Những thành công gần đây của các bộ phim như “Sonic the Hedgehog” (2020, 2022) và “Detective Pikachu” (2019) cũng như những thành tựu phi thường của “The Super Mario Bros. Movie” và “The Last of Us” năm ngoái không khỏi khiến người xem tin rằng “lời nguyền thảm họa” của phim chuyển thể từ trò chơi điện tử cũng bị phá vỡ. Ngành công nghiệp game đã sẵn sàng trở thành nguồn cảm hứng sáng tạo mang đến cho Hollywood thành công thương mại khổng lồ.
Trò chơi điện tử – nguồn cảm hứng sáng tạo dồi dào của Hollywood. (Ảnh: Tư liệu)
Trong nhiều thập kỷ, các bộ phim chuyển thể từ trò chơi điện tử luôn chịu tai tiếng vì những thất bại liên tiếp của mình. Với khoản đầu tư 48 triệu đô la, Super Mario Bros (1993) đánh dấu sự khởi đầu của các bộ phim mang cảm hứng này. Tuy nhiên, tác phẩm đã thất bại thảm hại khi chỉ thu về 20 triệu đô. Vẫn theo chân hai anh em thợ sửa ống nước biểu tượng Mario trong hành trình giải cứu công chúa, bộ phim khiến khán giả phẫn nộ với các yếu tố kinh dị và chủ đề dành cho người lớn.
Sau phát súng đầu tiên không mấy vẻ vang, các bản chuyển thể từ Tomb Raider (2001) đến Resident Evil (2002) và các phần tiếp theo đã ít nhiều thu hút được người theo dõi mặc dù nhận về hàng loạt đánh giá trái chiều. Street Fighter với bản chuyển thể đầu tiên năm 1994 dù doanh thu chạm đáy nhưng vẫn không từ bỏ khi khởi động lại năm 2009 với Street Fighter: The Legend of Chun-Li, thậm chí còn tệ hơn.
Bộ phim chuyển thể từ trò chơi điện tử có doanh thu cao nhất tại Hoa Kỳ thời điểm đó vẫn là Tomb Raider (2001), thu về 131 triệu đô la và đưa Angelina Jolie lên hàng sao hạng A. Tuy nhiên, ngay cả thành công này cũng không kéo dài được lâu, vì phần tiếp theo của phim chỉ kiếm được một nửa doanh thu của phần trước.
Phim chuyển thể từ trò chơi điện tử và “trái đắng” không hồi kết.
Thất bại nhưng không chùn bước, dòng phim này vẫn chờ đợi một cuộc cách mạng hóa. Năm 2016 chứng kiến một loạt các bộ phim chuyển thể từ trò chơi điện tử – tổng cộng năm bộ phim bao gồm Ratchet & Clank, Warcraft, Final Fantasy: The Spirits Within, The Angry Birds Movie và Assassin’s Creed.
Trong số này, Ratchet & Clank trở thành bom xịt. Warcraft với doanh thu ảm đạm trong nước được bù đắp bởi khoản thu quốc tế tương đối ấn tượng. Assassin’s Creed chỉ chạm mốc 30 triệu đô la. Và điểm sáng duy nhất là The Angry Birds Movie – phim về “những chú chim không biết bay” thu hơn 107 triệu đô la trong nước so với kinh phí sản xuất 73 triệu đô.
Dù doanh thu có nhiều khả quan nhưng loạt phim chuyển thể không tránh khỏi bị chỉ trích bởi giới phê bình. Assassin’s Creed chỉ đạt 20% trên Rotten Tomatoes, trong khi Final Fantasy: The Spirits Within chỉ với 44% đã nắm giữ danh hiệu bộ phim chuyển thể từ trò chơi điện tử có số điểm cao nhất trên nền tảng này.
Gần đây nhất, được kỳ vọng lớn vì có sự góp mặt của dàn sao hạng A như Cate Blanchett hay Jamie Lee Curtis, Borderlands vẫn rơi vào thất vọng toàn tập ngay khi ra mắt. Với kinh phí sản xuất khổng lồ hơn 100 triệu đô la, phim nhận về những cái lắc đầu ngao ngán của khán giả lẫn giới phê bình. Borderlands bị chấm số điểm đáng xấu hổ là 10% trên Rotten Tomatoes và nhận điểm D+ hiếm hoi trên CinemaScore.
“Chưa chiếu đã bị chê thảm họa” – đó là câu chuyện của A Minecraft Movie, bộ phim chuyển thể từ trò chơi bom tấn Minecraft. Chỉ mới trình làng đoạn giới thiệu vào tối 4/9 và do Warner Bros., Legendary kết hợp sản xuất, A Minecraft Movie đã gây nên tranh cãi cho chính người hâm mộ trò chơi. Sự kết hợp kỳ quặc, lạc quẻ giữa phim người đóng và CGI khiến bộ phim bị khán giả chỉ trích là một nỗ lực “rẻ tiền” nhằm lợi dụng sự nổi tiếng của Minecraft.
A Minecraft Movie mới chiếu trailer đã gây tranh cãi. (Ảnh: Tư liệu)
Với chuỗi chiến bại kéo dài từ những năm đầu tiên được thực hiện của dòng phim này, con đường đến đỉnh vinh quang của các bộ phim chuyển thể từ trò chơi điện tử vẫn là hành trình bấp bênh. Tuy thế, hành trình này vẫn thi thoảng được bơm thêm một chút doping bởi một vài thành quả ngọt ngào.
Vẫn có những trái ngọt
Năm 2018, thể loại này dần chứng kiến sự hồi sinh về lợi nhuận. Tomb Raider sau hai mùa bị chê là thảm họa đã kiếm được 273,5 triệu USD với kinh phí 106 triệu USD, trong khi Rampage thu về 425 triệu USD, gấp 3,5 lần chi phí sản xuất. Loạt phim về chú sóc xanh Sonic the Hedgehog 1 cũng thu về 319,7 triệu USD mặc dù kinh phí khiêm tốn chỉ 85-90 triệu đô và phần tiếp theo đã vượt mặt với 405,4 triệu USD với khoản đầu tư 90-110 triệu đô.
Tương tự, Detective Pikachu đã thu về 433,2 triệu USD so với kinh phí 150 triệu và The Angry Birds Movie, thu về 352 triệu USD so với kinh phí sản xuất 73 triệu đô. Nhà phân tích truyền thông Paul Dergarabedian cho rằng điều này có thể báo hiệu một bước ngoặt cho các bản chuyển thể trò chơi điện tử, mở ra một kỷ nguyên mới về thành công điện ảnh tương tự như các loạt phim siêu anh hùng trị giá hàng tỷ đô la.
Những thành tựu đã thúc đẩy sự nở rộ của thể loại này. (Ảnh: Tư liệu)
Những thành tựu phi thường khác gọi tên The Super Mario Bros. Movie 2023 và The Last of Us. Theo chân hành trình anh thợ sửa ống nước Mario, The Super Mario Bros. Movie 2023 thành công tạo nên thế giới tràn ngập màu sắc và diệu kỳ của Vương quốc Nấm. Phim thu về 1,36 tỷ USD toàn cầu trong khi kinh phí sản xuất chỉ 100 triệu USD.
Song song, The Last of Us – phiên bản chuyển thể truyền hình của trò chơi PlayStation nổi tiếng, được giới phê bình ca ngợi là một trong những phiên bản chuyển thể từ trò chơi hay nhất từ trước đến nay. Phim cũng giành được hàng loạt giải thưởng vào năm 2024. Hưởng lợi từ sự tham gia giám chế của Craig Mazin, một người hâm mộ trung thành của The Last of Us, phim được đảm bảo trong việc giữ nguyên tinh thần của trò chơi và tạo ra chương trình truyền hình hấp dẫn thu hút những khán giả mới nhờ vào cốt truyện gay cấn.
The Super Mario Bros. Movie và The Last of Us là hai thành tựu phi thường của phim chuyển thể từ trò chơi điện tử. (Ảnh: Tư liệu)
Với việc thị trường truyện tranh đã bị các ông lớn như Disney và Marvel thống trị, không có gì ngạc nhiên khi các hãng phim Hollywood đang tích cực khám phá và khai thác các IP từ trò chơi điện tử. Trong tương lai, những thương hiệu game thành công như Mario, Sonic, Angry Birds và Detective Pikachu không ngừng mở rộng và phát triển các dự án mới.
3. Có “thuận buồm” nhưng không hề “xuôi gió”…
Với hơn 70 trò chơi đang được phát triển cho màn ảnh rộng và màn ảnh nhỏ, bao gồm các bộ phim dựa trên Tomb Raider, League of Legends và các chương trình dựa trên Zelda và Minecraft, dòng phim này đang dần “sang trang”. Các trò chơi điện tử hiện đại cung cấp một bối cảnh phong phú hơn so với các game trước đó, bên cạnh việc cải thiện đồ họa sống động, các câu chuyện và cấu trúc tường thuật cũng được chú trọng.
Chẳng hạn, tựa game Fallout của Amazon sở hữu cốt truyện phân nhánh phức tạp và dàn nhân vật hấp dẫn lấy bối cảnh một thế giới bị tàn phá bởi chiến tranh hạt nhân. Dù có bối cảnh u ám, Fallout vẫn nổi tiếng với phong cách hài đen và lối châm biếm đặc trưng văn hóa Mỹ những năm 1950. Thị trường game Trung Quốc cũng gây bão không kém mới đây với Black Myth:Wukong và những câu chuyện đầy chiêm nghiệm được xây dựng trên bối cảnh văn hóa dân gian, thần thoại Trung Hoa.
Trên hết, bản thân ngành công nghiệp trò chơi điện tử đang bùng nổ, với doanh thu toàn cầu dự kiến đạt 282,30 tỷ đô la Mỹ vào năm 2024. Theo Statista, dự kiến thị trường này sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 8,76% từ năm 2024 đến năm 2027, đạt giá trị thị trường là 363,20 tỷ đô la Mỹ vào năm 2027. Sự tăng trưởng này đã thúc đẩy làn sóng chuyển thể trò chơi lên màn ảnh. Các bộ phim và chương trình truyền hình như Mortal Kombat, Resident Evil: Welcome to Raccoon City, The Witcher và Cyberpunk Edgerunners chỉ là sự khởi đầu.
Cải thiện đồ họa và chú trọng cấu trúc tường thuật là thuận lợi ban đầu. (Ảnh: Tư liệu)
Theo Ampere Analysis, 20 – 25 dự án phim và truyền hình dựa trên trò chơi được dự kiến sẽ phát hành hàng năm, một con số có khả năng tăng lên khi các gã khổng lồ phát trực tuyến như Netflix và Amazon Prime Video tiếp tục tham gia vào thị trường. Với nhu cầu đa dạng hóa nội dung và thu hút người đăng ký, các nền tảng này đang tận dụng kho truyện phong phú của ngành công nghiệp trò chơi, đặc biệt là khi họ không có thư viện truyện tranh đồ sộ do các đối thủ như Disney sở hữu. Thành công của họ với các chương trình như Castlevania (2017) và The Witcher (2019) đã tạo tiền đề cho dòng phim dựa trên trò chơi dần dần quen mặt với khán giả của Hollywood.
Tuy thế, các bản chuyển thể trò chơi điện tử cũng phải đối mặt với không ít thách thức. Khác với các bộ phim chuyển thể từ truyện tranh, vốn đã có sẵn lớp lang tự sự và sự phát triển nhân vật, thì trò chơi điện tử được thiết kế chỉ để thu hút người chơi vào trải nghiệm tương tác hoặc nhập vai. Trong đó họ tác động đến cốt truyện thông qua các lựa chọn và hành động của mình. Tính tương tác này cá nhân hóa trải nghiệm của người dùng, một điều mà phim ảnh không thể vì phim ảnh chỉ cho phép họ trở thành khán giả thụ động theo dõi hành trình của nhân vật.
Mặt khác, dù nhân vật và hình ảnh trong game có thể rất phong phú và hấp dẫn, khi chuyển thể thành phim, câu chuyện về nhân vật cần phải được mở rộng và phát triển thêm chiều sâu. Đây là điểm mà nhiều bộ phim chuyển thể trước đây đã thiếu sót và cũng là thách thức lớn cho các nhà làm phim khi đưa các trò chơi điện tử lên màn ảnh rộng.
Tựu trung, chỉ một thập kỷ trước, khái niệm về một bộ phim chuyển thể trò chơi điện tử nhận được cả sự hoan nghênh của giới phê bình và doanh thu phòng vé ấn tượng có vẻ xa vời. Nhưng với sự phát triển nhanh chóng của phương tiện truyền thông và giải trí, xu hướng chuyển thể này đang dần thay đổi, nhiều tiềm năng hơn, đáng kỳ vọng hơn dù vẫn đầy rủi ro.
