏe liên quan đến ăn quá mức.
Hơn hết, việc ăn uống có chánh niệm khuyến khích chúng ta sống chậm lại, lắng nghe cơ thể và cảm nhận rõ hơn nhu cầu thực sự của mình.
Vận động tự nhiên mỗi ngày
Các cộng đồng Blue Zones không đặt nặng những buổi tập luyện bài bản mà ưu tiên vận động tự nhiên trong sinh hoạt hằng ngày. Đó có thể là đi bộ, làm vườn, nấu ăn hay đạp xe. Đây là những hoạt động nhẹ nhàng nhưng duy trì đều đặn suốt đời.
Lối sống này giúp cơ thể dẻo dai, tâm trạng cân bằng và tinh thần minh mẫn hơn. Vận động tự nhiên còn làm giảm viêm, bảo vệ tim mạch và kích thích những vùng não liên quan đến trí nhớ cũng như khả năng học hỏi.
Không cần đến phòng gym hay thiết bị hiện đại, chính nhịp sống gắn liền với thiên nhiên và những công việc giản đơn lại trở thành nền tảng cho sức khỏe bền vững và tuổi thọ đáng ngưỡng mộ ở các vùng đất trường thọ.
_________
Bài: Thùy Dung
Tham khảo: verywellmind