David Trần – Thuyền nhân Việt xây dựng nên đế chế tương ớt tại Mỹ

David Trần, mang hai dòng máu Việt-Hoa sinh năm 1945 tại Sóc Trăng, bắt đầu chế biến và bán tương ớt tại Việt Nam trước năm 1975. Khi còn trẻ, ông từng phục vụ trong quân đội chính quyền Sài Gòn cũ, trong những lúc nghỉ công tác, ôngthường giết thời gian và kiếm thêm thu nhập bằng việcđi giao tương ớt đựng trong những lọ thức ăn trẻ em được tái chế trên chiếc xe máy của mình.

Sau năm 1975, ông rời khỏi Việt Nam bằng đường biển và được một chiếc tàu Đài Loan tên Huey Fong Panama cứu vớt, tên chiếc tàu cũng chính là nguồn cảm hứng cũng như là lời tri ân cứu mạng khi ông đặt tên cho thương hiệu tương ớt hàng triệu đô sau này của mình, Huy Fong Foods.

Khi đặt chân đến nước Mỹ vào năm 1979, ông Trần chật vật kiếm việc làm nhưng không nơi nào nhận, ông tiếp tục gắn bó với nghề chế biến và bán tương ớt. Ban đầu, ông thực hiện các công đoạn làm tương bằng tay và thường giao chúng đến các nhà hàng và các khu chợ châu Á tại Los Angeles, hay xa hơn như tại San Franscisco và San Diego trên một chiếc xe tải nhỏ. Thậm chí ngay từ những ngày đầu David Trầnđã nhận thức rõ về tầm quan trọng của logo thương hiệu để gây ấn tượng với những cơ sở kinh doanh thực phẩm, do đó ông đã tự tay thiết kế và sơn logo lên chiếc xe tải. Ông David Trần từng chia sẻ với Los Angeles Times như sau:

“Đối với tôi, giấc mơ Mỹ của mình chưa bao giờ là trở thành tỷ phú. Tôi, chúng tôi thực hiện công việc này bởi vì tôi muốn mọi người lẫn bản thân mình được sử dụng tương ớt tươi cay tự nhiên và tất nhiên phải sạch”.

Ông David Trần và công ty của mình đã chế biến ra nhiều loại tương ớt mang hương vị khác nhau như Pepper Sa-te, Sambal Oelek, Sambal Badjak, Chili Garlic và Sriracha Hot Sauce. Và đặc biệt với Sriracha Hot Sauce, một sản phẩm tương có nguồn gốc nguyên liệu từ Si Racha, Thái Lan, chính làthứ đãgiúp công việc kinh doanh của ông Trần phát đạt và trở thành một đế chế nước tương tại nước Mỹ. Với rất rất nhiều người mà đặc biệt là những tín đồ say mê tương, thương hiệu của ông là thứ phải có trong các bữa ăn – đó là những chai tương rất dễ nhận biết với logo hình một chú gà trắng trên nền chai màu đỏ và có nắp màu xanh lá.

Ông Trần nói rằng: “Mọi thứ đều sẽ trở nên ngon miệng hơn với sriracha. Tôi luôn dùng nước tương này khi dùng với mọi thứ, trong mỗi bữa ăn”. Xuất thân từ bàn tay trắng tại Mỹ nên phương châm của ông Trần là “làm nước sốt cho người giày với giá của một người nghèo” để phục vụ tất cả các khách hàng.

Sriracha được chế biến từ loại ớt tươi jalapeno trồng tại Mỹ. Vào những năm 1980, ông Trần ký hợp đồng lớn với trang trại của Craig Underwood để họ cung ứng nguyên liệu làm tương cho ông. Với 20 hecta ban đầu, đến năm 2013 thì ông Trần tăng diện tích trồng ớt lên đến gần 690 hecta trải rộngtừHạt Ventura đến Hạt Kern tại California.

Năm 1980, cơ sở sản xuất nước tươngcủa ông là một tòa nhàrộng khoảng 465 m² trong khu phố Tàu của L.A, đến 7 năm sau đó, công ty Huy Fong Foods dời trụ sở của mình đến một cơ sở dược phẩm cũ rộng hơn 6,000 m² tại Rosemead, California. Đến năm 2010, trụ sở Huy Fong một lần nữa được dời đến Irwindale, California với diện tích hơn 60,000 m².

Vào năm 2009, từ thung lũng San Gabriel, hiện tượng Sriracha “càn quét” khắp nước Mỹ, tràn lên cả phương Bắc là Canada và xuống Mexico ở phía Nam cũng như khắp 10 quốc gia khác. Vào năm 2012, công ty Huy Fong Foods đạt được doanh thu hơn 60 triệu USD từ các sản phẩm nước tương ớt và giữ tốc độ tăng trưởng 20% qua từng năm.

Mang tham vọng “nhà nhà ai cũng phải dùng nước tương Sriracha”, tuy David Trần không tiết lộ chi phí sản xuất nhưng nhiều người ước lượng giá trị trung bình của một chai Sriracha có dung tích hơn 800 ml vào khoảng 3,50 USD.

Ngay cả các nhân viên thân cận cũng không biết được công thức chế biến món nước tương này của ông, nên họ đặt cho Sriracha là “nước tương bí mật”. Trang website của công ty giải thích rằng chưa một ai từng được mời đến để chứng kiến quy trình sản xuất tại của nhà máy Huy Fong. Nhiều người đùa vui rằng việc đột nhập vào Ngũ Giác Đài của chính phủ Mỹ còn dễ hơn tìm hiểu quy trình sản xuất của loại nước tương Sriracha này.

Trên website của Huy Fong Foods từng ghi rằng: “Cho đến ngày nay, công ty chúng tôi có thể vỗ ngực tự hào rằng chúng tôi chưa từng tốn kém chi phí quảng cáo cho những sản phẩm của mình, hay chưa từng thuê một nhân viên quảng bá sản phẩm nào – sự thành công đến từ công thức bí mật của nước tương và được người người nhà nhà truyền miệng cho nhau – chính “bí mật” của công thức tự tạo nên thành công của nó.”

Sản phẩm nổi tiếng khắp Bắc và Trung Mỹ, nhưng David Trần và công ty của ông rất hạn chế xuất hiện trên các phương tiện truyền thông xã hội cũng như chia sẻ trên báo đài. Ông Trần cũng từ chối bán công ty hay cổ phần công ty cho những người khác vì sợ rằng sẽ làm ảnh hưởng cũng như chệch hướng tôn chỉ ban đầu của công ty. Với ông, sản phẩm của Huy Fong Foods chỉ nên tập trung vào chất lượng và người tiêu dùng chứ không chạy theo doanh số.

Trong những năm gần đây, ông dần chuyển giao công việc kinh doanh cho các con mình – con trai vào ghế chủ tịch và con gái giữ chức vụ phó chủ tịch.David Trần cũngchia sẻ rằng, trong suốt những năm tháng nuôi dạy các con cho đến khi giao lại sản nghiệp, ông luôn giáo dục con mình về tôn chỉ kinh doanh vì “cái tâm” dành cho người tiêu dùng. Ông chia sẻrằng những người ngoài kia muốn mua lại công ty không quan tâm đến sản phẩm, họ chỉ quan tâm đến lợi nhuận.

Xem thêm:

Nơi khởi nghiệp của 13 câu chuyện kinh doanh vĩ đại

Tỷ phú Kjell Inge Røkke và cuộc chiến làm sạch đại dương

—

Bài: Đức Nguyễn (Tạp chí Phái mạnh ELLE Man. Nguồn tham khảo: nextshark.com,scottrobertsweb.com)