Năm 2023, Taylor Swift đã cho phát hành "Midnights" ghi lại 13 đêm mất ngủ vì những nỗi sợ và lo lắng của mình. Những tưởng đó là album đen tối nhất thời hậu "Reputation", nhưng hóa ra "The Tortured Poets Department" ra mắt mới đây còn dằn vặt hơn thế.
The Tortured Poets Department khắc họa những vụn vỡ của Taylor Swift rất rõ nét như trong bản So Long, London hay tiếng thở dài trước khi vào nhạc của The Smallest Man Who Ever Lived. Album là tập hợp những suy tư của nữ ca sĩ về chuyện tình, chuyện nghề cũng như những gì mà một siêu sao tầm cỡ thế giới sẽ phải đối mặt trong cuộc đời mình.
“The Tortured Poets Department”: Những dòng thơ của một tâm hồn đã chết
Taylor Swift nổi tiếng là người sáng tạo dựa trên các trải nghiệm thật của bản thân mình. Đó có thể là trạng thái hạnh phúc của Lover, folklore, evermore… nhưng cũng có thể là những trầm uất của Reputation hay Midnights… Trên sân khấu phát biểu khi giành giải Album nhạc Pop của năm cho Midnights tại Grammy 2024, cô đã tuyên bố sẽ cho phát hành album phòng thu thứ 11 với một cái tên khiến nhiều khán giả cảm thấy thích thú, mà khi dịch nghĩa đó là “Những phường thơ bị tra tấn”.
Ảnh: Tư liệu
Ngay lập tức, người hâm mộ đã liên hệ nó với một nhóm chat của Joe Alwyn – người tình gắn bó lâu nhất với cô. Những tưởng đây sẽ là một album thời hậu chia tay nối từ Midnights với phiên bản mở rộng gồm ca khúc You’re Losing Me, thế nhưng hóa ra nó lại nói nhiều hơn thế. 31 ca khúc của album này là những áng thơ được phổ thêm nhạc, từ đó ghi lại rất nhiều biến động suốt một năm qua tuy có rất nhiều thành công nhưng cũng không ít những chuyện buồn phiền.
Ta thấy ở đó là những bài hát nói về Matty Healy – lead vocal của nhóm 1975 mà Taylor Swift đã cùng hẹn hò trong vài tháng sau khi chia tay với Joe Alwyn. Hình tượng của nhân vật này xuất hiện xuyên suốt, từ chiếc máy đánh chữ đầy tượng hình trong single mở đường Fortnight đến các chi tiết như việc lãng mạn hóa thuốc hút là chocolate (trong bài hát cùng tên album) hay các bản nhạc mà người này thích (Guilty As Sin?)… Ở đó Taylor đã viết về những cảm xúc của bản thân mình, trong một tình yêu mà cô đã dành đến những hơi tàn để bảo vệ nó, thế nhưng cái kết đau đớn là không tránh khỏi, cũng như tiêu đề của bài I Can Fix Him và phần bổ nghĩa đứng ngay sau nó: (No Really I Can).
Còn Joe Alwyn – người hẹn hò lâu nhất và cũng mang đến cho nữ ca sĩ những sự thăng hoa trong 4 dự án gần nhất – cũng đã xuất hiện tại đây. Taylor không nhắc đến nam tài tử một cách trực tiếp, thế nhưng việc dùng ẩn dụ lại khiến bài hát trầm buồn hơn thế. Nếu ở Lover, nữ ca sĩ từng tự hào gọi anh là London Boy với màu mắt xanh và một phong thái mà cô chưa từng nhìn thấy ở người nào khác, thì với So Long, London, Taylor tiết lộ cô không còn thấy thành phố sương mù là quê nhà nữa. Đó chỉ là điểm nhấn nhỏ, nhưng việc nhìn thấy tình yêu lụi tàn từ một nơi chốn từng là vương quốc giờ chỉ còn là một nơi lưu đày cũng đủ khắc họa những sự đau đớn trong nội tâm cô.
Ảnh: Tư liệu
Thế nhưng nổi bật trên hết vẫn là tình yêu dâng hiến và không câu nệ của nữ nghệ sĩ. Trong đó ca khúc But Daddy, I Love Him dễ gợi ta nhớ Nàng tiên cá Ariel và câu nàng nói khi vua Triton ngăn nàng đến gần mặt nước. Với Taylor Swift, vai trò người cha giờ là phán xét đến từ bên ngoài. Trong lời hát ấy, cô đùa rằng mình đã có những người con xinh với người đàn ông để cha cho mình đến với người ấy. Điều ấy phản ánh một sự khát khao được hiến dâng mình trong tình cảm thuần khiết. Dẫu vậy điều cô nhận lại chỉ là một lâu đài cát, còn những chàng trai thì thích phá hỏng “đồ chơi” của mình – như tựa ca khúc mà cô đặt tên là My Boy Only Breaks His Favourite Toys.
The Tortured Poets Department cũng đồng thời là một lời đáp trả lại giới truyền thông đã quá chú tâm vào đời tư của nữ ca sĩ. Tuy rất đúng đắn khi người hâm mộ kêu gọi Taylor chia tay Matty Healy vì những vấn đề của cá nhân này, thế nhưng Taylor vẫn gọi những gì xảy ra quanh mình là một “cơn lốc” của sự soi mói, đã phá hủy đi không gian riêng tư. Trong Who’s Afraid of Little Old Me? cô ví bản thân như một trò xiếc mà ai cũng dán mắt theo, còn khi bị giam trong lồng thì họ coi cô như đã điên loạn. Hay trong một bài khác của phiên bản mở rộng, cô cũng nhắm đến Kim Kardashian và mối thù từ lâu của mình, một cách tinh tế và cũng sâu cay…
Ảnh: Tư liệu
Thơ không dành cho ai?
Những nội dung trên có thể không quá xa lạ với phong cách của Taylor Swift, khi viết về những mối tình chính là sự nghiệp của cô, còn việc đáp trả ít nhiều đã được thể hiện một cách thành công trong album Reputation. Tuy vậy The Tortured Poets Department vẫn có nhiều điều mới mẻ, một trong số đó là về hình thức. Như tiêu đề, những bài hát này được viết ra bằng rất nhiều dòng thơ, vì vậy lời hát của album này vô cùng thơ mộng với nhiều hình tượng, ẩn dụ đặc sắc. Đó vừa là một vũ trụ khác trong Down Bad, nhưng cũng có thể là sự đa nghĩa trong từ viết tắt loml – vừa là “love of my life”, nhưng nhiều khả năng cũng có thể là “loss of my life”. Với việc trau chuốt vào mặt lời hát, The Tortured Poets Department có thể nói là album xuất sắc nhất của nữ ca sĩ trong khả năng viết lời và bày tỏ cảm xúc của mình.
Thế nhưng điều trên cũng đồng nghĩa với nếu làm không khéo, một album nhạc sẽ bị biến thành một tuyển tập thơ được phổ thêm nhạc. Và theo một cách nào đó, The Tortured Poets Department đã không tránh được điểm yếu nói trên. Theo đó album dài gần 2 giờ đồng hồ với các bài hát đa phần đều đều, không có cao trào, rất thiếu điểm nhấn. Với giai điệu kém bắt tai cùng lời hát tuy hay nhưng khó dài, quá nhớ, thì sự chán nản rất dễ xảy ra trong một thời đại mà nội dung ngắn luôn được ưu tiên.
Ảnh: Tư liệu
Cộng thêm vào đó, phần sản xuất của Jack Antonoff và Aaron Dessner lại quá quen thuộc, thiếu sự đột phá cũng khiến album thêm phần nhàm chán. Cả Jack và Aaron vẫn sử dụng piano và synthesizer như khi sản xuất folklore, evermore và Midnights, khiến các ca khúc như sự lặp lại các đĩa nhạc trước. Nếu ở Midnights yếu tố điện tử được Jack xử lý khá tốt trong các track như Anti-Hero hay Midnight Rain, thì ở The Tortured Poets Department, điều đó hoàn toàn vắng bóng. Điều này cũng được nhìn thấy khi anh sản xuất các album nhạc cho Lana Del Rey, Lorde và Clairo gần như tương đồng, khiến nghệ sĩ tính của các nghệ sĩ nói trên ít nhiều bị trung hòa bớt, trở nên giống nhau.
Vì vậy với một đĩa nhạc nặng về hình tượng và lời hát, thì phần sản xuất cần đặc sắc hơn để “gánh” phần giai điệu thiếu bắt tai do phải nương theo lời hát, thế nhưng đáng tiếc là dự án nói trên không có điều này. Do đó có thể thấy rằng đã đến lúc Taylor nên tìm đến các cộng sự mới, vì dẫu sao cả Jack và Aaron đã cùng đồng hành với nữ ca sĩ xuyên suốt các dự án qua. Người hâm mộ vẫn đang chờ đón những sáng tạo mới, chẳng hạn như những bản pop bắt tai, đi đầu xu hướng, nắm bắt thị trường… như thời 1989 hay Red, cùng sự hợp tác với đa dạng các nhà sản xuất như Max Martin hay Ryan Tedder…
Ảnh: Tư liệu
Dẫu vậy, The Tortured Poets Department vẫn là một đĩa nhạc rất đậm phong cách của Taylor Swift, trong cách truyền tải nội dung, thông điệp, cũng như là sự đổi mới của nữ ca sĩ trong địa hạt phổ thơ những ca khúc của mình. Có thể nó không phù hợp với các khán giả thích những ca khúc đi đầu trào lưu, nhưng với những người lặng lẽ quan sát cuộc sống và sự sáng tạo của nữ nghệ sĩ, thì đây chắc chắn là một đĩa nhạc không thể nào quên dành riêng cho họ. Và với bản thân của một nghệ sĩ, còn gì hạnh phúc hơn chính điều ấy?
