Nếu buộc phải chọn lựa một sự kiện có thể bao quát vẻ đẹp kỳ diệu của lịch sử nhạc Pop thập niên 80 thì đó chắc chắn là hành trình đầy cảm xúc mà hơn 40 ngôi sao huyền thoại đã từng viết nên trong một đêm mùa xuân kỳ lạ năm 1985. Và “The Greatest Night in Pop” đã thành công miêu tả về sự kiện này.
The Greatest Night in Pop
Cuộc tề tựu của những người khổng lồ trên đỉnh Olympus
Bốn mươi năm trước, vào một đêm mùa xuân ở A&M Studio, các anh hào của làng nhạc pop, rock đã cùng tề tựu. Họ góp mình trong một buổi thu âm đặc biệt. Đây là câu chuyện vĩ đại nhất từng được kể lại về ngành giải trí và là một trong những điều lãng mạn nhất của lịch sử nhạc Pop thế kỷ 20, nơi khai sinh khúc ca kinh điển We Are The World.
Đêm nhạc Pop lịch sử với hơn 40 nghệ sĩ trong phòng thu ở Los Angeles
Dự án We Are The World được lấy cảm hứng từ Do They Know It’s Christmas? – đĩa đơn từ thiện năm 1984 được thu âm bởi một số nhạc sĩ nổi tiếng người Anh và Ireland nhằm quyên góp chấm dứt nạn đói ở Ethiopia. Ý tưởng ban đầu đến từ nghệ sĩ huyền thoại, nhà hoạt động dân quyền Harry Belafonte. Ông nghĩ rằng những ngôi sao da màu hàng đầu cũng cần có mặt trong một đĩa đơn từ thiện cho chính vùng đất của mình. “Chúng ta có người da trắng cứu người da đen. Chúng ta không có người da đen cứu người da đen. Chúng ta cần cứu người dân của mình khỏi nạn đói.” Lionel Richie hồi tưởng cách Harry Belafonte thuyết phục mình: “Và tôi nói, tất nhiên rồi!.”
Từ đây, Belafonte đã làm việc với các nhà quản lý và nhà sản xuất hàng đầu ở Hollywood như Ken Kragen và Quincy Jones để tiếp cận các ngôi sao ca nhạc nổi bật. Họ biết rất nhiều siêu sao sẽ đến Los Angeles tham dự American Music Awards. Buổi thu âm được quyết định sẽ diễn ra ngay sau lễ trao giải, không thể khác hơn và đó gần như là con đường duy nhất.
Vậy là một tối đầu năm 1985 tại Los Angeles, giây phút mà tất cả những lời diss, sự ganh đua, vẻ hào nhoáng và trịch thượng đều bị gạt sang một bên, nhường chỗ cho âm nhạc, cho lý tưởng hòa bình, cho khoảnh khắc lịch sử: những ngôi sao lớn nhất Anh Quốc đã đứng cùng nhau trong một phòng thu, hát chung giai điệu thế kỷ.
Ảnh: Tư liệu
Có một phân cảnh thú vị trước khi các nghệ sĩ bước vào phòng thu, nhà sản xuất Quincy Jones đã treo một tấm biển ghi “Check your ego at the door” (tạm dịch: Hãy đặt cái tôi ở ngoài cửa). Cất cái tôi đi và sẽ thôi là những siêu sao hào nhoáng trên sân khấu để trở lại là một con người đời thường, cùng nhau nỗ lực vì một mục tiêu chung. Họ đời thường đến nỗi có thể thấy rõ trên mỗi gương mặt nỗi lo lắng, hồi hộp, bất an ở một căn phòng xa lạ, bên những con người chưa từng giao tiếp. “Giống như ngày đầu tiên ở trường Mẫu giáo”, Richie nhớ lại. Họ thổn thức khi gặp một huyền thoại, bắt tay, ôm chầm lấy nhau và đi xin chữ ký.
Những ngôi sao không gầm rú, cuồng loạn hay xa vời; những ngôi sao bình dị, ấm cúng và có phần vụng về. Họ giống như những đứa trẻ đang làm quen, chào hỏi nhau trong buổi học đầu tiên ở trường. Đó là điều khiến The Greatest Night in Pop trở nên đặc biệt: Nó cho phép chúng ta bước vào căn phòng nơi những ca sĩ, nhạc sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại chỉ đơn giản là trở thành một người bình thường giữa những con người bình thường khác.
Sẽ có một vài khoảnh khắc vui nhộn xoay quanh buổi thu âm, chẳng hạn như Cyndi Lauper nhận ra rằng những chiếc vòng cổ hạt cườm và khuyên tai đang tạo ra nhiều tạp âm trong chính phần hát của mình hay khuôn mặt vụng về, nhăn nhó của Bob Dylan khi anh cố gắng tìm cách hát hòa hợp với mọi người, khoảnh khắc Michael Jackson bối rối xin lỗi khi quên biếng cụm từ mới sửa trong phần lời hay Sheila E, người biểu diễn cùng Prince nghĩ rằng cô được mời tham gia vì nhà sản xuất tin Prince sẽ đến nếu cô có mặt ở đó: “Và tôi bắt đầu cảm thấy như mình đang bị lợi dụng vì họ muốn Prince xuất hiện”. Sheila kể lại, cô biết anh ấy sẽ không đến vì anh ấy cảm thấy không thoải mái với nơi đông người.
Khoảnh khắc bình dị của những huyền thoại, cùng nhau san sẻ niềm vui âm nhạc. (Ảnh: Tư liệu)
Đạo diễn gốc Việt – Bảo Nguyễn trình diện tất cả điều đó thông qua những thước phim lưu trữ cũ kỹ, rung lắc, hàng chục con người đứng chen nhau trong những khuôn hình ngắn. Ngay cả như thế, cũng không thể dập tắt đi bầu không khí hừng hực và những ký ức vẫn còn cuồng nhiệt, nóng rẫy. Thời gian như ngưng đọng khi những chàng trai và những cô gái cùng hát. Họ quên đi tất thảy mọi thứ, cả bản thân mình, hòa vào âm nhạc, tận hưởng một đêm lịch sử hạnh phúc. Cả một tối mùa xuân thu ngắn lại trong gần hai tiếng đồng hồ. Bốn mươi năm sau, qua những đoạn phỏng vấn, những con người vĩ đại đó đã thay đổi, từ vóc dáng, làn da nhăn nheo, mái đầu bạc đến một vài người – những người mà sự tồn tại bằng xương bằng thịt của họ đã kết thúc nhưng họ vẫn hiện thân cho tuổi trẻ của hàng triệu con người, cho những giấc mơ thanh xuân và khát vọng hòa bình.
Điệp khúc “We are the world/ We are the children” ngân vang trong một đêm dài ở A&M Studio tràn ngập ánh sáng. Từ phòng thu âm nhỏ của Los Angeles, We Are The World đã khởi đi những bước chân đầu tiên trên hành trình huyền thoại của riêng mình. Nó là kết tinh của tất cả những gì đẹp nhất của thập niên 80: tuổi trẻ, tình yêu, hòa bình, khát vọng, cuộc sống và hơn tất thảy, âm nhạc.
Thánh ca về đoàn kết và nhân đạo The Greatest Night in Pop
Thập niên 70 – 80, thời đại vẫn được gọi là thời của tình yêu và hòa bình đã chứng kiến một thế giới cũng tràn lan thiên tai và sự tàn ác của con người. Bởi ngoài bước nhảy Moonwalk, những chiếc quần mother jeans, mũ fedora… nó cũng mang đến chiến tranh, khủng bố, những cuộc bạo động sắc tộc, nạn diệt chủng… Năm 1984, Ethiopia xảy ra nạn đói kinh hoàng khiến hơn một triệu người thiệt mạng. Hình ảnh những đứa trẻ gầy gò và những gia đình đang vật lộn để sinh tồn đã chạm đến trái tim của mọi người trên khắp thế giới.
Không chỉ là một bản thu âm ăn khách, We Are The World còn trở thành một bài thánh ca cho sự đoàn kết và chủ nghĩa nhân đạo toàn cầu.Bài hát ngay lập tức là một bản hit lớn, tạp chí TIME gọi đĩa đơn này là “cú hích của thập kỷ”. Hầu hết số tiền thu được từ We Are The World được chuyển đến USA for Africa (viết tắt của United Support of Artists for Africa) để quyên tiền nhằm chấm dứt tình trạng nghèo đói trên lục địa châu Phi, trong khi 10% được trích riêng dành cho nỗ lực chống lại vấn nạn vô gia cư ở Mỹ. We Are the World đã cứu sống những sinh mạng thực sự và hơn thế nữa, nó đã thúc đẩy những nỗi đau, bi kịch trong khuôn khổ quốc gia ở Châu Phi lên một vị trí nổi bật hơn trên bản đồ truyền thông toàn cầu.
Dự án đĩa đơn We Are The World được thực hiện nhằm quyên góp cho nạn đói châu Phi. (Ảnh: Tư liệu)
Giống như các bộ phim tài liệu trước đó của Bảo như Live from New York (2015) hay Be Water (2020), The Greatest Night in Pop không cố gắng phá vỡ bất kỳ khuôn mẫu nào về mặt cấu trúc. Anh chỉ đơn giản là cố gắng ghi lại khoảnh khắc hiện tại, đan xen tường thuật qua những khung hình hoài niệm.Bộ phim cho thấy sức mạnh của tinh thần đoàn kết, của âm nhạc và sự cộng hưởng trong lý tưởng giữa người với người nhằm hướng tới sự đổi thay lớn lao của thế giới. Bằng một cách kỳ diệu của riêng nó, âm nhạc đã thay đổi cuộc đời của con người, gắn kết con người, nỗ lực vun nắn một thế giới đẹp đẽ và xứng đáng để con người tranh đấu.
Lionel Richie đóng một vai trò lớn trong việc dẫn dắt câu chuyện. Anh hài hước, lém lỉnh và thoải mái chia sẻ về hành trình lịch sử của bản thân cũng như những người sống chung thời đại. Nhờ vậy, phim duy trì nhịp điệu thoai thoải, không quá cao trào xuyên suốt thời lượng gần hai giờ đồng hồ nhưng rất thi vị và nhiều hồi ức, dễ khiến người xem hoài cố về thời hoàng kim của âm nhạc Pop & Rock, về những ông hoàng, bà hoàng huyền thoại như Michael Jackson, Madonna…
The Greatest Night in Pop được công chiếu lần đầu tiên tại Liên hoan phim Sundance 2024 – vốn được xem là “vùng đất thánh” của điện ảnh Indie. Phim nhận về nhiều lượt phản ứng tích cực, được đánh giá 8,3 điểm trên IMDB và 94% điểm cà chua tươi trên Rotten Tomatoes. Bộ phim cũng đánh dấu màn tái xuất của Bảo Nguyễn sau ba năm kể từ bộ phim Be Water – phim tài liệu về huyền thoại võ thuật Trung Hoa Lý Tiểu Long.
