Hellbound – Trước bất định, ta còn đức tin gì?

Bài ELLE Man

Đánh bại vị trí quán quân của Squid Game trên Netflix, đứa con tinh thần mới nhất của đạo diễn Yeon Sang-ho phản ánh vấn nạn xã hội nhức nhối trong những năm gần đây của Hàn Quốc: văn hoá giáo phái (cult culture) và ranh giới giữa đúng - sai và đức tin. 

Nổi danh từ trước qua những phim điện ảnh và hoạt hình đậm chất phản ánh xã hội như “Train to Busan” (2016)  và “The King of Pigs” (2011), không lạ gì khi tựa phim chuyển thể từ truyện webtoon Hellbound mới nhất trong năm 2021 của đạo diễn họ Yeon lại nói về thực tại đen tối mới. 

Liệu có duy nhất một chân lý ?

Mở đầu Hellbound, người đàn ông cố chạy trốn bởi ba con quái vật siêu nhiên nhưng không thoát khỏi tiên báo về cái chết. Điều này dẫn đến cuộc đấu tranh của hai phe. Đại diện cho phía “đức tin” – Hội Chân Lý Mới – được hậu thuẫn bởi Hội Mũi Tên, chiêu dụ người gia nhập rằng việc bị “đẩy xuống địa ngục” như cái chết của người đàn ông kia là do con người phạm quá nhiều tội lỗi. Những người đại diện cho phe pháp luật bao gồm luật sư Min Hye-jin (Kim Hyun-joo) và cảnh sát Jin Kyeong-hoon (Yang Ik-june) kiên quyết tìm ra thủ phạm và bảo vệ những người “tội lỗi”.

Hội Chân lý mới được dẫn dắt bởi Jeong Jin-soo (Yoo Ah-in), người cũng nhận được tiên báo về cái chết từ khi ở độ tuổi 20. Anh ra sức thuyết giảng rằng những kẻ tội lỗi phải chịu sự trừng phạt kinh hoàng của Chúa, và cách tốt để sống là học cách sống cho tốt. Điều khá lạ lùng ở đây là những kẻ phục tùng cho Hội Chân lý mới và Hội Mũi tên là những cô cậu bé ở độ tuổi vị thành niên.

Diễn viên Yoo Ah-in trong phim Hellbound.
Giáo chủ Jeong Jin-soo với nội tâm giằng xé, đầy mâu thuẫn nhưng cũng đáng thương là vai diễn mới tạo nên dấu ấn cho Yoo Ah-in.

Những năm gần đây, giáo phái là đề tài sôi nổi khiến cả xã hội Hàn Quốc phải đau đầu. Vụ chìm phà Sewol, cựu tổng thống Park Geun-hye vào tù, đặc biệt là vụ giáo phái Tân Thiên Địa lan toả đại dịch Covid khiến cả mọi người sợ hãi về sự cuồng tín. Ở một xã hội có sự chênh lệch giàu nghèo lớn và hệ thống pháp luật còn lỏng lẻo, người ta cần tìm kiếm một ý nghĩa nào đó để cứu bản thân khỏi khủng hoảng niềm tin. Ở giáo phái, những vị lãnh đạo có cách dẫn dắt thuyết phục kèm lời hứa hẹn về việc giải quyết những câu hỏi lớn, được xem là “cứu tinh” cho cuộc đời họ. 

Sự nổi tiếng của Hội Chân lý giải thích cho việc người dân mất lòng tin về công lý được thực thi và đạo đức vốn có. Thực trạng luật pháp lỏng lẻo của hàn Quốc trước những tội danh ấu dâm, giết người dã man, và những nạn nhân của vụ án không được đền bù thoả đáng cho mất mát về vật chất và tinh thần khiến người người ta càng trông chờ vào hai giáo phái này. Việc công khai danh tính người được xem là “tội lỗi” qua streaming khiến người xem liên tưởng đến việc thanh trừng phù thuỷ thời trung cổ. Hàng loạt trẻ vị thành niên bị cuốn vào sự tương tác và bạo lực, vốn được châm ngòi bởi tâm lý thể hiện bản thân, đòi hỏi sự công bằng. Đây là một chi tiết cực kỳ thú vị, mới mẻ và vô cùng thực tế khi nói về nét riêng biệt của giáo phái Hàn Quốc, có phần mang nhiều tính cộng đồng nhiều. 

streamer Lee Dong-wook
Nhân vật streamer xuất hiện ở nhiều tập phim khiến người xem cảm thấy khó chịu lẫn thích thú khi phản ánh về sự nguy hiểm của mạng xã hội.

Tuy nhiên, những cú twist sau đó tạo ra những cung bậc cảm xúc lẫn lộn. Những tập đầu, người xem có ác cảm với những lời thoại mang tính tẩy não của giáo chủ Jeong In-soo (Yoo Ah-in). Nhưng từ tập sau khi thấy sự tử tế của nhân vật này, khiến người xem không rõ đây là người tốt hay xấu. Cảnh Hee-jung (Lee Re) vỗ về người cha cảnh sát Kyeong-hoon (Yang Ik-june) khi đau buồn khiến chúng ta đặt câu hỏi: “Liệu chúng ta nên giành cảm xúc như thế nào với những con người này?”

Trước giờ, ta hay nghe “Chân lý chỉ có một”. Hellbound là phản đề cho câu nói khi hỏi lại người xem: “Liệu phải luôn dẫn đến đúng, và ngược lại? Đây là một câu hỏi khó trả lời, kể cả với những người làm công việc thực thi công lý?”. Điều này thể hiện hội luật gia Sodo: Liệu cách họ bảo vệ gia đình của “tội đồ” có thực sự đúng đắn?

phim hellbound

Đề cập chủ đề thời sự nóng hổi, Hellbound lại được xây dựng từ bộ webtoon cùng của tác giả Yeon Sang-ho từ năm 2002. Trước khi trở thành series đứng hạng 1 trên Netflix, ông từng cho ra mắt sản phẩm dưới dạng phim hoạt hình ngắn 11 phút cùng năm sáng tác. Hellbound là series phim đầu tay của vị đạo diễn kiêm nhà sản xuất này. Trước khi phát hành chính thức trên Netflix, series được trình chiếu vào tháng 9 tại Liên hoan phim Quốc tế Toronto 2021 và nhanh chóng thu hút sự chú ý của khán giả trên toàn cầu. Ba tập đầu tiên được trình chiếu tại Liên hoan phim BFI London và Liên hoan phim quốc tế Busan vào tháng 10. Đây là vinh dự cho xứ sở kim chi khi có drama đầu tiên tham dự quốc tế. 

webtoon Hellbound.
Một cảnh trong webtoon Hellbound đạo diễn Yeon Sang-ho được tái hiện chính xác trên phim.

Phim

Hellbound đặt ra câu hỏi về cách sống và chết của chúng ta 

Những trăn trở của các nhân vật chính lẫn phụ trước cái chết, cũng như cách họ chết suốt các tập phim khiến người xem đặt câu hỏi: chúng ta nên sống, và nên chết như thế nào? Ở ngoài đời thực, nếu nhận được điềm báo như những nhân vật kia, chúng ta và những người thân yêu phải đối diện ra sao?

Với những người phạm sai lầm lớn, cái chết kinh hoàng là điều giải thích được. Nhưng liệu tội lỗi có phải lý do duy nhất cho cái chết?

Đạo diễn Yeon Sang-ho không đưa cho người xem câu trả lời rõ ràng về mục đích sống, ý nghĩa cuộc đời. Chỉ là người xem hiểu được: cái chết không vị nể bất kỳ ai, dù mới chào đời hay phạm nhiều tội lỗi.  

Đến nay, tự do ý chí của con người vẫn là câu hỏi mở. Càng biết nhiều, đối diện với những dự định không thành, gắn bó với ai đó, ta càng sợ hãi và khó chấp nhận cái chết. Hội Chân Lý Mới đánh trúng vào khủng hoảng cá nhân và việc khó chấp nhận sự ra đi của con người. Tuy vậy, con người có quyền chọn cách tận hưởng cuộc sống từ những điều nhỏ bé. Hoặc gắn bó với người sẽ ra đi đến những giây phút cuối cùng. Giống điều người mẹ đã làm với đứa bé mới ra đời trong phim vậy. 

Train

 Dàn diễn viên gạo cội  bước khỏi vùng an toàn

Góp phần không nhỏ cho thành tích ngoài mong đợi của Hellbound đến từ những diễn viên đóng vai nhân vật tuyến trung tâm. Bản thân đạo diễn Yeon Sang-ho cũng coi đứa con tinh thần này là một cuộc chơi mới, và những diễn viên nhận vai cũng coi việc họ nhận vai như sự mạo hiểm. 

Dàn diễn viên trong Hellbound.
Dàn diễn viên đóng vai những nhân vật trung tâm của Hellbound. Từ trái qua: Yang Ik-sung, Yoo Ah-in, Kim Hyun-joo, Park Jeong-min, Won Jin-ah

Cái tên đầu tiên nhiều người nhắc đến là Yoo Ah-in, vốn thành công với Burning, Voice of SilenceSungkyunkwan Scandal. Nam diễn viên điển trai đã bị thu hút khi đọc tựa đề của series phim và trở thành “người hâm mộ cuồng nhiệt của bộ phim sau khi đọc kịch bản”. Anh đã muốn bắt tay làm việc và trở thành nhân vật trong bộ phim này. Sự quan tâm sâu sắc với nhân vật Jeong Jin-soo, và việc nghiên cứu kỹ lưỡng về những tổn thương tâm lý, diễn tiến nội tâm phức tạp khiến tài tử họ Yoo nhập vai hơn và khiến nhân vật khiến người xem vừa căm phẫn, vừa đáng thương cho vị giáo chủ này. 

Nam diễn viên Yoo Ah-In
Nam diễn viên Yoo Ah-In. Ảnh: Soompi

Review

Nữ diễn viên Kim Hyun-joo, từng chinh phục khán giả qua bộ phim Giày Thuỷ Tinh, từng do dự khi quyết định có nên nhận vai nữ luật sư Min Hye-jin trong HellboundCô từng “không chắc liệu mình có đủ điều kiện để thể hiện những biểu cảm và cảm xúc chân thực của các nhân vật trong webtoon hay không”. Tham gia vai diễn này cũng là cách để cô thử thách bản thân. Và nhân vật nữ luật sư cũng tạo nên nhiều cảm xúc trong lòng khán giả.

Nữ diễn viên Kim Hyun-Joo
“Với nhân vật Hye-jin của tôi, luật pháp là đức tin của cô ấy” – nữ diễn viên Kim Hyun-joo nhận định về nhân vật của mình. Ảnh: Soompi

Nhân vật khác cũng lấy đi nước mắt người xem là vị cảnh sát Jin Kyeong-hoon. Điều đặc biệt là nam diễn viên Yang Ik-sun ở ngoài đời sống độc thân và không có con. Sự cộng hưởng giữa Yang Ik-sun và Lee Re (đóng vai cô con gái Hee-jung) gây cảm xúc mạnh ở người xem về tình cha con. 

Với các diễn viên, bộ phim khiến họ suy nghĩ rất nhiều về đức tin. Đức tin, dù không phải tôn giáo, cũng là những giá trị cốt lõi mà con người có được. Ở những người thực thi công lý, đó là luật pháp. Ở người làm cha mẹ, đó là đứa trẻ có quyền được yêu thương. Nhưng sự bất định của cuộc sống khiến đức tín lung lay. Và con người phải học cách không dựa dẫm quá nhiều vào đức tin để tồn tại. 

 —

Tạp chí Phái mạnh ELLE Man

Bài: Vĩnh Anh

No more