Từ khoảng năm 2016 trở lại đây, cả thế giới chứng kiến sự đổi mới trong các sáng tác nhạc Kpop để phù hợp với thị hiếu của khán giả toàn cầu. Và kết quả của sự đổi mới đó là sự yêu mến từ những thị trường âm nhạc mới, đặc biệt là thị trường khó tính như Mỹ. Các bài hát nhạc Hàn cũng góp mặt vào những bảng xếp hạng uy tín như Billboard. Bên cạnh đó, cũng có câu hỏi đặt ra là: Vậy nhạc hoa ngữ đang làm gì khi chỉ có mỗi nhạc Kpop chạy đua đến ngôi vị cao trong các bảng xếp hạng âm nhạc thế giới?
Những tác phẩm âm nhạc “ngoại đạo” giờ đây đã có nhiều cơ hội hơn để tìm cho mình một chỗ đứng ở các bảng xếp hạng Mỹ. Giấc mộng bước chân vào thị trường âm nhạc khó tính này được nung nấu từ rất lâu và được thế hệ Kpop thứ 3 tiếp lấy ngọn lửa đam mê để tiến đến thành công như ngày hôm nay. Điển hình là các nhóm nhạc mới như BTS, Blackpink đã chứng minh được những quốc gia khác cũng có thể công phá bảng xếp hạng Mỹ. Bên cạnh đó, nhạc Hoa ngữ cũng là một đối thủ “đáng gờm”, nhưng điều khiến giới yêu nhạc quan tâm hơn lại là tại sao nhạc Cpop lại không leo lên được thứ hạng nào trong các bảng xếp hạng lớn tại Mỹ.
Nhóm nhạc nữ nhà YG tham dự show Good Morning America hồi tháng 2/2019 (Ảnh: Billboard)Ảnh: Teen Vogue
Và câu trả lời cho thắc mắc đó lại vô cùng đơn giản. Dù rằng Trung Quốc là cường quốc kinh tế lớn thứ 2 thế giới, đứng sau Hoa Kỳ nhưng quốc gia này không có nhu cầu về mặt tài chính nào để thúc đẩy nhạc Hoa ngữ ra khắp thế giới. Trung Quốc không thích đặt Hoa Kỳ làm một chuẩn mực để theo đuổi, cũng nhưng họ không có Facebook, cấm Google mà tự đặt ra trang xã hội Weibo của mình. Về mảng âm nhạc cũng vậy, họ thích tự phát triển và “tự chơi” trong ngành công nghiệp giải trí của riêng mình.
Những con số cụ thể có thể chứng minh cho câu trả lời trên: bốn nền tảng nhạc của “gã khổng lồ” cung cấp các chương trình giải trí và Internet Trung Quốc Tencent, gồm có: QQ Music, Kugou Music, Kuwo Music và WeSing, đã kết nối được 800 triệu người truy cập mỗi tháng, so với con số 207 triệu lượt truy cập vào Spotify. Theo Liên đoàn Công nghiệp ghi âm Quốc tế, lĩnh vực âm nhạc của Trung Quốc đã thu được $292 triệu năm 2017, tăng 35.5 % so với năm 2016. Điều này giúp Trung Quốc trở thành thị trường âm nhạc lớn thứ 10 của thế giới.
Gã khổng lồ Tencent kết thu hút đến hàng trăm triệu lượt truy cập (Ảnh: China Knowledge)
Quyền lực mềm (là gây ra ảnh hưởng để giành lấy những thứ mình muốn và khiến người khác phải làm theo) đã và đang dậy sóng tại kinh đô điện ảnh Hollywood. Đất nước này là một thị trường đắt giá để các nhà làm phim Hoa Kỳ có thể khai thác. Nhưng theo một bài báo từ New York Times cho biết: “Cách đây 20 năm, nhiều bộ phim điện ảnh Hollywood lớn đã chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc. Bộ phim ‘Seven Years in Tibet’ (Tạm dịch là ‘7 năm ở Tây Tạng’) là một trong top 100 bộ phim có doanh thu cao nhất năm 1997, miêu tả cảnh lính Trung Quốc hành hung người Tây Tạng”. Chính vì thế, những bộ phim chỉ trích Trung Quốc thường bị cấm phát sóng ở nước này.
Nhưng khi nhắc đến nhạc Hoa ngữ, liệu Trung quốc có thể trở thành hiện tượng âm nhạc như Hàn Quốc đã và đang làm hay không?
Châu Kiệt Luân là ca sĩ – nhạc sĩ nổi tiếng người Đài Loan (Ảnh: SBS)
Nhạc Hoa ngữ dùng để chỉ dòng nhạc pop, gồm có: nhạc Mandopop (nhạc đại chúng Quan Thoại), Cantopop (nhạc đại chúng Quảng Đông) và nhạc Đài Loan.
Nhiều ngôi sao đình đám như: G.E.M (Đặng Tử Kỳ), Thái Y Lâm, và Trương Lương Dĩnh có giọng hát rất phù hợp với thị hiếu phương Tây. Họ cũng sáng tác những bài hát theo phong cách âm nhạc phương Tây. Đặc biệt là một số bài hát của Thái Y Lâm dễ bị nhầm lẫn với những bản hit của các nhạc sĩ Scandinavie. Chẳng hạn, bài hát “MØ” và “Lykke Li” dễ bị lầm tưởng là nhạc nước ngoài nếu không có lời bằng tiếng Quan Thoại.
Nữ ca sĩ nổi tiếng G.E.M (Ảnh: Asianpopnews)Nữ ca sĩ Thái Y Lâm (Ảnh: Billboard)Ca sĩ Trương Lương Dĩnh (Ảnh: Yahoo Lifestyle Singapore)
Khác với những nghệ sĩ Trung Quốc khác trong việc không màng tìm con đường âm nhạc mới ở phương Tây, nữ ca sĩ Ruhan Jia tiến hành debut ở Mỹ với sự dìu dắt của công ty chủ quản Mỹ nhưng vẫn chưa gây được nhiều tiếng vang. Nhưng một số ngôi sao khác, như Vương Lực Hoành đã gặt hái được nhiều thành công ở thị trường Nhật.
Giọng hát ngọt ngào của nam ca sĩ Vương Lực Hoành đã gây được sự chú ý tại thị trường Nhật (Ảnh: Pinterest)
YouTube là nguồn chia sẻ video phổ biến nhất hiện nay, mỗi tháng có khoảng 1.9 tỉ lượt truy cập, và 85% trong số đó sử dụng để nghe nhạc. Cho nên, vấn đề lớn là các nghệ sĩ nước ngoài đang chiếm lĩnh các bảng xếp hạng toàn cầu. Tuy nhiên, rào cản về ngôn ngữ dần bị phá vỡ khi dòng nhạc đại chúng Hàn Quốc và những ca khúc Latin có thể leo lên thứ hạng cao trên bảng xếp hạng Billboard. Vì thế, Trung Quốc cũng có thể bắt lấy cơ hội này.
Việc chủ động từ bỏ sự tiếp cận thế giới chính là là một trong những trở ngại lớn nhất trong việc lan tỏa rộng rãi nhạc Hoa ngữ đến toàn cầu. Điển hình là việc chính quyền Đại Lục chặn số trang mạng xã hội như Facebook, Twitter, và thậm chí là YouTube. Đây là những kênh tiếp cận khán giả quốc tế nhanh nhất và thuận tiện nhất.
Nam ca sĩ Trương Kiệt (Ảnh: YouTube)
Tuy vậy, hình thức đào tạo ngôi sao đã đạt được thành công lớn ở Hàn Quốc và Nhật Bản, giờ đã đã được mô phỏng lại ở Trung Quốc. Một số ngôi sao đến từ Trung Hoa như Zhang, Wu và Jackson Wang bắt đầu sự nghiệp ca hát trong các nhóm nhạc Hàn Quốc.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng là thị trường mà Hàn Quốc đang nhắm đến. Công ty quản lý nghệ sĩ lớn nhất Hàn Quốc – SM Entertainment cũng “phải lòng” thị trường đầy “màu mỡ” này. Năm 2016, SM đã debut nhóm nhạc NCT, nhóm nhỏ của nhóm này là WayV (2019) được quảng bá chủ yếu ở Trung Quốc.
Nhóm nhạc WayV sắp ra mắt khán giả của nhà SM (Ảnh: Kpop Profiles)
Khi nhạc Hoa ngữ ngày càng dễ tiếp cận đến khán giả quốc tế hơn, thị trường âm nhạc toàn cầu sẽ dần nhộn nhịp hơn bao giờ hết với những “bữa tiệc” âm nhạc hoành tráng.
