Cử đẩy nằm trong nội dung thi đấu Olympic, nhưng đã trở nên quen thuộc với giới tập gym đại trà. Đây là một bài tập hỗn hợp gồm hai động tác: Nhấc tạ lên vai (Clean) và nhấc tạ lên đầu (Jerk). Thực hiện liên tục hai động tác này đòi hỏi nhiều phẩm chất của người tập.
Một số người cho rằng, giai đoạn 1 của bài cử đẩy (Clean) mới là giai đoạn khó hơn. Tuy nhiên, điều này không đúng lắm. Ở môi trường thi đấu đỉnh cao, với mức tạ rất nặng, giai đoạn 2 (Jerk) mới thực là vấn đề nan giải dù không yêu cầu nhiều sức mạnh như giai đoạn 1.
HLV đồng thời nguyên vận động viên Olympic, Dresdin Archibald sau khi phân tích lý do, đã rút ra những kết luận như sau cho dân tập gym:
1. Vạn sự khởi đầu nan
Để việc thực hiện “jerk” được dễ dàng hơn, thì phải “clean” cho tốt. Nên nhớ: “Jerk” từ khung đỡ tạ là một chuyện. Nhưng “jerk” sau khi đã thực hiện “clean” là chuyện khác.
Bởi vì, người tập gym không thực hiện bài tập này chỉ chịu sức ép về thể chất mà còn cả sức ép về tinh thần. Thanh đòn đè nặng lên vai, người tập thì đã mệt, vầy mà phải nâng nó lên lần nữa. Bạn nhận thức được rằng điều đó khó cỡ nào. Nhiều người vì nghĩ như thế nên đã vô tình bỏ cuộc hay không tạo đủ lực chân cần thiết (Nguyên văn tiếng Anh: leg drive – Hiểu nôm na, bạn ép bàn chân lên sàn nhà, qua đó tạo ra độ căng cho cơ thể, giúp bạn có một bệ đỡ chắc để nâng tạ). Suy cho cùng, nếu bạn nghĩ mình sẽ thất bại, bạn đang nhường chiến thắng cho tạ.
Cũng bởi sự mệt mỏi về thể chất lẫn tinh thần mà người đẩy tạ thường thực hiện bài “Clean” nửa vời nhằm trữ năng lượng cho bài “jerk”. Như vậy, khi đang ở vị trí đỡ tạ, bạn sẽ phải điều chỉnh lại thanh đòn hay thay đổi khoảng cách tay để tránh bị tạ đè. Làm vậy chỉ mất thời gian, phí năng lượng.
2. Chưa hạ người đủ sâu
Nhiều vấn đề về kĩ thuật trong cử đẩy khi tập gym có liên quan đến sức nặng của phần “clean”. Một số người có thói quen bắt đầu phần “jerk” quá sớm khi mới vừa xong phần “clean”. Họ đã quá vội vã nhảy vào phần “jerk”.
Điều này thường gặp ở những người dễ dàng thực hiện bài “clean”. Chính điều đó khiến họ tự tin rằng mình đủ khả năng xử luôn bài “jerk” ngay lập tức, mà không biết rằng họ đã bỏ qua khâu chuẩn bị.
Trước khi nhấc tạ qua đầu, bạn nên hơi hạ người xuống để trợ lực. Những người tập vội vàng, đã không hạ người đủ sâu. Thêm vào đó, họ còn hạ thấp khuỷu tay, khiến bản thân mất đà và phải ném thanh đòn về phía trước.
Thói quen này thường gặp ở những ngưởi chuyển sang Crossfit. Có một bài tập mang tên Thruster. Bài tập kết hợp gánh đùi trước (Front Squat) với nhấc tạ qua đầu (Overhead Press). Thực tế, bài “clean” và bài “jerk” như hòa làm một và họ đỡ sức rất nhiều.
Một trường hợp khác nữa là bắt đầu bài “jerk” muộn màng. Thanh đòn thì cứ trên vai vai, thời gian thì cứ trôi đi, còn khán giả thì cứ căng mắt chờ đợi thanh đòn được nhấc qua đầu.
Nếu trường hợp ban đầu là vì quá tự tin thì trường hợp thứ hai là do thiếu tự tin dẫn đến chần chừ. Cứ chờ hoài, thanh tạ chẳng nhẹ bớt chút nào, mình chẳng mạnh thêm tí nữa.
Giải pháp là canh thời gian chuẩn xác. Không quá sớm, không quá trễ. Việc canh thời gian tùy thuộc vào cơ thể mỗi người, bao gồm yếu tố tâm lý và ưu tiên của bạn. Nhưng cứ qua luyện tập, bạn sẽ cải thiện được vấn đề này.
3. Phụ thuộc nhiều vào sức mạnh
Trong thi đấu đỉnh cao ngày xưa, ít ai thực hiện “jerk” thất bại. Có lẽ do tạ ngày trước không nặng như bây giờ, nhưng chủ yếu là do vận động viên quá khỏe. Nhiều người thực hiện “jerk” cứ như đang “press” (“jerk” là “giật”, “press” là “đẩy”, “jerk” đòi hỏi yếu tố kĩ thuật). Có những lúc, vận động viên hơi lùi vể phía sau và vô hình chung đẩy thanh tạ về phía trước.
Nếu chỉ dựa vào sức mạnh thì nguy cơ chấn thương cao và không ai cũng đủ sức thực hiện, cho nên kĩ thuật phải đặt lên hàng đầu. Nhất là với phụ nữ, những người không sở hữu sức thân trên tốt như đàn ông. Thú vị thay, phụ nữ lại là người thực hiện “jerk” tốt hơn đàn ông. Điều đó cho thấy kĩ thuật có tầm quan trọng như thế nào.
4. Đừng đánh giá thấp tiểu tiết
Có thể thấy rằng, bài tập gym cử tạ không đơn giản như ta tưởng. Những ai tập Crossfit hay những người đang sử dụng cử tạ trong giáo án tập gym, hãy chú ý đến những chi tiết nhỏ nhặt nhất. Bỏ qua tiểu tiết, kiêu binh tất bại.
Xem thêm
Quái vật thể hình Pivet Madkilla: Sát thủ trọng lực
Quái vật thể hình Lazar Novovic: Siêu nhân xứ Serbia
___
Phúc (Tạp chí Phái Mạnh ELLE Man. Nguồn: Breaking Muscle)