Trịnh Đình Lê Minh luôn biết cách nắm bắt những chi tiết đời thường nhỏ bé và làm chúng tỏa sáng trong các bộ phim của mình. cái nắm tay và ánh mắt của nhân vật, từng câu thoại đầy cảm xúc... đều được anh chăm chút, nâng niu. phải kiên trì mài dũa và đặt toàn bộ trái tim vào nghệ thuật, người đạo diễn mới có thể tạo ra những khung hình đậm chất thơ như thế.
Đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh chia sẻ với ELLEMAN Việt Nam về hành trình theo đuổi đam mê điện ảnh của anh, từ cậu học trò khao khát được kể câu chuyện của mình đến chàng sinh viên đứng giữa ngã ba lựa chọn nghề nghiệp, sau đó trở thành đạo diễn với loạt bộ phim gây ấn tượng Thưa Mẹ Con Đi (2019), Bằng Chứng Vô Hình (2020) và Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình (2024). Qua đó, ta thấy được chân dung của một đạo diễn luôn biết mình cần gì, kiên tâm bước theo điện ảnh giữa muôn vàn trăn trở và lựa chọn khác.
Xin chào Trịnh Đình Lê Minh! Niềm đam mê điện ảnh của anh bắt đầu thế nào?
Đam mê điện ảnh của tôi bắt đầu từ những năm cấp 3, lúc các diễn đàn phim ảnh đang nở rộ. Khi đó, tôi đã mong muốn được chia sẻ câu chuyện của mình bằng bộ môn nghệ thuật này. Lúc chọn trường đại học, tôi đăng ký Điện ảnh bên cạnh trường Kinh tế và trường Khoa học Xã hội và Nhân Văn. Rất may mắn, tôi đã đậu cả ba nguyện vọng (cười).
Thời điểm đó, học Điện ảnh là một lựa chọn khá rủi ro. Thị trường phim tư nhân đầu thập niên 2000 chỉ mới rục rịch chinh phục khán giả trở lại, và công tác đào tạo điện ảnh tại Việt Nam vẫn còn nhiều bất cập. Sau cùng, tôi quyết định học Kinh tế và Điện ảnh cùng một lúc. Trong bốn năm sinh viên, cuộc sống của tôi chỉ xoay quanh việc học, không còn thời gian làm thêm nhiều công việc khác. Thật may mắn là sau gần hai thập kỷ, tôi vẫn tiếp tục theo đuổi và gắn bó với điện ảnh.
Minh họa: Lương Như
Điều gì ở điện ảnh đã khiến anh say mê đến thế?
Tôi vẫn yêu điện ảnh bởi khả năng đi sâu vào các chi tiết rất nhỏ mà chúng ta dễ dàng lướt qua trong cuộc sống. Khi là một đạo diễn, tôi có cơ hội khai phá những khoảnh khắc đó. Điều này không chỉ nằm trong từng góc quay, mà còn ở diễn xuất, ánh sáng, bối cảnh… Tôi nghĩ, điện ảnh cũng tạo ra khoảng lặng để bản thân tôi và khán giả đi sâu vào chính tâm hồn mình.
Để miêu tả về ngôn ngữ điện ảnh của mình, anh sẽ chọn cụm từ nào?
Có lẽ tôi sẽ dùng vài tính từ đơn giản như “vương vấn” hoặc “xao xuyến”. Từ trước đến nay, tôi vẫn luôn hướng đến những điều giản dị, không quá hoa mỹ nhưng lại nhẹ nhàng chạm đến tầng cảm xúc sâu thẳm của con người. Đó cũng là điều tôi hy vọng khán giả sẽ thấy được sau khi xem phim của mình.
Trong những bộ phim anh đã thực hiện, tác phẩm nào để lại trong anh nhiều ấn tượng nhất?
Mỗi bộ phim đều là một đứa con tinh thần, và mỗi sự ra đời đều có lý do riêng. Nhưng nếu phải chọn, Thưa Mẹ Con Đi vẫn là dấu ấn nghệ thuật đáng nhớ với tôi.
Thưa Mẹ Con Đi là bộ phim đầu tay từ một người trẻ, vì thế nó dẫn tôi qua nhiều khoảng hẫng và thử thách. Tôi phải thuyết phục nhà đầu tư rằng mình đủ kỹ thuật và bản lĩnh, cũng như khẳng định đề tài bộ phim rất tiềm năng để thu hút khán giả. Ngoài ra, Thưa Mẹ Con Đi vẫn là một bộ phim độc lập, và tôi được thoải mái bộc lộ cá tính của mình. Sau tác phẩm này, tôi chính thức gia nhập thị trường điện ảnh Việt Nam.
Chắc hẳn anh cũng đã gặp nhiều khó khăn khi thực hiện “Thưa Mẹ Con Đi”?
Đúng vậy. Ban đầu, chúng tôi có nguồn tài trợ từ NSX, nhưng vì nhiều lý do, bộ phim chỉ nhận được 10% kinh phí. Điều này buộc tôi và mọi người phải tìm đến các quỹ đầu tư, và bản thân tôi cũng góp một phần nhỏ để bộ phim được sản xuất.
Khi nhìn lại, Thưa Mẹ Con Đi vẫn là bước đi mạo hiểm. Nó buộc tôi phải có niềm tin vào những gì mình theo đuổi, cả chút mơ mộng về thành công phía trước nhưng vẫn tỉnh táo để tính toán mọi thứ ở hiện tại.
Trong quá trình hoàn thành một bộ phim, giai đoạn nào khiến anh gặp áp lực nhất?
Khi tác phẩm ra rạp, tôi thường không đạt được cảm giác hài lòng. Có lẽ vì những niềm vui, nỗi buồn, sự phấn khởi của sáng tạo đã nằm lại trong lúc thực hiện từng khung hình, lúc quan sát diễn xuất của diễn viên… nên khi bước vào giai đoạn phát hành và quảng bá, tôi có chút chênh vênh. Bên cạnh đó, việc phải đứng trước triệu khán giả vẫn luôn là một áp lực lớn đối với tôi.
Từ “Thưa Mẹ Con Đi” (2019) đến “Ngày Xưa Có Một Chuyện Tình” (2024) là bước phát triển lớn của đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh. Anh đã rèn luyện thế nào để tạo được sự thay đổi mạnh mẽ như vậy?
Tôi luôn giữ thói quen quan sát cuộc sống và cảm nhận nó bằng sự tươi mới như thể tôi mới trải nghiệm lần đầu tiên. Ngoài ra, tôi cũng là kiểu người thường trì hoãn cảm xúc như một bản năng. Khi nhìn thấy một sự vật dù rất quen thuộc, tôi thường cảm nhận về nó chứ không đánh giá hay vội vàng lướt qua. Lúc ký ức đó được tái hiện lại, sự xúc động, luyến tiếc, nghẹn ngào mới đến với tôi một cách riêng tư và sâu sắc. Tôi nghĩ học cách quan sát cuộc sống cũng là phương pháp để phát triển kỹ năng điện ảnh. Chỉ khi cảm nhận đủ sâu, ta mới có thể chia sẻ chúng trọn vẹn.
Trong quá trình theo đuổi điện ảnh, có bao giờ anh nghĩ mình sẽ từ bỏ môn nghệ thuật này?
Một vài lần, tôi có ý định sẽ tạm dừng một thời gian, chủ yếu để tái khám phá lại ý nghĩa của việc làm phim. Chắc đó là những lúc bản thân tôi có phần mông lung trên con đường mình đã chọn. Nhưng rồi sau đó, tôi nghĩ, nếu không theo đuổi điện ảnh, tôi sẽ trở thành một con người bình thường, không lưu lại dấu vết nào trong đời sống này. Thực ra, không lưu lại điều gì cũng tốt. Nhưng khi đã lựa chọn bắt đầu, tôi phải để lại những dấu vết thật sự, không mờ nhạt. Vì thế, tôi biết mình phải tiếp tục.
Được biết Trịnh Đình Lê Minh cũng tham gia giảng dạy điện ảnh tại nhiều trường đại học. Anh cảm nhận gì về thế hệ đạo diễn trẻ Việt Nam?
Những đạo diễn trẻ ngày nay đều rất quyết tâm theo nghề và có cá tính mạnh. Họ cũng dễ dàng tiếp xúc với điện ảnh thế giới khi mọi thứ đều có thể tìm kiếm bằng công nghệ thông tin. Tuy nhiên, cá tính mạnh có thể giúp người đạo diễn nổi bật nhưng cũng đem lại khó khăn nếu họ chưa vững vàng để bứt phá.
Nếu có lời khuyên cho những đạo diễn trẻ, tôi hy vọng chúng ta hãy kiên trì và không nên nóng vội. Khi thực hiện nhuần nhuyễn các kỹ thuật điện ảnh, theo thời gian, ngôn ngữ nghệ thuật của bạn sẽ vượt trội và tạo nên nét đặc sắc riêng.
Minh họa: Lương Như
Ở thời điểm hiện tại, anh nghĩ mình đã có đủ trải nghiệm về điện ảnh chưa?
Tất nhiên là chưa (cười). Không chỉ mỗi điện ảnh, tôi nghĩ bản thân mình vẫn chưa trải nghiệm hết những thăng trầm của cuộc sống này. Tôi vẫn học hỏi mỗi ngày để mở rộng tầm nhìn bản thân, để thực hiện những đề tài khó và gai góc hơn nữa. Với tôi, mỗi lần làm phim là một lần được tìm hiểu cái mới, và cũng là dịp để tái khám phá những gì bản thân nghĩ mình đã hiểu tường tận.
Cuối cùng, anh có thể chia sẻ những dự án của mình trong tương lai?
Trong năm 2025, tôi có nhận lời trở thành NSX cho hai bộ phim kể những câu chuyện về người phụ nữ – một tác phẩm độc lập và một tác phẩm mang tính thương mại.
Bên cạnh đó, tôi vẫn muốn thực hiện một bộ phim về tình yêu trong bối cảnh hiện đại. Ngoài ra, tôi hy vọng có thể trình làng một bộ phim đam mỹ trong tương lai.
Cảm ơn anh đã trò chuyện cùng ELLE Man Việt Nam!
————
The Gentleman & His Craft là chuyên đề tôn vinh những quý ông hiện đại – những người không ngừng rèn giũa bản thân, theo đuổi sự hoàn thiện và cống hiến trọn vẹn cho đam mê. Họ là minh chứng cho bản lĩnh, sự kiên trì và tinh thần không khuất phục trước thử thách. Hơn cả thành công, đó là hành trình tự khám phá, chinh phục giới hạn và khẳng định giá trị bền vững qua năm tháng.
