Ẩm thực là một trong những loại hình nghệ thuật thường xuyên xuất hiện trong phim ảnh. Nó không chỉ bộc lộ sự yêu thích mùi vị và thưởng thức nghệ thuật của con người, mà còn thể hiện sự tương tác giữa người với người, hay người với thực phẩm...
điện ảnh
Sau đây là những thước phim tuyệt vời về ẩm thực trong muôn vàn sắc thái: Từ lãng mạn, hài hước, ẩn chứa nỗi đau… cho đến hiện thực khốc liệt và phản chiếu những ám ảnh trong tâm lý con người.
Là tác phẩm trở lại sau gần 7 năm kể từ Mùa hè vĩnh cửu của Trần Anh Hùng, Muôn vị nhân gian vẫn là bộ phim mang đậm dấu ấn của vị đạo diễn trong từng góc máy, bối cảnh, ánh sáng và chuyển động của các nhân vật. Trong tác phẩm này, tình cảm của hai người là đầu bếp bậc thầy Dodin và nữ phụ bếp Eugenie đã được thể hiện qua sự gắn kết giữa các món ăn, mà việc thấu hiểu, các bước di chuyển hài hòa cũng như từng động tác chế biến… đã được thể hiện vô cùng tinh tế, đậm tính duy mỹ và không thể quên.
Trần Anh Hùng đã chứng tỏ rằng chiến thắng Đạo diễn xuất sắc ở LHP Cannes 2023 và việc chọn lựa đây là tác phẩm của Pháp để tham gia vòng loại Phim nói tiếng nước ngoài hay nhất ở Oscar 2024 là có lý do. Tác phẩm của ông đậm đà chất Pháp, trong từng thói quen cũng như diễn biến cảm xúc và những ẩn dụ trong từng khung cảnh. Qua đó ẩm thực và con người đã cùng hòa quyện, đem lại một tác phẩm không chỉ “no mắt” với những cảnh đẹp mà còn lấp đầy con tim với những cảm xúc dâng trào.
Ảnh: Tư liệu
2. The LunchBox – Ritesh Batra
Ra mắt vào năm 2013, The LunchBox là một tác phẩm độc đáo của kinh đô điện ảnh Bollywood. Không có những màn vũ đạo đặc sắc hay các cảnh quay slow-motion đã là thương hiệu, thay vào đó, tác phẩm của đạo diễn Ritesh Batra đánh gục người xem bởi thông điệp mới mẻ, sáng tạo, cuốn hút và rất dũng cảm với một thị trường như là Ấn Độ. Bộ phim xoay quanh dịch vụ dabbawala – nơi thức ăn trưa được những người vợ chuẩn bị và giao cho người vận chuyển đến văn phòng của chồng mình.
Tuy nhiên, trong một nút giao số phận, món ăn của một người vợ thường bị chồng bỏ qua lại tìm được đường đến với một người đàn ông độc thân vô cùng yêu thích những món cô làm. Từ một người bị hắt hủi và một con tim cô đơn, ẩm thực đã là cầu nối buộc họ với nhau, từ đó cả hai có thêm động lực trong cuộc sống này.
Với kịch bản vừa sáng tạo vừa mang đậm dấu ấn văn hóa, The LunchBox là một bộ phim rom-com nhẹ nhàng, tình cảm, phù hợp cho những giây phút giải trí, từ đó mà phía người xem có thêm được sự hy vọng về tương lai ngày mai.
Ảnh: Tư liệu
3. Julie and Julia – Nora Ephron điện ảnh
Với sự xuất hiện của nữ minh tinh huyền thoại Meryl Streep cũng như được viết kịch bản và đạo diễn bởi nữ nhà văn kiêm nhà làm phim Nora Ephron, Julie and Julia là một bộ phim nhẹ nhàng, hài hước, qua đó thắp lên trong lòng người xem ngọn lửa ấm áp của sức mạnh và tình yêu thông qua ẩm thực. Ra mắt vào năm 2009, đây là tác phẩm bám theo sự nghiệp và cuộc đời của nữ đầu bếp nổi tiếng Julia Child trong những năm đầu mà bà đến Pháp, sau khi phải rời xa quê hương Hoa Kỳ của mình.
Trong tác phẩm này, những cảnh flashback giữa quá khứ và hiện tại được đại diện bởi 2 nhân vật được lấy làm tựa đề phim đã chứng minh rằng những người phụ nữ có thể mạnh mẽ và làm chủ số phận của mình như thế nào. Tuy cách xa quê hương và chịu nhiều áp lực trong đời sống hiện đại, nhưng thông qua ẩm thực, họ đã tìm thấy con đường đúng đắn cho bản thân mình, từ đó có thêm được sự tự tin trong cuộc sống này. Không chỉ là một tác phẩm mang tính tiểu sử, mà tin chắc rằng rất nhiều khán giả cũng sẽ thấy mình xuất hiện ở đây.
Ảnh: Tư liệu
4. Roadrunner: A Film About Anthony Bourdain – Morgan Neville
Là một trong những đầu bếp vĩ đại nhất nước Mỹ, là người đã từng hộ tống cựu tổng thống Barack Obama thử món bún chả Hà Nội ngay tại Việt Nam, Anthony Bourdain bởi những biến động trong cuộc đời mình tuy đã qua đời, thì ông và những thước phim tài liệu khám phá ẩm thực vẫn luôn còn đó và đầy cảm hứng, truyền thêm sức mạnh cho những đôi chân cuồng đi cũng như những người khát khao mở rộng tri thức thông qua trải nghiệm ẩm thực và văn hóa.
Bộ phim tài liệu Roadrunner có thể nói là một lát cắt vô cùng riêng tư vào trong cuộc đời của vị đầu bếp tài hoa nhưng đoản mệnh này. Bên cạnh những khoảnh khắc ngao du trên khắp thế giới để khám phá nền ẩm thực của nhiều quốc gia, ta cũng được thấy ở đó một Anthony Bourdain là người chồng, người cha, là người đàn ông cũng phải đối mặt với nhiều vấn đề nan giải trong cuộc đời này. Một tác phẩm cho thấy ẩm thực có thể gắn bó máu thịt với một con người ra sao. Chân thực, hấp dẫn và không nên bỏ qua.
Ảnh: Tư liệu
5. The Menu – Mark Mylod
Gây tiếng vang lớn tại LHP Quốc tế Toronto vào năm 2022, bộ phim kinh dị của đạo diễn Mark Mylod có thể được tóm gọn bằng những từ khóa như “giật gân”, “hồi hộp” và “ám ảnh”. Câu chuyện xoay quanh một nhóm hành khách giàu có gồm các nhà kinh doanh, chủ biên báo chí và người nổi tiếng trong một lần nọ được mời đến một nhà hàng sang trọng nằm trên đảo vắng. Những tưởng tại đây họ sẽ được ăn những món mà người bình thường khó lòng với tới, thế nhưng càng về cuối bữa, những bí ẩn cũng dần dần được tiết lộ, đi kèm theo đó là những cái chết liên tục hiện diện.
The Menu có chút gì đó mang màu sắc của Sự im lặng của bầy cừu, cho thấy những biến đổi tâm lý đen tối khi một con người bị dồn đến đường cùng có thể nguy hiểm và suy sụp đến mức độ nào. Qua đó nó cũng phản ánh thói trưởng giả và đạo đức giả của giới giàu có, nơi những món ăn và công sức lao động của những đầu bếp không được tôn trọng và bị coi thường. Đây có thể nói là một tác phẩm phạm tội trong nhà đầy ám ảnh.
Ảnh: Tư liệu
6. Hunger – Sittisiri Mongkolsiri điện ảnh
Những năm gần đây, điện ảnh của xứ Chùa Vàng ngày càng nhận được những phản ứng tích cực của giới phê bình, và sẽ là một thiếu sót nếu không nhắc đến đạo diễn nổi tiếng Sittisiri Mongkolsiri. Là người đứng sau nhiều tác phẩm kinh dị choáng ngợp, được đánh giá cao, Hunger là tác phẩm mới nhất và đặc sắc nhất của đạo diễn này, xoay quanh ước mơ trở thành đầu bếp của một người trẻ và nỗi ám ảnh luôn phải chiến thắng của một con người đã bị phá hủy đến tận bên trong.
Ảnh: Tư liệu
Trong tác phẩm này, Sittisiri Mongkolsiri đã rất tinh tế gắn kết được 2 bức tranh vừa tích cực vừa tiêu cực của ẩm thực, và cách mà con người ta muốn kể câu chuyện nào thông qua nó. Ở đó Sittisiri Mongkolsiri đặc biệt yêu thích những cảnh quay cận vào khuôn miệng tiêu hóa thức ăn, một mặt cho thấy được sự thô tục của một bộ phận thực khách vốn được ngụy trang bởi sự giàu có, nhưng cũng qua đó phần nào thể hiện nhãn quan độc đáo và đầy khác biệt của bản thân mình. Một tác phẩm khiến ta ngẫm, ta nghĩ và bị ám ảnh sau những giây phút thưởng thức.
